Menkul kıymet (hisse senedi) ediniminde bulunulmaksızın yurt dışı mukimi şirketin sermayesine iştirak edilmesi nedeniyle bağlı ortaklıklar hesabında t

Menkul kıymet (hisse senedi) ediniminde bulunulmaksızın
yurt dışı mukimi şirketin sermayesine iştirak edilmesi
nedeniyle bağlı ortaklıklar hesabında takip edilen iştirak
tutarının değerlemeye tabi tutulup tutulmayacağı hk.
Sayı: 
64597866-105[289-2015]-16168
Tarih: 
30/06/2015
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
 BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı :64597866-105[289-2015]-16168 30/06/2015
Konu :Yurt dışı şirketten döviz cinsinden  
edinilen ortaklık hakkının
değerlemesi.
            İlgide kayıtlı özelge talep formu ile ek dilekçenizin incelenmesinden, Başkanlığımız … vergi
kimlik numaralı mükellefi olan şirketinizin ... (yurt dışında) mukimi şirketin sermayesine ... Avro ile
iştirak ettiği, iştirak nedeniyle menkul kıymet (hisse senedi) ediniminde bulunulmadığı ve iştirak
tutarının 245-Bağlı Ortaklıklar Hesabında takip edildiği belirtilerek, söz konusu hesapta takip
edilen tutar üzerinden yıl sonunda yapılacak kur değerlemesi sonucunda ortaya çıkacak olan artış
veya azalışların gelir veya gider mi yazılacağı, yoksa artışın pasif kalemlerde özel bir fonda mı
tutulacağı hususlarında Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.
            213 sayılı Vergi Usul Kanununun 258 inci maddesinde değerleme, vergi matrahlarının
hesaplanmasıyla ilgili iktisadi kıymetlerin takdir ve tespiti olarak tanımlanmış olup aynı Kanunun
261 inci maddesinde değerleme ölçüleri maliyet bedeli, borsa rayici, tasarruf değeri, mukayyet
değer, itibari değer, vergi değeri, rayiç bedel, emsal bedeli ve ücreti şeklinde belirlenmiştir.
            Anılan Kanunun 289 uncu maddesinde, bu bölümde (İktisadi İşletmelere Dahil Kıymetleri
Değerleme) yazılı olmayan veyahut yazılı olup da kendi ölçüleriyle değerlemesine imkân
bulunmayan iktisadi kıymetlerden bina ve arazinin vergi değerleriyle, diğerlerinin varsa borsa
rayici, yoksa mukayyet değerleri, o da yoksa emsal bedeliyle değerleneceği hüküm altına alınmıştır.
            Aynı Kanunun 265 inci maddesine göre mukayyet değer ise bir iktisadi kıymetin muhasebe
kayıtlarında gösterilen hesap değeridir. Mukayyet değerle değerlenecek iktisadi kıymetler; senetsiz
alacak ve borçlar, aktifleştirilen ilk tesis ve taazzuv giderleri ve peştemallıklar, aktif geçici hesap
kıymetleri, pasif geçici hesap kıymetleri ile karşılıklardır.
            Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; şirketinizce yurt dışında mukim şirketin
ortaklık hakkının iktisabına tahsis edilen ve karşılığında hisse senedi edinimi bulunmayan yabancı
para cinsinden sermayenin mukayyet değeri ile değerlenmesi gerekmekte olup bağlı ortaklıklar
hesabında izlenen söz konusu sermaye tutarının hesap dönemi sonlarında değerlemeye tabitutulmaması icap etmektedir.
            Ancak, transfer edilen sermaye tutarının ortaklık hakkının devri vb. nedenlerle geri gelmesi
durumunda sermayenin geri geldiği tarih itibariyle lehe veya aleyhe oluşacak kur farkının kâr /
zararın hesabında dikkate alınacağı tabiidir.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.