Kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilen odaya ait iktisadi işletmenin faaliyetini sonlandırması halinde işletmeye ait taşıtların oda tarafından ki

Özelge: Kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilen odaya ait
iktisadi işletmenin faaliyetini sonlandırması halinde
işletmeye ait taşıtların oda tarafından kiraya verilmesi
durumunda iktisadi işletmenin KV mükellefiyetinin devam
edip etmeyeceği hk.
Sayı:
65771276-KA-1-16
Tarih:
29/07/2013
T.C.
AMASYA VALİLİĞİ
Defterdarlık Gelir Müdürlüğü
Sayı : 65771276-KA-1-16 29/07/2013
Konu : Kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilen odaya ait
iktisadi işletmenin faaliyetini sonlandırması halinde
işletmeye ait taşıtların oda tarafından kiraya verilmesi
durumunda iktisadi işletmenin KV mükellefiyetinin devam
edip etmeyeceği
İlgide kayıtlı özelge talep formu ile eklerinin incelenmesinden, ......... Odası Başkanlığı
tarafından yapılan ambulansla hasta taşıma ve araç kurtarma faaliyeti nedeniyle adı geçen Odaya
ait bir iktisadi işletme nezdinde tesis edilmiş kurumlar vergisi mükellefiyetiniz bulunmakta iken,
14.12.2011 tarihi itibariyle söz konusu faaliyetin sonlandırıldığı, iktisadi işletme adına kayıtlı taşıt
bulunmadığı, sözü edilen taşıtların Odanız tarafından ....... Ltd. Şti.'ne kiraya verildiği belirtilerek
alınan bu kira bedelleri nedeniyle Odanıza ait iktisadi işletmenin mükellefiyetinin devam edip
etmeyeceği konusunda görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesine göre dernek ve vakıflar kurumlar
vergisi mükellefleri arasında sayılmazken, aynı maddenin (ç) bendi ile dernek ve vakıflara ait
iktisadi işletmeler kurumlar vergisi mükellefiyeti kapsamına alınmışlardır. Aynı Kanunun 2 nci
maddesinin beşinci fıkrasında, dernek ve vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan
ve sermaye şirketleri ile kooperatifler dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin dernek ve
vakıfların iktisadi işletmeleri olduğu, aynı maddenin altıncı fıkrasında da dernek ve vakıflara ait
iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler
arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine
ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal ve
hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kâr edilmemesi veya kârın kuruluş
amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi işletme niteliğini değiştirmeyeceği hükme
bağlanmıştır.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerle
ilgili (2.4.) bölümünde, iktisadi işletmenin belirlenmesinde en belirgin özelliklerin bağlılık,
devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi olduğu diğer bir anlatımla
iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona
bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı veya hizmet ifaları
gibi faaliyetler olduğu, Kanunun bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek veya vakıf tarafından
piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsamına aldığı, satılan mal veya
hizmete ait bedelin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kâr edilmemesinin, kârın kuruluş
amaçlarına tahsis edilmesinin iktisadi işletme olma vasfını değiştirmeyeceği açıklanmıştır.
Anılan Genel Tebliğde açıkladığı üzere, iktisadi işletmenin belirlenmesinde Kurumlar Vergisi
Kanununun 2 nci maddesinin beşinci fıkrasında belirlenen koşullar dikkate alınacak olup işletmenin
belirgin özelliği bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi ve
iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona
bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı veya hizmet ifaları
gibi faaliyetlerdir. Ticari organizasyon, sermaye tahsis, işyeri açılması, organizasyonun mahiyetine
uygun personel istihdamı, ticaret siciline kaydolmak gibi unsur ve şartlardan tümü veya bir kısmı
yerine getirilmek suretiyle belirli şekilde kurulmuş olacaktır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, kamu idare ve
müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler,
vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek
gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço
veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçilerin bu madde de yazılı bentlerde sayılan
ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak
sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları hükme bağlanmıştır.
Aynı maddenin (5/a) bendinde, 70'inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı
yapılan ödemelerden; (5/b) bendinde de vakıflar (mazbut vakıflar hariç) ve derneklere ait
gayrimenkullerin bu maddede sayılanlar tarafından kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira
ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılması esası getirilmiştir.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "Dernek veya vakıflara ait taşınmazların
kiralanması karşılığında yapılan kira ödemeleri" başlıklı (15.3.2.2.) bölümünde, sendikalar, ticaret
odaları, sanayi odaları, ticaret borsaları, esnaf odaları ve bunların birlikleri ile diğer mesleki
kuruluşlara ait oda ve birlikler, siyasi partiler, emekli ve yardım sandıklarına yapılan kira
ödemelerinden gelir vergisi kesintisi yapılması gerektiği,
Aynı Genel Tebliğinin "Diğer Kurumlar Vergisi Mükelleflerine Ait Taşınmazların Kiralanması
Karşılığında Yapılan Kira Ödemeleri" başlıklı (15.3.2.3.) bölümünde, Kurumlar Vergisi Kanununun 1
inci maddesinde sayılan kurumlar vergisi mükelleflerine (kooperatifler hariç) ait taşınmazların
kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemelerinden vergi kesintisi yapılmayacağı, bu
kurumların elde ettikleri kira gelirlerinin ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesiyle
beyan edileceği,
Dernek ve vakıflara ait taşınmazların bir iktisadi işletme oluşturacak şekilde kiralanması
halinde, oluşacak iktisadi işletme kurumlar vergisi mükellefi olduğundan elde edilen kira gelirleri
üzerinden vergi kesintisi yapılmayacağı
belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 2 nci maddesinde yer alan,
"1/1/2008-31/12/2015 tarihleri arasında Dernek ve vakıflarca elde edilen Gelir vergisi Kanununun
94 üncü maddesinin (5) numaralı bendi ve geçici 67 nci maddesi kapsamında kesinti suretiyle
vergilendirilmiş kazanç ve iratlar dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmaz" hükmü gereğince
Odanıza ait gayrimenkullerin kira gelirlerinin kesinti suretiyle vergilendirilmiş olması halinde
kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmeyecektir.
Dolayısıyla, münhasıran 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (5)
numaralı bendi ve geçici 67 nci maddesi kapsamında kesinti suretiyle vergilendirilmiş kazanç ve
iratlarınız dolayısıyla iktisadi işletmeniz nezdinde tesis ettirilen kurumlar vergisi mükellefiyetinin
devam etmeyeceği tabiidir.
Ancak, Odanız bünyesinde yukarıda belirtilen gelirler dışında iktisadi işletme oluşması
halinde, bu iktisadi işletmenin aktifinde kayıtlı bulunan taşınmazların kiralanması sonucu elde
edilen taşınmaz kira gelirlerinin ya da bu iktisadi işletmenin aktifinde kayıtlı bulunan menkul
kıymetlerin alım satımından, elde tutulmasından veya itfasından elde edilen gelirlerin (kesinti
suretiyle vergilenmiş olup olmadığına bakılmaksızın), bahse konu iktisadi işletmeye ait kazanca
dahil edilerek kurumlar vergisine tabi tutulacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.