KİT'in A.Ş'ye dönüşmesi halinde vergilendirme ve defter tasdiki hk.

Özelge: KİT'in A.Ş'ye dönüşmesi halinde vergilendirme ve
defter tasdiki hk.
Sayı:
27575268-105[2013-269]-436
Tarih:
21/04/2014
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : 27575268-105[2013-269]-436 21/04/2014
Konu : KİT'in A.Ş'ye dönüşmesi halinde vergilendirme ve defter tasdiki hk.
İlgi : 27/05/2013 tarihli ve 41334 sayılı özelge talep formunuz.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numaralı
mükellefi olduğunuzu, 08/06/1984 tarih ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname hükümlerine tabi olan ve söz konusu Kanun Hükmünde Kararname
çerçevesinde faaliyette bulunmak üzere ... Genel Müdürlüğü ... adı altında teşkil olunan
Kuruluşunuz, gördüğü kamu hizmeti dolayısıyla ürettiği mal ve hizmetleri imtiyaz sayılan bir kamu
iktisadi teşebbüsü iken, ... tarihli ve ... sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ...
Kanunu ile; ... gönderilerinin kabulü, toplanması, işlenmesi, sevki, dağıtımı ve teslimine ilişkin işlem
ve hizmetlerin sunulması, yetkilendirme, tarife ilkeleri ve hizmet şartlarının tespit edilmesi,
sektörde düzenleme ve denetimin gerçekleştirilmesi, bunlara ilişkin yaptırımların belirlenmesi ile
...Anonim Şirketinin kuruluşunun yapılandırıldığı ve Kuruluşunuzun, statü değişikliğinden önce
Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi ve Damga Vergisi mükellefiyeti ile ayrıca şubeler bazında,
Muhtasar ve Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi mükellefiyetinin bulunduğu ve Kanun
değişikliğinden sonra Kuruluşunuzun sermayesinin tamamının yine Hazineye ait olmak üzere tescil
tarihi itibariyle sadece Anonim Şirket statüsüne geçeceği belirtilerek, bahse konu devir işlemi
nedeniyle Kuruluşunuzun vergisel yükümlülükleri ile ...Genel Müdürlüğü adına tasdik ettirilen
defterlerin, anonim şirket tarafından kullanılmaya devam edilip edilemeyeceği hususunda
Başkanlığımız görüşü talep edilmiştir.
A) Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme:
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinde;
"(1) Bu Kanunun uygulanmasında aşağıdaki şartlar dahilinde gerçekleşen birleşmeler devir
hükmündedir: Birleşme sonucunda infisah eden kurum ile birleşilen kurumun kanuni veya iş
merkezlerinin Türkiye'de bulunması.
a) Münfesih kurumun devir tarihindeki bilânço değerlerinin, birleşilen kurum tarafından bir
bütün halinde devralınması ve aynen bilânçosuna geçirilmesi.
(2) Kurumların yukarıdaki şartlar dahilinde tür değiştirmeleri de devir hükmündedir."
hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun, "Devir, Bölünme ve Hisse Değişimi Hallerinde Vergilendirme" başlıklı 20 nci
maddesinde de;
" (1) Devirlerde, aşağıdaki şartlara uyulduğu takdirde, münfesih kurumun sadece devir tarihine
kadar elde ettiği kazançlar vergilendirilir; birleşmeden doğan kârlar ise hesaplanmaz ve
vergilendirilmez:
a) Şirket yetkili kurulunun devre ilişkin kararının Ticaret Sicilinde tescil edildiği tarih, devir
tarihidir. Münfesih kurum ile birleşilen kurum;
1) Devir tarihi itibarıyla hazırlayacakları ve müştereken imzalayacakları münfesih kuruma ait
kurumlar vergisi beyannamesi ile,
2) Devir işleminin hesap döneminin kapandığı aydan kurumlar vergisi beyannamesinin
verildiği ayın sonuna kadar geçen süre içerisinde yapılması halinde, münfesih kurumun
önceki hesap dönemine ilişkin olarak hazırlayacakları ve müştereken imzalayacakları
münfesih kuruma ait kurumlar vergisi beyannamesini, birleşmenin Ticaret Sicili Gazetesinde
ilan edildiği tarihten itibaren otuz gün içinde münfesih kurumun bağlı bulunduğu vergi
dairesine verirler.
b) Birleşilen kurum, münfesih kurumun tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını
ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine getireceğini münfesih kurumun birleşme sebebiyle
verilecek olan kurumlar vergisi beyannamesinin ekinde vereceği bir taahhütname ile taahhüt
eder. Mahallin en büyük mal memuru, bu hususta birleşilen kurumdan ayrıca teminat
isteyebilir."
hükmü yer almıştır.
1 seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "19" ve "20" numaralı bölümlerinde konu ile ilgili
ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.
Öte yandan, 23.05.2013 tarihli ve 28655 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ...
