Köy tüzel kişiliğinden alınan orman ürünleri için tevkifat yapılıp yapılmayacağı hk.

Özelge: Köy tüzel kişiliğinden alınan orman ürünleri için
tevkifat yapılıp yapılmayacağı hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.10.15.01-2011-GVK-1380-25
Tarih: 
22/02/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BALIKESİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.10.15.01-2011-GVK-1380-25 22/02/2012
Konu : Köy tüzel kişiliğinden alınan orman ürünleri için tevkifat  
yapılıp yapılmayacağı
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden; köy muhtarlıklarından tomruk alımı
yaptığınız belirtilerek, söz konusu alımlarda düzenlenen müstahsil makbuzlarında gelir vergisi
tevkifatı yapılıp yapılmayacağı ile tevkifat oranının ne olacağı hususlarında Başkanlığımız
görüşlerinin istenildiği anlaşılmaktadır.
            193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 52 nci maddesinin birinci fıkrasında, zirai faaliyetten
doğan kazancın zirai kazanç olduğu hükme bağlanmış, ikinci fıkrasında ise zirai faaliyetin; arazide,
deniz, göl ve nehirlerde, ekim, dikim, bakım, üretme, yetiştirme ve ıslah yollarıyla ve yahut
doğrudan doğruya tabiattan istifade etmek suretiyle nebat, orman, hayvan, balık ve bunların
mahsullerinin istihsalini, avlanmasını, avcıları ve yetiştiricileri tarafından muhafazasını, taşınmasını,
satılmasını veya bu mahsullerden sair bir şekilde faydalanılmasını ifade ettiği, hüküm altına
alınmıştır.
             Aynı Kanunun "Vergi Tevkifatı"nı düzenleyen 94 üncü maddesinde ise, "Kamu idare ve
müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler,
vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek
gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço
veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri
(avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir
vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmü yer almaktadır.
             Aynı maddenin 11 numaralı bendinde de vergi tevkifatı yapmakla yükümlü kişi, kurum ve
kuruluşlarca çiftçilerden satın alınan zirai mahsuller ve hizmetler için yapılan ödemelerden tevkifat
yapılacağı belirtilmiş ve bu tevkifat oranları, hayvanlar ve bunların mahsulleri ile kara ve su avcılığı
mahsulleri için ticaret borsalarınca tescil ettirilerek satın alınanlarda % 1, bunun dışında kalanlarda
% 2, diğer zirai mahsuller için ticaret borsalarında tescil ettirilerek satın alınanlarda % 2, bunun
dışında kalanlarda ve zirai hizmet alımlarında % 4 olarak belirlenmiştir.
            Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 11 inci maddesi, tevkif yoluyla ödenen
vergilerde müteselsil sorumluluk esasını getirmiştir. Söz konusu maddede mal alım satımı
dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak zorunda olanların bu
yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde, bu kişilerle birlikte verginin ödenmemesinden alım
satıma taraf olanların tümünün müteselsilen sorumlu olacakları, belirtilmiştir.
            Konuyla ilgili olarak yayımlanan 164 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile zirai ürünlerin
alımında yapılacak gelir vergisi tevkifatı ve müteselsil sorumluluk konusunda gerekli açıklamalar
yapılmıştır.            Söz konusu Tebliğin "Köy Tüzel Kişiliği ile Türk Medeni Kanununa Göre Kurulmuş Olan
Vakıflarca (Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler Dahil) Satılan Zirai Ürün Bedelleri Üzerinden Yapılacak
Gelir Vergisi Tevkifatı ve Müteselsil Sorumluluk" başlıklı altıncı bölümünde, "Köy tüzel kişiliği veya
vakıflardan veya benzeri kurum ve kuruluşlardan satın alınan zirai ürün bedelleri üzerinden, bu
Tebliğin daha önceki bölümlerinde yapılan açıklamalara göre, gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır."
açıklaması yer almaktadır.
            Öte yandan, konu ile ilgili olarak, Bakanlığımızca hazırlanıp 13.07.1995 gün ve 22342 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanan 185 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile ticaret borsalarının
kotasyan listesine dahil olan ürünlerden hangilerinin alım satımında gelir vergisi tevkifatı
yapılacağı konusunda gerekli açıklamalar yapılmıştır.
            Söz konusu Tebliğin "Borsa Kotasyon Listesine Dahil Olan Ürünlerden Gelir Vergisi
Tevkifatına Tabi Olan ve Olmayanlar" başlıklı 1 inci bölümünde; "5590 sayılı Kanuna göre kurulmuş
olan ticaret borsalarına tescil ettirilmesi zorunlu olan (borsa kotasyon listesine dahil) ürünler ek
liste'de belirtilmiştir." açıklamasından sonra beşinci paragrafında ise, "Diğer taraftan, ekli liste'de
yer alan ve alım bedelleri gelir vergisi tevkifatına tabi olmayan ürünlerin, çiftçiler dışında kalan
kimselerden satın alınması işleminin ticaret borsalarınca tescilinde, gelir vergisi tevkifatı
aranılmayacaktır. Ancak, ekli liste'de tevkifata tabi olmadığı belirtilen ürünlerin çiftçilerden satın
alınması halinde (bu alım-satım işlemi borsada tescil edilmiş olsa dahi), bu ürün bedelleri üzerinden
gelir vergisi tevkifatının yapılacağı tabiidir.
            Diğer bir ifadeyle, ekli listede alım bedeli üzerinden vergi tevkifatı yapılmayacağı belirtilen
ürünlerin, küçük çiftçi muaflığından yararlanan veya götürü gider usulüne göre vergilendirilen
çiftçilerden müstahsil makbuzu düzenlemek, gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerden de fatura
düzenlettirmek suretiyle satın alınması halinde, bu ürünlerin bedelleri üzerinden vergi tevkifatı
yapılacaktır." hükümleri yer almaktadır.
            Ayrıca, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 235 inci maddesinde "Birinci ve ikinci sınıf
tüccarlar ile kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler
gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki
nüsha makbuz tanzim etmeye ve bunlardan birini imzalayarak satıcı çiftçiye vermeye ve diğerini
ona imzalatarak almaya mecburdurlar...." hükmündedir.
            Bu hüküm ve açıklamalara göre, ticaret borsalarınca tescilinde gelir vergisi tevkifatı
aranılması zorunlu olmayan ürünlerden olan tomruğun şirketiniz tarafından köy tüzel kişiliğinden
ihale usulü alımında müstahsil makbuzu düzenlenmesi ve ödenecek bedeller üzerinden Gelir Vergisi
Kanununun 94 üncü maddesinin 11/c (ii) bendi uyarınca  % 4 oranında tevkifat yapılması
gerekmektedir.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.