Oto aksesuarlarının ÖTV matrahına dahil edilip edilmeyeceği ile ödenecek ÖTV'nin muhasebe kaydı hk.
Oto aksesuarlarının ÖTV matrahına dahil edilip
edilmeyeceği ile ödenecek ÖTV'nin muhasebe kaydı hk.
Sayı:
27575268-105[03-2015-500]-48839
Tarih:
08/02/2019
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : 27575268-105[03-2015-500]-48839 08.02.2019
Konu : Oto aksesuarlarının ÖTV matrahına dahil
edilip edilmeyeceği ile ödenecek ÖTV’nin
muhasebe kaydı hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, motorlu araçların satışı,
bakımı ve onarımı işiyle iştigal eden firmanız tarafından ilk iktisap kapsamında nihai kullanıcılara
teslimi gerçekleştirilen taşıtlar için taşıtın teslim bedeli içinde tahsil edilerek firmanızca ilgili vergi
dairesine beyan ve ödemesi yapılan ÖTV tutarının, KDV matrahı ile kurumlar vergisi matrahı
arasında fark oluşmasına sebebiyet verdiği ve vergi dairesince izahat talep edildiği hususlarından
bahisle, bu işleme ilişkin muhasebe kaydının ne şekilde yapılması gerektiği ve taşıtların ilk iktisabı
aşamasında taşıta montajı yapılan ancak taşıt teslim faturasıyla aynı tarihli ayrı bir faturada
gösterilen park sensörü gibi ilave malzeme/aksesuar bedellerinin taşıtın satış bedeline dahil edilip
edilmeyeceği hakkında Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.
1. 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu Uygulaması Yönünden
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun;
- (1/1-b) maddesinde, Kanuna ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların
ilk iktisabının bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV'ye tabi olduğu,
- (2/1-b) maddesinde, ilk iktisabın; (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye'de kayıt ve tescil
edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithalini, motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabını, motorlu
araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanmasını, aktife alınmasını veya adlarına kayıt ve
tescil ettirilmesini ifade ettiği,
- (3/a) maddesinde, mal teslimi veya ilk iktisap hallerinde vergiyi doğuran olayın malın teslimi
veya ilk iktisabında meydana geldiği,- (11/3) maddesinde, Kanuna ekli (II) sayılı listedeki mallar için verginin matrahının; bunların
ilk iktisabında hesaplanacak ÖTV hariç, KDV matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül ettiği,
- (12/1) maddesinde, özel tüketim vergisinin, bu Kanuna ekli listelerde yazılı malların
karşılarında gösterilen tutar ve/veya oranlarda alınacağı, (II) sayılı listedeki mallardan alınacak
verginin, mükellefin bu malı alış bedeli ile her hâlükârda bu malların imalatçısının satış bedeli veya
ithalatta hesaplanan katma değer vergisi matrahı üzerinden malın tabi olduğu orana göre
hesaplanan vergi tutarından az olamayacağı, verginin, mükellefin alış bedeli üzerinden hesaplandığı
durumlarda, malı teslim tarihine kadar bu malı mükellefe teslim eden tarafından yüzde 10'a kadar
yapılan indirimlerin alış bedelinden de indirilebileceği, ancak bu indirimler sonrası kalan tutarın,
malın imalatçısının satış bedelinden veya ithalatta hesaplanan katma değer vergisi matrahından
düşük olamayacağı
hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, mezkûr Kanunun (11/3) ve (12/1) maddeleri uygulamasına ilişkin olarak Özel Tüketim
Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin;
- (III/A/1) bölümünde, ÖTV matrahına esas alınan KDV matrahının tespitinde, Katma Değer
Vergisi Kanununun 20 ila 27 nci maddeleri ile bu maddelere ilişkin Katma Değer Vergisi Genel
Uygulama Tebliğinde yapılan açıklamaların dikkate alınacağı; dolayısıyla, (II) sayılı listede yer alan
kayıt ve tescile tâbi taşıtların yurtiçinden ilk iktisabı ile aynı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi
olmayan taşıtların imal ya da inşa edenler tarafından yurtiçinde tesliminde ÖTV matrahının, işlemin
