Meslek Lisesine bağlı Döner Sermaye İşletmesinin kurumlar vergisi mükellefiyeti

Özelge: Meslek Lisesine bağlı Döner Sermaye İşletmesinin
elde ettiği gelirler nedeniyle kurumlar vergisi
mükellefiyetinin doğup doğmayacağı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 4-1378
Tarih:
22/08/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 4-1378 22/08/2011
Konu : Meslek Lisesine bağlı Döner Sermaye İşletmesinin
kurumlar vergisi mükellefiyeti
İlgide kayıtlı dilekçenizde, ... Döner Sermaye İşletmenizin ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ...
vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi olduğu belirtilerek, kamu kuruluşu olan Döner Sermaye
İşletmenizin kurumlar vergisi ile damga vergisinden muaf olup olmadığı hususlarında Başkanlığımız
görüşü talep edilmektedir.
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde,
iktisadi kamu kuruluşları vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup aynı Kanun'un 2'nci
maddesinin üçüncü fıkrasında, Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve
kuruluşlarına ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci ve ikinci fıkralar dışında
kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; altıncı fıkrasında ise iktisadi
kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri,
faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız
muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının
mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar
olması, kâr edilmemesi veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini
değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile kamu idare ve kuruluşları
tarafından tarım ve hayvancılığı, bilimi, fennî ve güzel sanatları öğretmek, yaymak, geliştirmek ve
teşvik etmek amacıyla işletilen okullar, okul atölyeleri, konservatuvarlar, kütüphaneler, tiyatrolar,
müzeler, sergiler, numune fidanlıkları, tohum ve hayvan geliştirme ve üretme istasyonları, yarış
yerleri, kitap, gazete, dergi yayınevleri ve benzeri kuruluşlar kurumlar vergisinden muaf
tutulmuştur.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nin "Okul Atölyeleri" başlıklı (4.1.1.) bölümünde,
"Milli Eğitim Bakanlığına bağlı meslek liseleri ve teknik okulların atölyelerinin döner
sermaye işletmeleri tarafından öğrencilerin teorik bilgilerini pratikte de kullanabilmelerini
sağlamak, el becerilerini arttırmak, müteşebbislik ruhlarının geliştirilmesine yardımcı olmak gibi
eğitime yönelik amaçlar doğrultusunda işletilmesi halinde söz konusu işletmeler kurumlar
vergisinden muaf olacaktır. Anılan işletmelerde, eğitim öğretim faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan
ürünlerin satılmak suretiyle değerlendirilmesi halinde de muafiyetin kalkması söz konusu değildir.
İşletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere dışarıdan işçi istihdam edilmesi, fason imalat
yaptırılması veya ihale yoluyla iş alınması hallerinde ise okul döner sermaye işletmesi nezdinde
kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis ettirileceği tabiidir."
denilmek suretiyle söz konusu muafiyetin kapsamına açıklık getirilmiştir.
Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun geçici 2'nci maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim yapan mesleki ve
teknik eğitim okullarındaki atölye ve uygulama birimleri ile anaokulu, kreş, çıraklık ve halk eğitim
merkezlerindeki uygulama birimlerine bağlı döner sermaye işletmelerinin 01/01/2008-31/12/2015
tarihleri arasında elde ettikleri gelirler dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacağı hükme
bağlanmıştır.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nin (36.5.) bölümünde ise
"Kurumlar Vergisi Kanununa 5766 sayılı Kanunla eklenen geçici 2 nci maddenin birinci
fıkrasının (b) bendiyle, 1/1/2008 - 31/12/2015 tarihleri arasında uygulanmak üzere, Milli Eğitim
Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim yapan mesleki ve teknik eğitim okullarındaki atölye ve
uygulama birimleri ile anaokulu, kreş, çıraklık ve halk eğitim merkezlerindeki uygulama birimlerine
bağlı döner sermaye işletmelerinin elde ettikleri gelirler dolayısıyla iktisadi işletme oluşmayacağı
hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olup örgün ve yaygın eğitim yapan mesleki ve
teknik eğitim okullarındaki atölyeler, otelcilik ve turizm meslek liselerindeki uygulama otelleri gibi
birimler, kız teknik okullarındaki atölyeler, anaokulu ve kreş gibi uygulama birimleri, çıraklık ve
halk eğitim merkezlerindeki uygulama birimleri ve bu birimlere bağlı döner sermaye işletmelerinin
elde ettikleri gelirleri nedeniyle 1/1/2008 tarihinden itibaren 31/12/2015 tarihine kadar iktisadi
işletme oluşmayacak, bunlar adına kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmeyecektir.
..." açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, ... Döner Sermaye İşletmenizin, yine bu Lise bünyesinde faaliyet gösteren atölye
ve uygulama birimleri vasıtasıyla 01/01/2008-31/12/2015 tarihleri arasında elde ettikleri gelirler
dolayısıyla iktisadi işletme oluşmayacak olup kurumlar vergisi mükellefiyeti söz konusu
olmayacaktır.
DAMGA VERGİSİ YÖNÜNDEN
488 Damga Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesinde; bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kâğıtların damga vergisine tabi olduğu; 3'üncü maddesinde, damga vergisinin mükelleflerinin
kâğıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kâğıtların damga
vergisini kişilerin ödeyeceği; 8'inci maddesinde, bu Kanunda yazılı resmi daireden maksadın, genel
ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köyler olduğu bu dairelere bağlı olup ayrı
tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerin resmi daire sayılmayacağı; 24'üncü maddesinde ise
birden fazla kişi tarafından imza edilen kâğıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenlerin
müteselsilen sorumlu olduğu, bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunmasının damga
vergisinin noksan ödenmesini gerektirmeyeceği, damga vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1)
sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan
kâğıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği ancak bu kâğıtlara ait verginin hiç
ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte
kurumların müteselsilen sorumlu olacağı hükme bağlanmıştır.
488 sayılı Kanun'a ekli damga vergisinden istisna edilen kâğıtların düzenlendiği (2) sayılı
tablonun "I-Resmi işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, resmi daireler arasındaki
işlemleri kapsayan her türlü kağıtların damga vergisinden istisna edileceği hüküm altına alınmıştır.
Damga vergisi uygulaması bakımından Kanun'da tanımı yapılan resmi dairelere bağlı
olmakla birlikte ayrı tüzel kişilik ve iktisadilik vasıflarından her ikisine birden haiz olan kuruluşlar
resmi daire olarak kabul edilmemekte, buna karşılık bu iki özellikten herhangi birisine sahip
olmayan kuruluşlar bağlı oldukları resmi dairenin damga vergisi bakımından tabi olduğu hükümlere
göre gereğini yerine getirmektedir.
Buna göre, Döner Sermaye İşletmenizin, bağlı olduğu Müdürlükten ayrı bir tüzel kişiliğinin
bulunmaması ya da iktisadilik vasfını taşımaması halinde, Damga Vergisi Kanunu'nun 8'inci
maddesine göre "resmi daire" olarak kabul edilmesi ve işletmeniz ile 488 sayılı Kanun'un 8'inci
maddesinde tarifi yapılan resmi daireler veya damga vergisindenmuaf tutulmuş kişi ve kuruluşlar
arasında düzenlenen kâğıtların damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir. Ancak resmi
daire sayılmayan veya damga vergisi muafiyeti bulunmayan kişi ve kuruluşlarla olan işlemlerinizde
düzenlenen ve Damga Vergisi Kanunu'na ekli (1) sayılı tabloda yer alan kâğıtlara ait damga
vergisinin, 488 sayılı Kanun'un 3'üncü maddesi uyarınca damga vergisi muafiyeti bulunmayan kişi
ve kuruluşlarca ödenmesi gerekmekte olup bu kâğıtlara ait verginin ödenmemesi veya noksan
ödenmesi halinde ise 488 sayılı Kanun'un 24'üncü maddesi kapsamında Döner Sermaye
İşletmenizin müteselsil sorumluluğu bulunmaktadır.
Diğer taraftan, döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğünüzün iktisadilik vasfının yanı sıra bağlı
olduğu okuldan ayrı tüzel kişiliğinin de bulunması halinde, 488 sayılı Kanun'un 8'inci maddesinde
tanımlanan resmi daire kapsamına giremeyeceğinden, resmi dairelerle ya da damga vergisinden
muaf tutulmuş kişi ve kuruluşlarla olan işlemlerinde düzenlenen ve anılan Kanun'a ekli (1) sayılı
tabloda yer alan kâğıtlara ait damga vergisinin İşletmeniz tarafından ödenmesi gerektiği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.