Kooperatifin mahkeme kararına göre aldığı tazminatların ortaklara dağıtılması halinde kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edileceği ve kar dağıtım

Özelge: Kooperatifin mahkeme kararına göre aldığı
tazminatların ortaklara dağıtılması halinde kurumlar
vergisi mükellefiyetinin tesis edileceği ve kar dağıtımı
nedeniyle tevkifat yapılacağı hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 4-418
Tarih: 
11/10/2010
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 4-418 11/10/2010
Konu : Kooperatifin kurumlar vergisi muafiyeti  
 
            İlgide kayıtlı dilekçenizde tasfiye halinde olan Kooperatifinizin 1999 yılında tamamlanarak
teslim edilen gayrımenkullerdeki yapım hataları nedeniyle müteahhit şirket aleyhinde 2000 yılında
açmış olduğunuz davanın 2009 yılında yargı tarafından lehinize karara bağlandığını belirterek,
mahkeme kararı ile alacağınız tazminat ve yasal faizlerinin üyelerinize dağıtılması halinde kurumlar
vergisi ve diğer vergilere tabi olup olmadığınız hususunda Başkanlığımız görüşü talep
edilmektedir.         
            Bilindiği üzere, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Muafiyetler" başlıklı 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde; tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere,
ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması
ve sadece ortaklarla iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarınıkat karşılığı
vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin
hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak
kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat
işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13
üncü maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve
işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel
kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf oldukları hüküm
altına alınmıştır.        
            Konuya ilişkin olarak 03.04.2007 tarih ve 26482 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 seri
numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "4.13. Kooperatifler" başlıklı bölümünde gerekli
açıklamalar yapılmış bulunmaktadır.          
            Diğer taraftan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin birinci fıkrasında
menkul sermaye iradının tarifi yapılmış, maddenin ikinci fıkrasının (2) numaralı bendiyle iştirak
hisselerinden doğan kazançların (Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıklarının ortakları ve
komanditerlerin kâr payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu zümreye dahildir.
Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları muamelelerden doğan kârların ortaklara, kooperatifle
yaptıkları muameleler nispetinde tevzii, kazanç dağıtımı sayılmaz.) menkul sermaye iradı olduğu
hüküm altına alınmıştır.          
            Ayrıca Gelir Vergisi Kanunu'nun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı
bendinin;
            - (b-i) alt bendinde, tam mükellef kurumlartarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir vekurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara;
            - (b-ii) alt bendinde ise tam mükellef kurumlar tarafından dar mükellef gerçek kişilere ve
gelir vergisinden muaf olan dar mükelleflere
            dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr
paylarından 2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına istinaden  %15 oranında tevkifat
yapılacağı, kârın sermayeye eklenmesinin ise kâr dağıtımı sayılmayacağı hükme
bağlanmıştır.                            
            Bu hüküm ve açıklamalara göre, tasfiye halinde olan kooperatifinizin tasfiyesinin sonunda,
1999 yılında tamamlanarak teslim edilen gayrımenkullerdeki yapım hataları nedeniyle müteahhit
şirket aleyhinde 2000 yılında açmış olduğunuz davanın 2009 yılında lehinize sonuçlanması
neticesinde, mahkeme ilamına istinaden alacağınız tazminat ve yasal faizlerinin üyelerinize
dağıtılması halinde, kurumlar vergisi muafiyetine ilişkin şartlar ihlal edilmiş olacağından, şartın
ihlal edildiği tarih itibariyle kurumlar vergisi mükellefiyetinizin tesis edilmesi gerekmektedir.           
            Ayrıca dağıtacağınız bu kazançların, gerçek kişi ortaklara, gelir ve kurumlar vergisi
mükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muaf olanlara  dağıtılması halinde,  sorumlu sıfatıyla
tarafınızdan %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı ve muhtasar beyanname ile beyan
edilmesi gerekmektedir.            
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
  Vergi Dairesi Başkanı a.
Grup Müdürü
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.