Müşterek medhal olunan arsaların binanın mütemmimi olarak bildirilip bildirilemeyeceği, kooperatifin müşterek mülkiyetinde olan ve imar planlarında um

Özelge: Müşterek medhal olunan arsaların binanın
mütemmimi olarak bildirilip bildirilemeyeceği, kooperatifin
müşterek mülkiyetinde olan ve imar planlarında umumi
hizmetlere ayrılan gayrimenkuller için kısıtlı emlak vergisi
uygulanıp uygulanmayacağı ve em
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.18.01-006.01-687
Tarih: 
22/02/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.18.01-006.01-687 22/02/2012
Konu : Kooperatifin sahibi olduğu binaya müşterek medhal  
olduğu belirtilen arsaların emlak vergisi hk.
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, tapu kayıtlarında diğer kooperatiflere ait binalarla birlikte
Kooperatifinizin de sahibi bulunduğu binaya, müşterek medhal olduğu belirtilen arsaların binanın
mütemmimi olarak bildirilip bildirilemeyeceği, Kooperatifinizin müşterek mülkiyetinde olan ve imar
planlarında umumi hizmetlere ayrılan gayrimenkuller için emlak vergisi ödenip ödenmeyeceği ve
emlak vergisinde tarh zaman aşımı süresi hakkında bilgi verilmesi hususunda Başkanlığımız görüşü
sorulmaktadır.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 1'inci maddesinde; "Türkiye sınırları içinde bulunan binalar
bu Kanun hükümlerine göre Bina Vergisine tabidir."; 12'nci maddesinde de; "Türkiye sınırları içinde
bulunan arazi ve arsalar bu Kanun hükümlerine göre Arazi Vergisine tabidir."  hükmü yer 
almaktadır.
1319 sayılı Kanunun 3 ve 13'üncü maddelerine göre, emlak vergisinin mükellefi; bina, arsa ve
arazinin maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa bina, arsa ve araziye malik gibi tasarruf
edenlerdir, bina, arsa ve araziye paylı (müşterek) mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında
mükelleftirler,  elbirliği  (iştirak  halinde)  mülkiyette  ise,  malikler  vergiden  müteselsilen
sorumludurlar.
Aynı Kanunun "Bildirim Verme ve Süresi" başlıklı 23'üncü maddesinde,
"...
...Elbirliği mülkiyetinde mükellefler müşterek imzalı bir bildirim verebilecekleri gibi, münferiden de
bildirim verebilirler. Paylı mülkiyet halinde ise bildirim münferiden verilir.
Elbirliği mülkiyetinde münferiden bildirim verildiği takdirde, gayrimenkule ait vergi değeri
üzerinden hissedarların adedine göre ayrı ayrı tarh ve tahakkuk yapılır.
..." hükmüne yer verilmiştir.
18/5/1994 tarihli ve 94/5623 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile çıkarılan Tapu Sicil Tüzüğü'nden
önceki Tapu Sicil Nizamnamesi'nin 33'üncü maddesinde müşterek medhal, başka parsel veya
bağımsız bölümlerle birlikte ortaklaşa kullanıma ayrılmış sosyal tesis, ticari mahal, yüzme havuzu,
tenis kortu, ısı merkezi gibi taşınmaz mal veya bağımsız bölümler olarak tanımlanmıştır.18/5/1994 tarihli ve 94/5623 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile çıkarılan Tapu Sicil Tüzüğü'nün
"Ortaklaşa Kullanılan Yerlerin Tescili" başlıklı 26'ncı maddesinde, "Sosyal tesis, ticari mahal, yüzme
havuzu, tenis kortu gibi taşınmaz mal veya bağımsız bölümler ortaklaşa kullanıma ayrılmış ise,
malik sütununa faydalanan taşınmaz malların ada ve parsel veya bağımsız bölüm numaraları yazılır.
Ortaklaşa kullanılan yerler, faydalanan taşınmaz mallarda aynı ada ve parsel içerisinde olabileceği
gibi, ortak sınırı olmaksızın ayrı ada ve parsellerde de bulunabilir.
Faydalanan taşınmaz malların kütük sayfasının beyanlar bölümüne, ortaklaşa kullanılan taşınmaz
malın, hangi ada ve parsel veya bağımsız bölümle ortak olduğu belirtilir.
Ortaklaşa kullanılan yerler, kanuni istisnalar dışında, faydalanan bütün taşınmaz mal maliklerinin
birlikte istemleri olmadan müşterek mülkiyete dönüştürülemez." denilmektedir.
1319 sayılı Kanunun 30'uncu maddesinde, kanunlar veya diğer kamu düzeni koyan mevzuatla
tasarrufu kısıtlanan bina, arsa ve arazinin vergisinin kısıtlamanın devam ettiği sürece 1/10'u
oranında tahsil olunacağı, 9/10'unun ise tecil edileceği, kanunla ve diğer mevzuatla yapılan
kısıtlamaların neler olduğunun, süresi, tevsiki ve kısıtlama koyan kamu organlarının görevleri ve
sorumluluklarının Maliye Bakanlığınca, Milli Eğitim, Bayındırlık ve İskan ve İçişleri Bakanlıklarının
mütalaaları alınarak hazırlanacak bir yönetmelikle tanzim olunacağı hükme bağlanmıştır.
