Oto kiralama faaliyetiyle iştigal eden şirketin araç alım-satımının KV, KDV ve ÖTV yönünden değerlendirilmesi ve vergi mükellefi olmayan kişilerden ik
Özelge: Oto kiralama faaliyetiyle iştigal eden şirketin araç
alım-satımının KV, KDV ve ÖTV yönünden değerlendirilmesi
ve vergi mükellefi olmayan kişilerden ikinci el araç alımında
KDV oranı ve belge düzeni hk.
Sayı:
27575268-105[234-2012-9286]-819
Tarih:
31/07/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : 27575268-105[234-2012-9286]-819 31/07/2013
Konu : Oto kiralama faaliyetiyle iştigal eden şirketin araç alım-
satımının KV, KDV ve ÖTV yönünden değerlendirilmesi ve
vergi mükellefi olmayan kişilerden ikinci el araç alımında
KDV oranı ve belge düzeni hk.
İlgi dilekçenizde; oto kiralama işi ile iştigal ettiğinizi belirterek, satın alınan sıfır araçlar için
ödenen özel tüketim vergisinin kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp
alınmayacağı, satın alınan araçların iki yıl geçtikten sonra satılması halinde, satışlardan elde edilen
kazancın kurumlar vergisinden istisna edilip edilmeyeceği, kiralama faaliyetinde kullanılmak üzere
satın alınan binek otomobillerin satılması halinde KDV oranının ne olacağı, vergi mükellefi olmayan
gerçek bir kişiden noter satış senedi ile satın alınan araç için gider pusulası düzenlenip
düzenlenmeyeceği ile bu şekilde satın alınan araçların satılması halinde KDV oranının ne olacağı
hususlarında Başkanlığımızdan görüş talep edilmiştir.
Özel Tüketim Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme:
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin 1/b bendinde, kanuna ekli
(II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabının bir defaya mahsus olmak
üzere ÖTV'ye tabi olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı Kanunun "Verginin İndirimi" başlıklı 9 uncu
maddesine göre, ÖTV'ye tabi malların yer aldığı listedeki başka bir malın imalinde kullanılması
halinde ödenen verginin, Maliye Bakanlığınca belirlenen esaslara göre ödenecek vergiden
indirilmesi mümkün bulunmaktadır.
Öte yandan 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 269 uncu maddesinin 3 üncü bendinde,
gemiler ve diğer taşıtların gayrimenkuller gibi maliyet bedeliyle değerleneceği, 270 inci
maddesinde de mükelleflerin özel tüketim vergilerini maliyet bedeline ithal etmekte veya genel
giderler arasında göstermekte serbest oldukları hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, şirketiniz tarafından satın alınan sıfır araç için ödenen ve indirim konusu
yapılamayacak olan özel tüketim vergisinin kurum kazancının tespitinde gider veya maliyet unsuru
olarak dikkate alınması mümkündür.
Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme:
Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde; Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet
ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi
olduğu hükme bağlanmıştır.
KDV oranları, KDV Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine ekli I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler
için % 1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi
işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.
6/4/2008 tarihli ve 26839 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2008/13426 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararının 2 inci maddesinde, KDV Kanununun 30 uncu maddesinin (b) bendine göre binek
otomobillerin alımında yüklenilen katma değer vergisini indirim hakkı bulunan mükelleflerin,
kiralamak veya çeşitli şekillerde işletmek üzere iktisap ettikleri ve 31/12/2007 tarihi itibariyle
aktiflerinde veya envanterlerinde bulunan binek otomobillerinin iktisap tarihinden itibaren 2 yıl
geçtikten sonra teslime konu olması halinde bu teslimde % 1 oranında KDV uygulanacağı
belirtilmiştir.
Yine Kanunun 30/b maddesinde ise; faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin
kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere
işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV'nin, vergiye tabi işlemler
üzerinden hesaplanan KDV'den indirilemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
60 sıra no.lu KDV Sirkülerinin "5.10" bölümünde konu ile ilgili ayrıntılı açıklamara yer
verilmiştir.
Buna göre; kiralama faaliyetinde kullanılmak üzere nihai tüketicilerden satın alınan ikinci el
araçların nihai tüketiciler tarafından şirketinize teslimi (bu araçların müzayede suretiyle satışa
konu olmaması kaydıyla) KDV'nin konusuna girmediğinden, söz konusu araçların alımında KDV
ödenmeyecek olup, dolayısıyla indirim konusu yapılacak bir KDV tutarı da mevzubahis
olmayacaktır.
Sözkonusu binek otomobillerin satılması halinde ise bu araçların alımında KDV ödenip
ödenmediğine bakılmaksızın %18 oranında KDV hesaplanacaktır.
Diğer taraftan, kiraya vermek veya çeşitli şekillerde işletmek amacıyla iktisap ettiğiniz binek
otomobilinin; 31/12/2007 tarihi itibariyle işletmeniz aktifinde veya envanterinizde bulunması
kaydıyla, iktisap ettiğiniz tarihten itibaren 2 yıl geçtikten sonra tesliminde % 1 oranında,
31/12/2007 tarihinden sonra iktisap etmiş olmanız halinde ise, söz konusu araçların tesliminde %
18 oranında KDV uygulanacaktır.
Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden Değerlendirme:
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin
bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum
kazancının tespitinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin
uygulanacağı hüküm altına alınmış olup Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde de; safi
kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmıştır.
Aynı Kanunun "İstisnalar" başlıklı 5 inci maddesinin birinci fıkrasında kurumlar vergisinden
istisna edilen kazançlar bentler halinde sayılmış olup, bu fıkranın (e) bendinde kurumların, en az iki
tam yıl süre ile aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süre ile sahip oldukları
kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların %75'lik
kısmının kurumlar vergisinden istisna edileceği hükme bağlanmıştır.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "5.6.2.2. İstisnanın uygulanmasına konu
olacak iktisadi kıymetler" başlıklı bölümünde gerekli açılmalara yer verilmiştir.
Bu çerçevede, Kurumlar Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine
göre otomobiller, istisna uygulamasına konu olacak iktisadi kıymetler arasında sayılmadığından,
satışa konu edilen araçlar, şirketinizin aktifinde iki yıldan fazla sürede tutulmuş olsa dahi, söz
konusu araç satışlarından elde edilen kazançların; anılan istisnadan yararlanması mümkün olmayıp
kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.Vergi Usul Kanunu Yönünden Değerlendirme:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde faturanın satılan emtia veya yapılan
iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 232 nci maddesinde tüccarların sattıkları emtia
veya yaptıkları işler için fatura vermek ve aldıkları emtia veya hizmet için de fatura istemek ve
almak mecburiyetinde oldukları hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 234 üncü maddesine göre tüccarların vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler
veya onlardan satın aldıkları emtia için düzenleyip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri
gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir.
Buna göre, işletmeye alınan iktisadi kıymetlerin işletme aktifine kaydedilmesi veya
çıkarılmasına ilişkin kayıtlarının Vergi Usul Kanununda düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi
gerektiğinden, vergi mükellefi olmayan şahıslardan kiralama faaliyetinde kullanmak amacıyla
alınan ikinci el araçlar için şirketinizin vergi mükellefi olmayan şahıslara gider pusulası
düzenlemesi, satış yapan şahısların vergi mükellefi olması durumunda ise bu şahısların şirketinize
fatura düzenlemesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.