Mükellefin kira gelirinden elde edilen kazanca uygulanacak istisna ile gayrimenkul sermaye iradından dolayı gelir vergisinin nasıl ödeneceği hk.

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH: 31.12.1998
SAYI : B.O7.0.GEL.0.43./4304-24/50821
KONU : Mükellefin kira gelirinden elde edilen kazanca
uygulanacak istisna ile gayrimenkul sermaye iradından
dolayı gelir vergisinin nasıl ödeneceği hk.
...................
İLGİ : 07.12.1998 günlü dilekçeniz.
İlgi dilekçenizin incelenmesinden, bir yakınınıza ait üç adet daire bulunduğu, bu dairelerden birinde bedelsiz olarak kızı ve damadının oturduğu, birisinde
kendisinin ikamet ettiği ve diğerinde ise kiracının oturduğu ve buradan kira geliri elde ettiğinden bahsedilerek, kira gelirinden elde edilen kazanca
uygulanacak istisnanın olup, olmadığı ile gayrimenkul sermaye iradından dolayı gelir vergisinin nasıl ödeneceği hakkında bilgi istediğiniz anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinde "Binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 240.000.000
lirası gelir vergisinden müstesnadır. İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu istisnadan
yararlanılamaz.
Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile gelirleri bunlar tarafından bildirilecek olanlar bu istisnadan
faydalanamazlar." denilmiştir.
Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 73 üncü maddesinin 2 numaralı bendinde ise, "Binaların mal sahiplerinin usul, füru veya kardeşlerinin ikametine tahsis
edilmesi (Usul, füru ve kardeşlerden herbirinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmiş ise bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli
hesaplanmaz. Kardeşler evli ise eşlerden sadece biri için emsal kira bedeli hesaplanmaz.); hükmü yer almaktadır.
Maddeden anlaşılacağı üzere, binaların mal sahibinin usul, füru veya kardeşlerinin ikametine bırakılması halinde emsal kira bedeli uygulanmayacaktır.
Diğer taraftan, aynı Kanunun 74 üncü maddesinde, gerçek gider usulüne göre safi iradın bulunması için gayrisafi hasılattan indirilecek giderler sayılmış, aynı
maddenin son bendinde ise mükelleflerin (hakları kiraya verenler hariç) diledikleri takdirde madde sayılan giderlere karşılık olmak üzere hasılatlarından % 25
ini götürü olarak indirebilecekleri hükme bağlanmıştır.
Bu hükümler karşısında, mesken olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirin vergilendirilmesinde götürü gider usulünün seçilmesi halinde,
verilecek yıllık beyannamede beyan edilecek kira gelirlerinden 240.000.000 liralık istisna düşüldükten sonra kalan miktardan % 25 götürü gider indirilerek,
kalan miktar üzerinden gelir vergisi ve hesaplanan gelir vergisi üzerinden de fon payı ödenmesi gerekir.
Gerçek gider usulünün seçilmesi halinde ise, kira hasılatından 240.000.000. liralık istisna tutarı ile bu istisnaya isabet eden giderler hariç olmak üzere, kiraya
verilen gayrimenkul için yapılan ve 74 üncü maddede sayılan giderlerin indirilmesi suretiyle kalan miktar üzerinden gelir vergisi ve hesaplanan gelir vergisi
üzerinden de fon payı hesaplanarak ödenecektir.
Bu açıklamalara göre, gayrimenkullerin mesken olarak kiraya verilmesi sonucu, elde edilen kira bedelleri tevkif suretiyle vergilendirilmediğinden 1998 yılında
elde edilen kira geliri toplamının 240.000.000 liralık istisna miktarını aşması halinde, yıllık beyanname ile gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilmesi
gerekmektedir.
Gelir Vergisi Kanununun 4369 sayılı Kanunla değişik 92 nci maddesi uyarınca, beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradından ibaret olan
mükelleflerin söz konusu gelirlerini izleyen yılın Ocak ayı içinde beyan etmeleri gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Bakan a.
Daire Başkanı