Mükelle erin kendi işyerleri arasında mal sevkiyatı yaparken sevk irsaliyesi düzenleyip düzenlemedikleri hk.
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 14.09.2000
SAYI : B.07.0.GEL.30/3026-354-511/42577
KONU : Mükelle erin kendi işyerleri arasında mal sevkiyatı
yaparken sevk irsaliyesi düzenleyip düzenlemedikleri hk.
..................... VALİLİĞİNE
(Defterdarlık : Usul Gelir Müdürlüğüne)
İLGİ : ..................... gün ve ..................... sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınız incelenmiştir.
Yazınızdan anlaşıldığına göre, vergi denetimleri sırasında mükelle erin kendi işyerleri (atölyeden merkeze, şubeden
merkeze, depodan merkeze gibi) arasında mal sevkiyatı yaparken sevk irsaliyesinin düzenlenmediği yolunda tespitler
yapılmaktadır.
Aynı şirket bünyesinde sevk irsaliyesi düzenlenmemiş olduğundan farklı işyeri kavramının sözkonusu olayda geçerli olup
olmadığı ve dolayısıyla yapılan tespitlerin işyeri kapatma cezasının uygulanmasında bütün olarak değerlendirilip
değerlendirilemeyeceği konusunda tereddüte düşülerek konu Bakanlığımıza intikal ettirilmiştir.
Bilindiği gibi, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 354. maddesinde yetkililerce 353. maddenin 1 ve 2 numaralı
bentlerinde yazılı belgelerin bir takvim yılı içinde ayrı ayrı üç defa kullanılmadığının veya bulundurulmadığının tespiti
halinde mükelle erin işyerlerini bir haftaya kadar kapatılabileceği ve buna ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanlığınca
belirleneceği hükme bağlanmış, ayrıca uygulanacak safhaya gelen işyeri kapatma cezasının, kapatma kararının
uygulanmasından önce mükelle erin yazılı olarak istemeleri halinde para cezasına çevrilebileceği belirtilmiştir.
Bu maddenin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, işyeri kapsamına cezası ile ilgili açıklamalara 181, 199 ve 229 sıra
numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde yer verilmiştir.
Sözü edilen 181 sıra no.lu Genel Tebliğde, Vergi Usul Kanununa göre düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin
bulundurulmadığına veya kullanılmadığına ilişkin olarak haklarında iki ayrı tespit yapılan mükelle ere bir uyarı yazısı
gönderileceği, bu yazının tebliğinden sonra belge düzenine uyulmadığına ilişkin üçüncü bir tespitin daha yapılması
halinde de bu tespitlerin yapıldığı işyerinin Valilik Makamından alınan onaya istinaden mükellefe yazılan yazının tebliğini
takibeden üç gün içerisinde kapatılacağı açıklanmıştır.
Ayrıca, aynı tebliğin 3. maddesinde de , işyeri kapatma cezasının tespite bağlı olduğu için maddede sayılan belgelerden
birinin veya birkaçının kullanılmadığına veya bulundurulmadığına ilişkin olarak aynı işyeri ile ilgili ayrı ayrı üç tespitin
yapılmış olmasının, diğer bir anlatımla üç ayrı tutanağın düzenlenmiş olmasının gerektiği esası belirlenmiştir.
Öte yandan, aynı kanunun 230. maddesinin 5. bendi uyarınca malın bir mükelle n birden çok işyerleri ile şubeleri
arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de malı gönderen
tarafından sevk irsaliyesine bağlanması gerekmektedir.
Yine aynı madde uyarınca malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının
teslim edilen malın alıcı mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve taşıtta bulundurulması şarttır.
Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, iyyeri kapatma cezasında esas olan belge düzenine uyulmayan işyerinin
kapatılması olup, üç tespitin de aynı işyerinde yapılmış olması şartı aranılmaktadır. Dolayısıyla, birden fazla işyeri
bulunan mükelle erin (merkez, şube vs.) farklı işyerlerinde yapılan tespitlerin birlikte değerlendirilmesine imkan
bulunmamakta, sevk irsaliyesi düzenlenmediğine ilişkin tespitin bu belgeyi düzenlemesi gereken birim için ve bu birimde
yapılan diğer tespitlerle birlikte değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.
Bakan a.