Söz konusu hükme istinaden hazırlanan "Tasarrufu Kısıtlanan Bina, Arsa ve Arazi Hakkında
Yönetmelik"in 2'nci maddesinde, "İmar planlarında resmi yapılara, tesislere ve okul, cami, yol,
meydan, otopark, yeşil saha, çocuk bahçesi, pazar yeri, hal, mezbaha ve benzeri umumi hizmetlere
ayrılmış olması sebebiyle üzerinde inşaat yapılmasına izin verilmeyen arsalar ile esaslı değişiklik ve
ilaveler yapılmasına izin verilmeyen binaların tasarrufu kısıtlanmış sayılır.
Bu hallerde kısıtlı olarak vergileme, imar planının kesinleştiği tarihi izleyen yıl başından itibaren
yapılır. Kısıtlama, ilgili arsa veya binanın bulunduğu alan imar programına alınıncaya (imar
programının kesinleştiği tarihe) kadar devam eder.
Arsanın imar planında kısıtlılığı gerektiren amaçlara tahsis edildiğinin bu yönetmeliğin 5 inci
maddesindeki bildirim mecburiyeti hükümlerine göre tespit edilmemiş olması halinde, arsa veya
bina sahibi tarafından yazılı müracaatta bulunularak kısıtlamayı koyan idareden alınacak kısıtlılık
durumunu gösteren belge verginin tarhına yetkili daireye ibraz edildiğinde kısıtlılık aynı esaslar
dahilinde uygulanır." denilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 114'üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Vergi alacağının
doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ
edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar." hükmü, 1319 sayılı Kanunun 40'ıncı maddesinde de;
"Bildirim dışı kalan bina ve arazinin vergi ve cezalarında zamanaşımı, bu bina ve arazinin bildirim
dışı bırakıldığının idarece öğrenildiği tarihi takip eden yılın başından itibaren başlar." hükmü yer
almaktadır.
Öte yandan, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun "İmar planlarında umumi hizmetlere ayrılan yerler"
başlıklı 13'üncü maddesinin ikinci fıkrasında, "İmar programına alınan alanlarda kamulaştırma
yapılıncaya kadar emlak vergisi ödenmesi durdurulur. Kamulaştırmanın yapılması halinde
durdurma tarihi ile kamulaştırma tarihi arasında tahakkuk edecek olan emlak vergisi,
kamulaştırmayı yapan idare tarafından ödenir. Birinci fıkrada yazılı yerlerin kamulaştırma
yapılmadan önce plan değişikliği ile kamulaştırmayı gerektirmeyen bir maksada ayrılması halinde
ise durdurma tarihinden itibaren geçen sürenin emlak vergisini mal sahibi öder." hükmü
bulunmaktadır.
Yukarıda yer verilen düzenlemelere göre;
1- Elbirliği (iştirak halinde) mülkiyet niteliğinde olduğu anlaşılan müşterek medhale konu arsalar
için maliklerince, müşterek medhali olunan binalardan ayrı olarak, müşterek imzalı veya münferit
olarak bildirim verilmesi, bildirimin münferiden verilmesi halinde arsaya ait vergi değeri üzerindenhissedarların adedine göre ayrı ayrı emlak vergisi tarh ve tahakkuk ettirilmesi,
2- Müşterek medhal durumundaki arsalar için süresinde bildirim verilmemesi halinde, zamanaşımı
süresi bakımından 1319 sayılı Kanunun 40'ıncı maddesi hükmünün dikkate alınması,
gerekmektedir.
3- İmar planlarında, resmi yapılara, tesislere ve okul, cami, yol, meydan, otopark, yeşil saha, çocuk
bahçesi, pazar yeri, hal, mezbaha ve benzeri umumi hizmetlere ayrılmış olması sebebiyle üzerinde
inşaat yapılmasına izin verilmeyen arsalar ile esaslı değişiklik ve ilaveler yapılmasına izin
verilmeyen binalar için imar planının kesinleştiği tarihi izleyen yılın başından başlayıp, ilgili arsa
veya binanın bulunduğu alan imar programına alınıncaya (imar programının kesinleştiği tarihe)
kadar uygulanmakta olan kısıtlı verginin, sosyal tesis, ticari mahal, tenis kortu ve yüzme havuzu
gibi bazı taşınmaz ve bağımsız bölümlerin ortaklaşa kullanımına ayrılan müşterek medhal için
uygulanması mümkün bulunmamaktadır.
Ancak Kooperatifinizin mülkiyetinde bulunan ve yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümlerine göre
kısıtlı vergi uygulanması gereken gayrimenkuller için imar planının kesinleştiği tarihi takip eden
yıldan itibaren kısıtlı vergi uygulanması mümkün bulunmaktadır. Kooperetifinizin sahibi bulunduğu
ve imar planında umumi hizmetlere ayrılan yerlerin imar programına alınması halinde emlak vergisi
ödemesi kamulaştırma tarihine kadar durdurulacak ve durdurma tarihi ile kamulaştırma tarihi
arasında tahakkuk edecek emlak vergisinin kamulaştırmayı yapan idarece ödenmesi gerekecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
   
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.