karşılığını teşkil eden bedel olduğu; teslim edilen taşıt karşılığında her ne nam adı altında olursa
olsun müşteriden alınan bedellerin, teslim edilen taşıtın ÖTV matrahına dâhil olduğu; vergiyi
doğuran olayın gerçekleştiği teslim veya ilk iktisaba ait faturada ayrıca gösterilen ticari teamüllere
uygun iskontoların ÖTV matrahından indirilebileceği; öte yandan, (II) sayılı listedeki taşıtlardan
alınacak verginin, mükellefin bu taşıtı alış bedeli ile her halükârda bu taşıtın imalatçısının satış
bedeli veya Katma Değer Vergisi Kanununun 21 inci maddesine göre ithalatta hesaplanan KDV
matrahı üzerinden taşıtın tabi olduğu orana göre hesaplanan vergi tutarından az olamayacağı,
- (III/A-3) bölümünde, teslimi veya ilk iktisabı yapılan taşıta ilişkin satış anında veya daha
sonraki bir tarihte ortaya çıkan vade farkı, fiyat farkı, faiz vb. gelirler ile ÖTV mükellefleri
tarafından yapılan ve taşıtın teslimi veya ilk iktisabında alıcıdan ayrıca alınan aksesuar, boya
koruma, kuaför, ek garanti ve benzeri teslim ve hizmetlere ilişkin bedellerin ÖTV matrahına dâhil
olduğu; ancak, teslimi veya ilk iktisabı yapılan taşıt için, müşterinin vekâlet vermek suretiyle satıcı
firmaya yaptırdığı trafik kayıt ve tescil işlemleri ile plaka çıkartılmasına ilişkin hizmet bedelinin
müşteriye yansıtılmasında bu bedelin, taşıtın ÖTV matrahına dâhil edilmeyeceği; mükelleflerin söz
konusu hizmet bedeli için, rayicine göre yüksek bedel göstermek suretiyle taşıt bedelini, dolayısıyla
ÖTV matrahını azaltması halinde bu işlemlerin Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesi gereğince,
işlemlerin gerçek mahiyetinin esas olması prensibinden hareketle muvazaa olarak
değerlendirileceği ve buna göre işlem tesis edileceği
belirtilmiştir.Buna göre, firmanızca ilk iktisap kapsamında teslimi yapılan araçlara ait ÖTV matrahı, teslim
edilen araç karşılığında her ne nam adı altında olursa olsun müşteriden alınan bedellerin (alıcının
vekâlet vermek suretiyle firmanıza yaptırdığı trafik kayıt ve tescil işlemlerine ilişkin hizmet
bedelleri hariç) toplamıdır. Buna göre, firmanızca taşıtın ilk iktisap kapsamında teslimine ilişkin
olarak alıcıdan ayrıca alınan park sensörü gibi aksesuar bedelleri (montaj bedeli dahil), buna ilişkin
ayrı bir fatura tanzim edilse dahi taşıtın ÖTV matrahına dâhildir.
Öte yandan, taşıtın ilk iktisap kapsamında tesliminden sonra taşıta ilişkin yapılan teslim ve
verilen hizmetler ÖTV matrahına dahil olmamakla birlikte; sair suretlerle araç bedelinin, dolayısıyla
ÖTV matrahının azaltılmasını sağlayacak doğrultuda işlem tesis edilmesi halinde, bu durumun Vergi
Usul Kanununun 3 üncü maddesi gereğince, işlemlerin gerçek mahiyetinin esas olması ilkesi
kapsamında muvazaa olarak değerlendirileceği ve buna göre işlem tesis edileceği tabiidir.
2. Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulaması Yönünden
Tekdüzen muhasebe sisteminin uygulanmasına ilişkin açıklamalar, 26/12/1992 tarihli ve 21447
mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği
ve daha sonra bu konuda yayımlanan diğer tebliğlerde yapılmıştır.
Buna göre, firmanızca ilk iktisap kapsamında teslim edilen taşıtlarla ilgili olarak ödenecek
ÖTV'nin, 1 Sıra No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinin, Muhasebe Usul ve Esasları/V-
Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları başlığı altında yer alan C-
Hesap Planı Açıklamaları çerçevesinde "360 Ödenecek Vergi ve Fonlar" hesabında izlenmesi
gerektiği tabii olup, özelge talep formunuzda yer alan örnek işleme dair muhasebe kaydının
aşağıdaki şekilde olması gerekmektedir.
/
120. ALICILAR HESABI 68.440
600. YURTİÇİ SATIŞLAR HESABI 40.000
360. ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HESABI 18.000
391.HESAPLANAN KDV HESABI 10.440
/
Bilgi edinilmesini rica ederim.