Mülkiyeti annesine ait işyerinde faaliyette bulunan mükellefin ve işyeri kira stopajı hususundaki durumu hk.

Özelge: Ödevlinin annesine nakden veya hesaben kira
ödemesinde bulunmaması başka bir ifade ile işyeri kirası
karşılığı olarak hesaplarında gider göstermemesi halinde,
söz konusu gayrimenkulün emsal kira bedelinin tevkifata
tabi tutulmaksızın, annesi taraf
Sayı:
B.07.0.GEL.0.43/4309-459/10
Tarih:
04/01/1999
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH: 04.01.1999
SAYI : B.07.0.GEL.0.43/4309-459/10
KONU : Mülkiyeti annesine ait işyerinde faaliyette
bulunan mükellefin ve işyeri kira stopajı hususundaki
durumu hk.
GAZİANTEP VALİLİĞİ
(Defterdarlık : Vasıtasız Vergiler.Gelir Müdürlüğüne)
İLGİ : 24.11.1998 gün ve B.07.4.DEF.0.27.11/98-505-60/6774 sayılı yazınız.
İlgi yazınız ve eklerinin incelenmesinden; iliniz ..... Vergi Dairesi mükelleflerinden .....'in mülkiyeti annesine
ait işyerinde fırıncılık faaliyetinde bulunduğu ve 1992, 1993, 1994 ve 1995 takvim yıllarına ait işyeri kira
stopajından dolayı muhtasar beyannamesini kanuni süresinde vermediğinden, takdir komisyonunca tarhiyat
yapıldığı anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinin birinci fıkrasında; mal ve hakların
sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya
verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, anılan Kanunun 94 üncü maddesinde de, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu
müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi
işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve
serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler
aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada,
istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." denilmiştir.
Ayrıca, aynı maddenin 5/a bendinde; anılan Kanunun 70 inci maddesinde yazılı mal ve hakların kiralanması
karşılığında yapılan ödemelerden 95/6429 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile %25 nispetinde gelir vergisi
tevkif edileceği hükme bağlanmış, 01.01.1997 tarihinden itibaren uygulanmak üzere 96/8955 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararı ile söz konusu ödemelerden yapılacak tevkifat nispeti %20 olarak belirlenmiştir.
Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 73 üncü maddesinde, kiraya verilen mal ve hakların kira bedellerinin
emsal kira bedelinden düşük olamayacağı, bedelsiz olarak başkalarının intifaına bırakılan mal ve hakların
emsal kira bedelinin yetkili özel mercilerce takdir edilmiş kirası , bu suretle takdir edilmiş kira mevcut
değilse Vergi Usul Kanununa göre belirnenen vergi değerinin %5'i olacağı belirtilmiştir.
Yukarıdaki açıklamalara göre; ödevlinin annesine nakden veya hesaben kira ödemesinde bulunmaması başka
bir ifade ile işyeri kirası karşılığı olarak hesaplarında gider göstermemesi halinde, söz konusu gayrimenkulün
emsal kira bedelinin tevkifata tabi tutulmaksızın, annesi tarafından elde edilmiş gayrimenkul sermaye iradı
olarak beyan edilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesi ve konunun bu çerçevede değerlendirilerek gereğinin yapılmasını ve sonucundan adı geçene
de bilgi verilmesini rica ederim.
Bakan a.
Daire Başkanı