Kısmi bölünmeye ilişkin mukayyet değerdeki değişiklikler hk.
Özelge: Kısmi bölünmeye ilişkin mukayyet değerdeki
değişiklikler hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 19-743
Tarih:
24/02/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 19-743 24/02/2012
Konu : Kısmi bölünmeye ilişkin mukayyet değerdeki değişiklikler.
İlgide kayıtlı dilekçenizde; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numarasında
kayıtlı mükellefi olarak inşaat ve mühendislik işleri işi ile iştigal ettiğiniz, Şirketiniz aktifinde kayıtlı
ve bir kısmı banka kredisiyle alınmış olan taşınmazların yeni kurulan tam mükellef bir sermaye
şirketine Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesi kapsamında kısmi bölünme esasları
çerçevesinde devredildiği belirtilerek, uygulamada kısmi bölünme işleminin 31/12/2009 tarihli
bilançoda kayıtlı değeri üzerinden bu taşınmazların kısa ve uzun vadeli kredi borçlarının tamamının
düşülmesi ile Ticaret Mahkemesi aracılığı ile bilirkişi tarafından tespit edilen mukayyet değeri ile
kısmi bölünmeye ilişkin 09/04/2010 tarihinde alınan yönetim kurulu kararının 23/07/2010 tarihli
ticaret sicil gazetesinde tescil ve ilan olunduğunu, yönetim kurulu kararının alınma tarihi ile ticaret
sicil gazetesinde ilan tarihi arasında şirketiniz tarafından ödenen söz konusu taşınmazlara ilişkin
kredi borçları nedeniyle bu taşınmazlara ilişkin daha önce belirlenen mukayyet değerlerindeki
artışın nasıl değerlendirileceğinin sorulduğu anlaşılmış olup Başkanlığımız görüşü aşağıda
açıklanmıştır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b)
bendinde,
"Kısmî bölünme: Tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir
yabancı kurumun Türkiye'deki iş yeri veya daimî temsilcisinin bilançosunda yer alan taşınmazlar ile
en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da sahip oldukları üretim veya hizmet
işletmelerinin bir veya birkaçını kayıtlı değerleri üzerinden aynî sermaye olarak mevcut veya yeni
kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine devretmesi, bu Kanunun uygulanmasında kısmî
bölünme hükmündedir. Ancak, üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü
korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi
zorunludur. Kısmî bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen devralan şirket hisseleri,
devreden şirkette kalabileceği gibi doğrudan bu şirketin ortaklarına da verilebilir. Taşınmaz ve
iştirak hisselerinin bu bent kapsamında devrinde, devralan şirketin hisselerinin devreden
şirketin ortaklarına verilmesi halinde, devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin
borçların da devri zorunludur."
hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükme göre, kısmi bölünme işlemine taşınmazlar, iştirak hisseleri, üretim veya hizmet
işletmeleri konu edilebilmektedir. Şirket yetkili kurulunun bölünmeye ilişkin kararının Ticaret
Sicilinde tescil edildiği tarih, bölünme tarihidir.
Aynı Kanunun 20 maddesinin üçüncü fıkrasına göre, Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu
maddesine göre gerçekleşen kısmi bölünme işlemlerinden doğan kârlar hesaplanmayacak vevergilendirilmeyecektir. Kısmi bölünme işlemlerinde, bölünen kurumun bölünme tarihine kadar
tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarından, bölünen kurumun varlıklarını devralan kurumlar,
devraldıkları varlıkların emsal bedeli ile sınırlı olarak müteselsilen sorumlu olacaklardır.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "19.2.2. Kısmi bölünme" başlıklı bölümünde
konu ile ilgili olarak ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir. Anılan Tebliğin;
"19.2.2.2. Bölünmenin gerçekleştiği tarihe kadar bölünen varlıkların değerinde meydana
gelecek değişikliklerin durumu" başlıklı bölümünde,
"Şirket organlarınca bölünme kararının alındığı tarih ile bölünmenin Ticaret Sicilinde tescil
edildiği tarih arasında, işletmelerin faaliyetlerini devam ettirmeleri neticesinde, stoklarda meydana
gelecek eksilmeler, devralan şirketin kabul etmesi halinde nakit ile tamamlanabilecektir.
Stoklarda fazlalık meydana gelmesi halinde ise bunların devredilebilmesi mümkün olduğu
gibi işletmede bırakılması da kısmi bölünmeye engel teşkil etmeyecektir."
"19.2.2.3. İştirak hisselerinin ortaklara verilmesi" başlıklı bölümünde ise
"Kısmi bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen devralan şirket hisseleri, devreden
şirkette kalabileceği gibi doğrudan bu şirketin ortaklarına da verilebilir. Taşınmaz ve iştirak
hisselerinin Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre
devrinde, devralan şirketin hisselerinin devreden şirketin ortaklarına verilmesi halinde, devredilen
taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin borçların da devri zorunludur.
.....................................
Öte yandan, devralan şirketin hisselerinin devreden şirkette kalması halinde, devredilen
taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin pasif kıymetlerin (borçların) devri ihtiyaridir."
açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, kısmi bölünmeye konu edilecek taşınmazların kayıtlı
değeri üzerinden devredilmesi gerekmektedir. Devralan şirket hisselerinin ortaklarınıza verilmesi
halinde devre konu taşınmazlara ilişkin borçların da devri zorunlu olup devralan şirket hisselerinin
şirketinizde kalması halinde ise borçların devri ihtiyaridir.
Öte yandan, kısmi bölünme işlemi, kısmi bölünmeye ilişkin genel kurul kararının Ticaret
Siciline tescil edilmesi ile hüküm ifade edeceğinden, tescil tarihine kadar kısmi bölünmeye konu
taşınmazlara ilişkin kredi borçlarının ödenmesi nedeniyle taşınmazların mukayyet değerlerinde
meydana gelen artışların da dikkate alınarak devrin gerçekleştirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.