Murabaha Sözleşmesine istinaden yapılacak işlemlerin damga vergisi, harç ve katma değer vergisinden istisna olup olmadığı
Murabaha Sözleşmesine istinaden yapılacak işlemlerin
damga vergisi, harç ve katma değer vergisinden istisna olup
olmadığı
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.18.01-140[123-2014/166]-130939
Tarih:
02/09/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)
Sayı : 97895701-140[123-2014/166]-130939
02/09/2016
Konu : Murabaha Sözleşmesine istinaden
yapılacak işlemlerin damga vergisi,
harç ve katma değer vergisinden
istisna olup olmadığı
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin tetkikinden;
- … (…)’ın “Özel Sektörün Geliştirilmesi İslami Kurumu Kurucu Anlaşma” ile kurulduğu ve Suudi
Arabistan menşeili bir finans kuruluşu olduğu, Türkiye Cumhuriyeti’nin söz konusu Anlaşmaya 6119
sayılı Özel Sektörün Geliştirilmesi İslami Kurumu Kurucu Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun
Bulunduğuna Dair Kanun ile taraf olduğu,
- … ile Türkiye’de mukim bir anonim şirket (borçlu) arasında 2008 yılında akdedilen ve 2009
yılında tadil edilen “Murahaba Kredi Sözleşmesi” (Murahaba Sözleşmesi) uyarınca anonim şirkete
finansman sağlandığı,
- … tarafından borçluya sağlanan finansmanın teminatı olarak ... lehine ipotek, ticari işletme
rehni, taşınır mallar üzerinde rehin, maden lisansı üzerinde rehin tesis edildiği ve Türkiye
Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişi ve Türkiye’de mukim diğer bir tüzel kişi üçüncü şahıslardan
garanti ve bonolar alındığı,
- Borçlu durumundaki anonim şirketin …’ye yapması gereken ödemelerde temerrüde düştüğü, bu
nedenle … tarafından Murabaha Sözleşmesi uyarınca, alacaklı olduğu meblağı tahsil etmek
amacıyla, garantörler aleyhine icra takibi ve diğer teminatların paraya çevrilmesi suretiyle hukuki
sürecin başlatılmasının planlandığı, ayrıca gerekmesi halinde borçlu ve/veya garantörler aleyhine
dava açılmasının da söz konusu olduğu,
- Yukarıda bahsi geçen “Kurucu Anlaşma” ve Kanun hükümleri gereği, …’nin söz konusu icra
takibi, ipoteğin paraya çevrilmesi ve açılması muhtemel davalar sırasında ödenmesi gereken icra ve
yargı harcı, tapu, cezaevi harcı da dahil olmak üzere harç ve damga vergisi ve katma değer vergisi
(KDV) de dahil olmak üzere vergilerden muaf olup olmadığına dair Başkanlığımız görüşlerinin talep
edildiği anlaşılmaktadır.
492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinde; özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle,
istisna edilen işlemlerden harç alınmayacağı hüküm altına alınmıştır.
3065 sayılı KDV Kanununun 1/1 inci maddesi gereği, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek
faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetler KDV ye tabi olup, KDV ye tabi olmakla
birlikte KDV'den istisna tutulan işlemlere de Kanunun ilgili maddelerinde yer verilmiş
bulunmaktadır.
Aynı Kanunun "İstisnaların Sınırı" başlıklı 19 uncu maddesinde ise diğer kanunlardaki vergi muaflık
ve istisna hükümlerinin bu vergi bakımından geçersiz olduğu, KDV'ye ilişkin istisna ve muafiyetlerin
ancak KDV Kanununa hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle
düzenlenebileceği ancak uluslararası anlaşma hükümlerinin saklı olduğu hükme bağlanmıştır.
