Kooperatife ait taşınmazın kurulması düşünülen vakfa devredilmesi işleminin harçlardan, veraset ve intikal vergisinden muaf olup olmadığı hk.
Özelge: Kooperatife ait taşınmazın kurulması düşünülen
vakfa devredilmesi işleminin harçlardan, veraset ve intikal
vergisinden muaf olup olmadığı hk.
Sayı:
97895701-140[57-2012/213]-753
Tarih:
21/05/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı :97895701-140[57-2012/213]-753 21/05/2013
Konu :Kooperatife ait taşınmazın kurulması düşünülen vakfa
devredilmesi işleminin harçlardan, veraset ve intikal
vergisinden muaf olup olmadığı
İlgi'de kayıtlı özelge talep formunda, Kooperatif Birliği olarak tasfiye sürecinde olduğunuz
belirtilerek, Birliğinizin sahip olduğu taşınmazların kurulacak vakfa devri ile ilgili yapılacak
işlemlerin veraset ve intikal vergisinden, tapuda yapılacak tescil işlemlerinin tapu harcından ve
diğer resmi ödemelerden muaf olup olmadığı hususunda bilgi verilmesi istenilmektedir.
I. 492 SAYILI HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN
Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin ‘I-Tapu İşlemleri'
başlıklı bölümünün 4 üncü maddesinde, gayrimenkullerin ve mülkiyetten gayri ayni hakların
bağışlanmasında kayıtlı değer üzerinden binde 68,31 (2013 yılı için); aynı tarifenin 20/a
maddesinde ise, gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak
yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap
bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (cebri icra ve şüyuun izalesi
hallerinde satış bedeli, istimlaklarda takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için
ayrı ayrı binde 20 (2013 yılı için) nispetinde harç alınacağı hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, aynı Kanunun 58 inci maddesinde, tapu harçlarının kimlerden aranacağı
açıklanmış; ‘Harçtan müstesna işlemler' başlıklı 59 uncu maddesinin (b) bendinde ise, Bakanlar
Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni
hakların tescil ve şerhi gerektiren işlemlerinin harçtan müstesna tutulduğu hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, söz konusu vakfın Bakanlar Kurulu Kararı ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar
kapsamına alınmış olması durumunda, vakfın harç muafiyetinden yararlanması mümkün
olabilecektir.
Diğer taraftan, kooperatif birliklerinin sahip oldukları gayrimenkullerin devri ile ilgili olarak
492 sayılı Harçlar Kanununda herhangi bir muafiyet hükmü bulunmamaktadır.
Bu itibarla, devir işleminin bağış şeklinde yapılması durumunda, gayrimenkullerin
bağışlanmasında harcın mükellefi tapuda lehine işlem yapılan kişiler olduğundan, gayrimenkulünü
bağışlayan Kooperatif Birliğinizden harç aranılmayacak; lehine işlem tesis edilecek vakıftan ise, 492sayılı Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin I/4 üncü maddesine göre harç aranılması
gerekecektir. Ancak söz konusu vakfın Bakanlar Kurulu Kararı ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar
kapsamına alınmış olması durumunda, vakıftan da harç aranılmaması gerekir.
Devir işleminin ivaz karşılığında yapılması durumunda ise, hem Kooperatif Birliğinizden
hem de söz konusu vakıftan 492 sayılı Kanuna bağlı (4) sayılı tarifenin I/20-a maddesi uyarınca harç
aranılması gerekecektir. Ancak vakfın Bakanlar Kurulu Kararı ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar
kapsamına alınmış olması durumunda söz konusu vakıftan harç aranılmaması gerekir.
II. 7338 SAYILI VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti
tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yoluyla veya
herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve
intikal vergisine tabi olduğu belirtilmiştir.
Aynı Kanun'un 3'üncü maddesinin (a) fıkrasında; amme idareleri, emekli ve yardım
sandıkları, sosyal sigorta kurumları, umumi menfaate hadim cemiyetler, siyasi partiler ve bunlara
ait olan veya bunların aralarında kurdukları teşekküllerden kurumlar vergisine tabi olmayanların,
(b) fıkrasında da; yukarıdaki fıkrada sayılanlar dışında kalan hükmi şahıslara ait olup, umumun
istifadesi için ilim, araştırma, kültür, sanat, sıhhat, eğitim, din, hayır, imar, spor gibi maksatlarla
kurulan teşekküllerin veraset ve intikal vergisinden muaf tutulacağı hükme bağlanmıştır. Bunun
yanı sıra söz konusu Kanun'un 7'nci maddesinin ikinci fıkrasında, bu Kanun'un 3'üncü maddesinde
yazılı şahısların beyanname vermeyecekleri düzenlenmiştir.
Bu hükümlere göre, 7338 sayılı Kanun'un 3'üncü maddesinin (b) fıkrasında belirtilen
amaçları gerçekleştirmek için kurulan vakıfların, bu nitelikleri devam ettiği sürece veraset ve
intikal vergisinden muaf tutulması ve bu vakıflara yapılan bağış ve yardımlar için veraset ve intikal
vergisi beyannamesi verilmemesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.