Kanunu ile ... Anonim Şirketinin kuruluşu, yapılanması, faaliyet konuları ve hizmetlerinin
yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlenmiş olup, söz konusu Kanunun Geçici 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasında; mülkiyeti mülga ... Genel Müdürlüğüne ait taşınır ve taşınmazların,
her türlü araç, gereç, malzeme, yazılım ve donanımların, her türlü sözleşmeler ve kredi
anlaşmalarının, her türlü fikrî ve sınai haklar ile sair hak, alacak ve borçları ile personelinin, tescil
ve ilanını müteakip ...ye devredilmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, ... Genel Müdürlüğünün devir tarihindeki bilânço değerlerinin,
kurulacak anonim şirket tarafından bir bütün halinde devralınması ve aynen bilânçosuna
geçirilmesi kaydıyla söz konusu devir işlemi Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesi
kapsamında gerçekleştirilen bir devir işlemi olarak kabul edilecek ve anılan Kanunun 20 nci
maddesinde belirtelen şartlara uyulduğu takdirde, devir nedeniyle doğan kârlar hesaplanmayacak
ve vergilendirilmeyecektir.
B) Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme:
KDV Kanununun 17/4-c maddesinde; Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen
işlemler ile Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemlerinin KDV'den
müstesna olduğu, bu kapsamda vergiden istisna edilen işlemler bakımından KDV Kanununun 30
uncu maddesinin (a) bendi hükmünün uygulanmayacağı, işlem sonunda faaliyetini bırakan, bölünen
veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen vergilerin faaliyete başlayan veya devir
ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler
tarafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Buna göre söz konusu istisna; Kurumlar Vergisi Kanununda öngörülen şartlar dahilinde gerçekleşen
devir ve bölünme işlemleri için geçerli olduğundan, devir işleminin Kurumlar Vergisi Kanununun 19
ve 20 nci maddelerinde öngörülen koşullar çerçevesinde gerçekleştirilmesi halinde; devir işlemi ile
ilgili olarak KDV Kanununun 17/4-c maddesi kapsamında KDV hesaplanmayacaktır.
Devir işlemi sonunda ... Genel Müdürlüğünce indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV'nin mükerrer
indirime yol açmayacak şekilde ... Anonim Şirketi tarafından indirim konusu yapılması mümkün
bulunmaktadır.
C) Damga Vergisi ve Harçlar Kanunu Yönünden Değerlendirme:
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.
Mezkur Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı
bölümünün (17) numaralı fıkrasında "Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan birleşme, devir ve
bölünmeler nedeniyle düzenlenen kağıtlar" ın damga vergisinden istisna olacağı hüküm altına
alınmıştır.
Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinde, "... Anonim, eshamlı komandit
ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri
nedeniyle yapılacak işlemler ile Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu
kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan
kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve
uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilere, bunların teminatlarına ve geri ödenmelerine
ilişkin işlemler (yargı harçları hariç) bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır." hükmüne yer
verilmiştir.
Öte yandan, ... Kanununun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında; "Bu Kanun ile kuruluş ve tescile
ilişkin hükümleri hariç olmak üzere 6102 sayılı Kanun ve özel hukuk hükümlerine tabi ... Anonim
Şirketi unvanı altında bir anonim şirket kurulmuştur." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun Geçici 4 üncü maddesinde de;
"(1) Mülkiyeti mülga ... Genel Müdürlüğüne ait taşınır ve taşınmazlar, her türlü araç, gereç,
malzeme, yazılım ve donanımlar, her türlü sözleşmeler ve kredi anlaşmaları, her türlü fikri ve sınai
haklar ile sair hak alacak ve borçları ile personeli, tescil ve ilanı müteakip ...'ye devredilmiş sayılır.
Devirle ilgili tereddütleri gidermeye Bakanlık yetkilidir.
(2) ...'nin yeniden yapılanması ile ilgili veya bu madde kapsamında düzenlenecek kağıtlar damga
vergisinden, yapılacak işlemler harçlardan, bu Kanun çerçevesinde yapılacak taşınır ve taşınmaz
intikalleri veraset ve intikal vergisinden müstesnadır "
hükümleri bulunmaktadır.
Bu itibarla, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde, mülkiyeti ...Genel Müdürlüğünüze
ait taşınır ve taşınmazlar, her türlü araç, gereç, malzeme, yazılım ve donanımlar, her türlü
sözleşmeler ve kredi anlaşmaları, her türlü fikri ve sınai haklar ile sair hak alacak ve borçların ...
Anonim Şirketine devrine ilişkin olarak düzenlenecek kağıtların damga vergisi ve noter
harçlarından, tapuda yapılacak devir işlemlerinin de tapu harcından müstesna tutulması
gerekmektedir.
D) Vergi Usul Kanunu Yönünden Değerlendirme:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Tasdike tabi defterler" başlıklı 220 nci maddesinde tasdike tabi
defterler sayılmış olup, "Tasdik zamanı" başlıklı 221 inci maddesinde "Bu Kanunda yazılı defterleri
kullanacak olanlar, bunları aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirmeye mecburdurlar:
1. Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;
2. Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap
döneminden önce gelen son ayda;
3. Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama,
sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar,
muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde;
4.Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya sair sebeplerle yıl içinde yeni defter kullanmaya
mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce." hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, kamu iktisadi teşebbüsü olan kurumunuzun statü değişikliği sonucu A.Ş. haline
dönüşmesi nedeniyle, statü değişikliğinin gerçekleştiği tarihten itibaren yeni statüsünün
gerektirdiği (diğer bir deyişle A.Ş.'lerin tutmak zorunda oldukları) defterleri A.Ş. olarak tescil
edilmeden önce tasdik ettirip statü değişikliğin hukuken gerçekleştiği tarihten itibaren kullanmanız
gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413 .maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir. (***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız
hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası
kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.