Özelge talep formunuza Türkçe metni eklenmiş olan Özel Sektörün Geliştirilmesi İslami Kurumu
Kurucu Anlaşma'nın tetkikinden; Özel Sektörün Geliştirilmesi İslami Kurumu'nun kuruluşu ile ilgili
hususlara 1 inci maddede, Kurumun amaç ve görevlerine sırasıyla 3 ve 4 üncü maddelerde yer
verilmiş olup, Anlaşmanın "Vergiden Muafiyet" başlıklı 50 nci maddesinin birinci bendinde,
Kurumun varlıkları, geliri ve söz konusu Anlaşmayla yetki verilen işlemleri ve muamelelerinin bütün
vergilerden ve gümrük harçlarından muaf olacağı, Kurumun ayrıca herhangi bir vergi veya harcın
toplanması veya ödenmesinden de muaf olacağı belirtilmiştir.
Öte yandan 6119 sayılı Özel Sektörün Geliştirilmesi İslami Kurumu Kurucu Anlaşmasının
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun ile de; 01/09/2003 tarihinde Almatı'da imzalanan
"Özel Sektörün Geliştirilmesi İslami Kurumu Kurucu Anlaşması"nın giriş bölümünün birinci
paragrafı, 3 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrası ve 14 üncü maddesinin (6) numaralı fıkrası ile 18
inci, 29 uncu ve 55 inci maddelerine "Anayasamız, kanunlarımız ve bağlı olduğu anlaşmalar
hükümlerinin saklı olduğu" şeklinde ihtirazi kayıt derpiş olunmak üzere onaylanması uygun
bulunmuştur.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti ile İslam Kalkınma Bankası Grubu arasında imzalanan ve ResmiGazete'nin 21/09/2013 tarihli ve 28772 sayılı nüshasında yayımlanan 16/09/2013 tarih ve
2013/5361 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki listede belirtildiği şekilde 24/07/2013 tarihinde
yürürlüğe giren Türkiye'de İslam Kalkınma Bankası Grubu Ülke Ofisi Kurulmasına İlişkin
Anlaşma'nın (I) inci maddesinde "Banka Grubu"nun İslam Kalkınma Bankası Grubu'nu (İKB, IRTI,
ICIEC, ICD ve ITFC) ifade ettiği belirtilmiş, bu Anlaşmanın (VII) nci maddesinin (7.1) ayrımında;
Resmi faaliyetleri kapsamında, Banka Grubu ve Ülke Ofisi'nin, taşınır ve taşınmaz mülkü, faiz veya
sermaye kazancı veya döviz kazancı, kârları gibi her tür geliri dâhil varlıkları; bunun yanı sıra mal
ve hizmet alımları dâhil faaliyetleri ve işlemlerinin; her seviyede idarenin koymuş olduğu KDV, özel
tüketim vergisi, gelir vergisi, tevkifat ve damga vergisi dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak üzere,
şimdiki ve gelecekte, doğrudan ve dolaylı her türlü vergi ve harçtan muaf olacağı, Banka Grubu ve
Ülke Ofisi'nin herhangi bir vergiyi ödeme, tevkif etme veya tahsil etme yükümlülüğünden muaf
olacağı belirlenmiştir.
Buna göre, özelge talep formunuza konu icra takibi, ipoteğin paraya çevrilmesi ve açılması
muhtemel davaların …'nin yukarıda yer verilen ve Türkiye Cumhuriyeti'nin de tarafı olduğu
Anlaşmalar kapsamındaki iş ve işlemleri ile ilintili olması halinde, söz konusu işlemler sırasında
düzenlenecek kağıtların damga vergisinden, yapılacak işlemlerin harçtan istisna tutulması
gerekmektedir.
Bununla beraber, KDV'nin ve özel tüketim vergisinin doğuşuna neden olabilecek bir işlemin
gerçekleşmesi halinde KDV Kanunu ve ÖTV Kanununda işlemi istisna veya muaf tutan bir hüküm
bulunmasa dahi bahsi geçen işlemlerde KDV ve ÖTV uygulanmayacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.