Kitap yazarının elde ettiği telif kazancının vergilendirilmesi.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı :11395140-105[236-2012/VUK-1- . . .]--1326 23/08/2013
Konu :Kitap yazarının elde ettiği telif kazancının
vergilendirilmesi.
İlgide (a) da kayıtlı özelge talep formunuza istinaden tarafınıza Başkanlığımızca ilgi (b) de kayıtlı özelge verilmiş
olup, ilgi (c) de kayıtlı özelge talep formunuzda; telif kazançlarınızın serbest meslek kazanç defterine mi işleneceği yoksa
ayrı bir defter mi tasdik ettirileceği, serbest meslek makbuzunun telif kazançları için de mi kullanılacağı yoksa ayriyeten
serbest meslek makbuzu mu bastırılacağı, telif kazançlarının ve stopaj kesintisinin diğer faaliyetlerden dolayı düzenlenen
beyannamelere intikal ettirilip ettirilemeyeceği, telif kazançlarının diğer serbest meslek faaliyetleri için verilen katma
değer vergisi beyannamesinin hangi bölümünde gösterileceği hususlarında Başkanlığımız görüşlerini talep etmektesiniz.
GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 inci maddesinde serbest meslek kazancının tanımı yapılarak, Kanunun 18
inci maddesinde ise serbest meslek kazançlarında istisna uygulamasına ilişkin hükümler yer almıştır.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının (I/a) bendi ile de kazanç ve iratların
istisna hadleri içinde kalan kısmı için yıllık beyanname verilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu
gelirlerin beyannameye dahil edilmeyeceği belirtilmiş, mezkur Kanunun 121 inci maddesinin birinci fıkrasıyla yıllık
beyannamede gösterilen gelire dahil kazanç ve iratlardan bu kanuna göre kesilmiş bulunan vergilerin, beyanname
üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebileceği hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun Mükerrer 120 nci maddesinde ise; "Ticari kazanç sahipleri (basit usulde vergilendirilenler hariç) ile
serbest meslek erbabı cari vergilendirme döneminin gelir vergisine mahsup edilmek üzere, bu Kanunun ticari veya
mesleki kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre (indirim ve istisnalar ile Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait
hükümleri de dikkate alınarak) belirlenen ilgili hesap döneminin üçer aylık kazançları (42 nci madde kapsamına giren
kazançlar ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanların bu işlerden sağladıkları kazançlar hariç) üzerinden, 103 üncü
maddede yer alan tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda geçici vergi öderler. Geçici vergi matrahının
hesaplanmasında dönem sonu mal mevcutları, kayıtlar üzerinden tespit edilebilir." hükmüne yer verilmiştir.
Bu itibarla Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamında değerlendirilen telif hakkı ödenen/ödenecek kitap
çalışmalarınıza ait gelirleriniz, gelir vergisinden müstesna olacağından yapılacak gelir vergisi tevkifatı nihai vergileme
olacak olup, bu gelirler için yıllık gelir vergisi ve geçici vergi beyannamesi vermeniz veya diğer gelirler için beyanname
vermeniz halinde bu gelirlerinizin beyannameye ithali söz konusu olmayıp, istisna kazançlar üzerinden Kanun'un (94/2-a)
maddesi uyarınca kesilen vergilerin (l8 inci madde kapsamında değerlendirilen serbest meslek ödemeleri üzerinden %17
oranında) diğer gelirler için beyanname vermeniz halinde beyanname üzerinde hesaplanan vergiden mahsubu da söz
konusu değildir.
KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 9 uncu maddesinde, gerekli görülen hallerde vergi alacağının
emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma konusunda
Bakanlığımıza yetki verilmiştir.
Bu yetkiye dayanılarak yayımlanan 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde uygulamaya yönelik olarak açıklamalar
yapılmıştır. İlgili Tebliğin "2.2. Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim Ve Hizmetler" başlıklı bölümünde;
"2.2.1. KDV Kanununun (1/1) maddesine göre, serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler
vergiye tabidir. Sözü edilen faaliyetleri mutad ve sürekli olarak yapanlar KDV mükelle olacak, arızi serbest meslek
faaliyetinde bulunanların ise KDV mükelle yeti tesis edilmeyecektir.
