Kooperatifin unvanında yapılan değişiklik sonucu Kooperatife ait taşınmazların tapu kayıtlarının düzeltilmesinden harç alınıp alınmayacağı hk.
Kooperatifin unvanında yapılan değişiklik sonucu
Kooperatife ait taşınmazların tapu kayıtlarının
düzeltilmesinden harç alınıp alınmayacağı hk.
Sayı:73903997-140[57/2024-2]-67230
Tarih:25/09/2024
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Eskişehir Defterdarlığı
Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü
Sayı : E-73903997-140[57/2024-2]-67230
Konu : Kooperatifin unvanında yapılan değişiklik
sonucu Kooperatife ait taşınmazların tapu
kayıtlarının düzeltilmesinden harç alınıp
alınmayacağı hk.
25.09.2024
İlgide kayıtlı dilekçe ve özelge talep formunun incelenmesinden, 7339 sayılı Kanunun 19 uncu
maddesi ile 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa eklenen geçici 9 uncu madde hükmü gereğince
Kooperatifinizin küçük sanayi sitesi yerine karma sanayi sitesi unvanı aldığı belirtilerek, tapuda
"küçük sanayi sitesi yapı kooperatifi" olarak kayıtlı taşınmazların "karma sanayi sitesi yapı
kooperatifi" olarak değişimi esnasında doğan harçlardan muaf olup olmadığınız hakkında görüş
talep edildiği anlaşılmaktadır.
492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde, tapu ve kadastro işlemlerinden bu Kanuna bağlı
(4) sayılı tarifede yazılı olanların, tapu ve kadastro harçlarına tabi olduğu, Kanuna bağlı (4) sayılı
tarifenin "I-Tapu İşlemleri" başlıklı bölümünün 13/a fıkrasında, arsa ve arazi üzerine inşa olunacak
bina vesair tesislerin tescilinde (Her bir bağımsız bölüm vesair tesis için); 13/c fıkrasında ise (a)
fıkrası dışında kalan her nevi cins ve kayıt tashihinde (her bir işlem için) maktu tutarda harç
alınacağı hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 59 uncu maddesinde harçtan müstesna tutulan işlemler düzenlenmiş olup, son
fırkasında, bu maddede yer alan istisnalara ilave olarak özel kanunlarda yer alan muafiyet ve
istisnalara ilişkin hükümlerin saklı olduğu, 123 üncü maddesinin birinci fıkrasında da, özel
kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmayacağı hüküm
altına alınmıştır.
Öte yandan, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 93 üncü maddesinin birinci fıkrasında,
"Kooperatifler, kooperatif birlikleri, kooperatif merkez birlikleri ve Türkiye Milli Kooperatifler
Birliği;
a) Birbirlerinden ve ortaklarından aldıkları faiz ve komisyonlar ile ortaklarına kefalet etmeleri
dolayısıyla bunlardan aldıkları paralar, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinden,
b) Her nevi defterlerin ve ana sözleşmelerin tasdiki ve açılış tasdiklerinde sayfalarının
mühürlenmesi her nevi harçtan ve damga vergisinden,
c) Kiraya verilmediği veya irat getirmeyen bir cihete tahsis edilmediği müddetçe sahip oldukları
gayrimenkul mallar üzerinden alınacak her türlü vergilerden,
d) Ortakların temlik edecekleri gayrimenkuller her türlü vergi ve harcından,
Muaftır." hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa 7339 sayılı Kooperatifler Kanunu ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 19 uncu maddesi ile eklenen geçici 9 uncu
maddede, "Kooperatifler ve üst kuruluşları, ana sözleşmelerini en geç beş yıl içinde bu Kanun
hükümlerine intibak ettirmek zorundadır. Ana sözleşmelerini intibak ettirmeyen kooperatif ve üst
kuruluşları dağılmış sayılır. Kanunen tasfiye ile görevlendirilmiş kimseler tarafından dağılmadan
başlayarak iki ay içinde tasfiye işlemlerine geçilmemesi halinde, kooperatif ve üst kuruluşun
ortakları ya da alacaklıları tarafından mahkemeden iki yıl içinde tasfiye memuru atanması
istenebilir.
Anasözleşmeler intibak ettirilinceye kadar, mevcut anasözleşmelerin bu Kanuna aykırı olmayan
hükümleri uygulanır.
Anasözleşmelerini bu Kanuna intibak ettirmek için kooperatifler ve üst kuruluşlarının yapacakları
genel kurulları, olağan genel kurulların usul ve çoğunluğuna göre toplanır ve karar verir." hükmüne
yer verilmiştir.
Buna göre, 1163 sayılı Kanunun geçici 9 uncu maddesi kapsamında Kooperatifinizin ana
sözleşmesinin intibak işleminin yapılarak … olan unvanınızın … olarak değiştirilmesi nedeniyle
tapuda Kooperatifiniz adına kayıtlı taşınmazlara ilişkin olarak yapılacak unvan tashihi işlemlerine
ilişkin olarak gerek 492 sayılı Harçlar Kanununda, gerekse 1163 sayılı Kooperatifler Kanununda
herhangi bir istisna ya da muafiyet hükmüne yer verilmediğinden, söz konusu işlemlerden tapu
harcı aranılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.