Menkul kıymet niteliğindeki sermaye piyasası aracı olan varantların BSMV ve KDV karşısındaki durumu.

Özelge: Aracı kuruluş varantlarına ilişkin işlemlerin BSMV
ve KDV karşısındaki durumu hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.99.16.02-BSMV/28-120
Tarih:
24/05/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.99.16.02-BSMV/28-120 24/05/2012
Konu : Menkul kıymet niteliğindeki sermaye piyasası aracı olan
varantların BSMV ve KDV karşısındaki durumu.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, şirketinizin ... piyasa yapıcısı olarak faaliyet
gösterdiği belirtilerek, anılan şube tarafından ihraç edilerek İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında
kişiler arasında alım satıma konu edilecek menkul kıymet niteliğindeki sermaye piyasası aracı olan
aracı kuruluş varantlarının ihraç, alım-satım ve vadesinde yapılan teslimlerinin banka ve sigorta
muameleleri vergisi (BSMV) ve katma değer vergisi (KDV) karşısındaki durumu hususunda
Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 28 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrasında;
"Bankerlerin yapmış oldukları banka muamele ve hizmetleri dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam
ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar (kendileri veya başkaları hesabına menkul
kıymet alıp satmayı, alım - satıma tavassut etmeyi veya alıp sattıkları menkul kıymet karşılığı
borçları ödemeyi taahhüt etmeyi meslek haline getirenlerin bu faaliyetleri dolayısıyla lehlerine
kalan paralar ile mevduat faizi vermek veya sair adlarla faiz ve benzeri menfaatler sağlamak üzere
devamlı olarak para toplama işiyle uğraşanların topladıkları paralara sağladıkları gelir ve
menfaatler üzerinden komisyon, ücret, hizmet karşılığı gibi adlarla aldıkları paralar dahil) da banka
muameleleri vergisine tabidir.
90 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre ikraz işleriyle uğraşanlarla ikinci fıkrada
belirtilen muamele ve hizmetlerden herhangi birini esas iştigal konusu olarak yapanlar bu Kanunun
uygulanmasında banker sayılırlar. Bir şahsın münhasıran altın alım ve satımı ile uğraşması banker
sayılmasını gerektirmez." hükümleri yer almaktadır.
Aynı Kanunun "İstisnalar" başlıklı 29 uncu maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinde,
arbitraj muameleleri ile Türkiye'de kurulu borsalarda gerçekleştirilen vadeli işlem ve opsiyon
sözleşmelerine ilişkin muameleler ve bu muameleler sonucu lehe alınan paralar BSMV den istisna
edilmiş olup mükellefi belirleyen 30 uncu maddesinde ise BSMV yi banka ve bankerlerle sigorta
şirketlerinin ödeyeceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan 19/1/2012 tarihli ve 28178 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 89 Seri No.lu
Gider Vergileri Genel Tebliğinin "E- Varantların Vergilendirilmesi" başlıklı bölümünde; "6802 sayılı
Kanunun 29 uncu maddesinin (p) bendi uyarınca, Türkiye'de kurulu borsalarda gerçekleştirilen
vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerine ilişkin muameleler ve bu muameleler sonucu lehe alınan
paralar BSMV'den istisna edilmiştir. Hukuki açıdan opsiyon sözleşmelerinin dayanak varlık
itibariyle sınırlandırılmış bir çeşidi olarak kabul edilen varantlar için de, Türkiye'de kurulu bir
borsada işlem görmeleri durumunda söz konusu istisnanın uygulanması gerekmektedir. Dolayısıyla,
İMKB de işlem gören varantlara ilişkin muameleler ve bu muameleler sonucu lehe alınan paralar
BSMV den istisna olup, Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören opsiyonların vergilemesine
yönelik açıklamalar, varantlar için de geçerli olacaktır." açıklamalarına yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun:
- 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, ziraî ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
yapılan teslim ve hizmetlerin vergiye tabi olduğu,
- 2 nci maddesinde, teslimin bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına
hareket edenlerce alıcıya veya onun adına hareket edenlere devredilmesi olduğu,
- 17/4-e maddesinde, banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamına giren işlemlerin, 17/4-
g maddesinde ise döviz, para, damga pulu, değerli kâğıtlar, hisse senedi ile tahvil teslimlerinin KDV
den istisna olduğu,
hükme bağlanmıştır.
Bu hükümlere göre;
1- ... tarafından yapılan varant ihracı, bankacılık hizmetlerinin tamamen Türkiye hudutları
haricinde yapılması nedeniyle kanunların mülkiliği prensibi açısından Türkiye hudutları içinde
vergiyi doğuran olay meydana gelmediğinden BSMV nin kapsamına girmemektedir.
2- BSMV mükelleflerinin Türkiye'de kurulu borsalarda varant sözleşmelerini vadesinde veya
vadesine kadar kaydi teslimat veya nakit uzlaşı ile sonuçlandırması dolayısıyla lehe aldıkları paralar
6802 sayılı Kanunun 29 uncu maddesinin (p) bendi uyarınca BSMV den istisnadır.
3- BSMV mükelleflerinin menkul kıymet niteliğindeki aracı kuruluş varantlarının alım
satımına aracılık etmesi dolayısıyla lehe aldığı paralar BSMV ye tabidir.
4- Aracı kuruluş varantlarının Borsada alım-satımının BSMV mükellefiyeti bulunmayanlar
tarafından yapılması halinde, bu işlemler genel hükümler çerçevesinde KDV ye tabi tutulacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.