2.2.2. Serbest meslek faaliyetlerini mutad ve sürekli olarak yapanların prensip olarak, KDV mükelle yeti tesis
ettirmeleri gerekmektedir. Ancak, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren teslim ve
hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi, kurum ve kuruluşlara yapanların hesaplayacağı
KDV' nin bu kişi veya kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Serbest meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için KDV mükelle yetinin sadece Gelir Vergisi
Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren işlemlerden ibaret olması ve işlemlerinin tamamının aynı Kanunun 94 üncü
maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlara yapılması gerekmektedir.
Ayrıca, sorumluluk uygulaması kapsamında işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi
kapsamına giren işlemleri yapan kişilerin, bu şekilde işlem yapılmasını önceden vergi sorumlusuna (Gelir Vergisi
Kanununun 94 üncü maddesinde sayılanlara) bildirmesi gerekmektedir.
İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükelle yeti sorumlular tarafından yerine getirilen serbest meslek
mensupları (Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılanlar) ayrıca KDV beyannamesi vermeyecek ve defter
tutmayacaklardır. İşlemin belgelendirilmesi ise Vergi Usul Kanununun genel hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.
Bu uygulamaya göre, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, aynı
Kanunun 18 inci maddesi kapsamına giren kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi (GV) stopaj tutarı
dahil işlem bedeli üzerinden KDV hesaplayıp sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyeceklerdir. Hesaplanan KDV tutarı gelir
vergisi stopaj matrahına dahil edilmeyecektir.
2.2.3. Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren teslim veya hizmetleri aynı Kanunun 94 üncü
maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar yanında bu maddede yer almayanlara da yapanlar yukarıda belirtilen
uygulamadan faydalanamayacaktır.
Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi mümkün olmayan mükelle erin, Gelir
Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar ile bunlar dışındakilere yaptıkları işlemleri
sebebiyle hesaplanan KDV, Tebliğin (3.) bölümü saklı kalmak kaydıyla, kendileri tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip
ödenecektir. Bu mükelle er genel hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge düzenleyecek ve KDV beyannamesi
vereceklerdir. Bu durumda, Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşların, Tebliğin (3.)
bölümü saklı kalmak kaydıyla, bu işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları söz konusu olmayacaktır." denilmektedir.
Buna göre, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesi kapsamına giren faaliyetlerinizin yanı sıra söz konusu madde
kapsamına girmeyen serbest meslek faaliyetleriniz dolayısıyla KDV mükelle yetiniz bulunduğundan, Gelir Vergisi
Kanununun 18 inci maddesi kapsamında olsun olmasın serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yaptığınız tüm teslim ve
hizmetlerin karşılığını teşkil eden bedelin 1 No.lu KDV beyannamesinin "Matrah ve Vergi Bildirimi" bölümündeki "Tablo 1
Tevkifat Uygulanmayan İşlemler" ayrımında yer alan "Teslim ve Hizmet Bedeli" satırında gösterilmesi, söz konusu bedel
üzerinden hesaplanan KDV nin de yine aynı bölümdeki "Hesaplanan KDV" satırına intikal ettirilmesi, aynı zamanda bahse
konu beyannamenin "Tablo 6 Diğer Bilgiler" bölümündeki "Teslim ve Hizmetlerin Karşılığını Teşkil Eden Bedel (Kümülatif)"
satırında da gözükmesi gerekmektedir.
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
Serbest meslek erbabının, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 172 ve 210 uncu maddeleri uyarınca serbest meslek
kazanç defteri tutma, 236 ncı maddesi uyarınca da mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatları için serbest meslek
makbuzu düzenleme mecburiyeti bulunmaktadır.
224 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde ise konuya ilişkin olarak, münhasıran Gelir Vergisi Kanununun 18 inci
maddesinde belirtilen türden faaliyetlerde bulunan ve eserlerini sadece aynı Kanunun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi
veya kurumlara teslim eden serbest meslek erbabından isteyenlerin, defter tasdik ettirme ve tutma ile belge düzenleme
zorunluluklarının hasılat tutarına bağlı olmaksızın kaldırıldığı açıklanmıştır.
Buna göre, istisna kapsamındaki eserlerinizin Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılanlar
dışındakilere de satılması nedeniyle serbest meslek kazanç defteri tutma ve serbest meslek makbuzu düzenleme
mecburiyetiniz bulunduğundan, elde ettiğiniz telif kazancını tasdik ettirdiğiniz deftere kaydetmeniz ve bahsi geçen
kazanç için bastırdığınız serbest meslek makbuzunu kullanmanız gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*)
Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu illeriniz dolayısıyla vergi tarh
edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.