Otobüs, kamyon, çekici ve benzeri araç sahiplerinin mükellefiyetlerinin tesisi nakliyecilik faaliyetine yönelik olan, dolayısıyla özel ihtiyaçlar için
Özelge: Otobüs, kamyon, çekici ve benzeri araç sahiplerinin
mükellefiyetlerinin tesisi nakliyecilik faaliyetine yönelik
olan, dolayısıyla özel ihtiyaçlar için kullanılmaya elverişli
olmayan otobüs, kamyon, çekici ve benzeri araç sahiplerinin
ticari kazanç
Sayı:
B.07.0.GEL.0.43/4301-150/50442
Tarih:
30/12/1998
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH: 30.12.1998
SAYI : B.07.0.GEL.0.43/4301-150/50442
KONU : Otobüs, kamyon, çekici ve benzeri araç
sahiplerinin mükellefiyetlerinin tesisi hk.
BALIKESİR VALİLİĞİ
(Defterdarlık : Gelir Müdürlüğüne)
İLGİ : 29.05.1998 tarih ve B.07.4.DEF.0.10.10/2-123/669/3972 sayılı yazınız.
İlgi yazınız ve eklerinin incelenmesinden, .........'nün ...plakalı kamyonu 30.10.1997 tarihinde satın aldığı ve 31.10.1997
tarihinde trafik tescil bürosuna tescil ettirerek, gayrimenkul sermaye iradı yönünden mükellefiyet tesis ettirildiği
anlaşılmış olup, aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde 'Her türlü ticari ve sınai faaliyetten doğan kazançlar ticari
kazançtır " denilmiştir.
Ticari ve sınai faaliyetlerin neler olduğu Türk Ticaret Kanununda yer almış olup kara, deniz ve havada, nehir ve göllerde,
yolcu veya eşya taşımanın ticari faaliyet olduğu belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin
3' üncü maddesinin c/4 fıkrasında kamyonetin tanımı yapılarak "İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500Kğ'ı geçmeyen
ve yük taşımak için imal edilmiş moturlu taşıttır."denilmiştir.
Ticari faaliyet bir tür emek- sermaye organizasyonuna tabi olup, kazanç sağlama niyet ve kastın bulunup bulunmaması
böyle bir organizasyon tarafından icra edilen faaliyetin " Ticari faaliyet" olma niteliğine etki etmemektedir. Ancak bir
faaliyetin ticari faaliyet sayılabilmesi için, kazanç sağlama niyet ve kastı gerekmemekle birlikte faaliyeti icra eden
organizasyonun bütün unsurları ile birlikte değerlendirildiğinde kazanç sağlama potansiyeline sahip olması gerektiği
ortaya çıkmaktadır.
Özel ihtiyaçlar için kullanılmaya elverişli olmakla beraber nakliyecilikte de kullanılabilecek minibüs, midibüs, kamyonet
ve benzeri araç satın alınması, bu kişilerin nakliyecilik faaliyetinde bulunacaklarına ilişkin tek başına karine teşkil
etmemektedir. Bu araçların nakliyecilik faaliyetinde kullanılması genel bir uygulama olup, özel durumların ayrıca kendi
özelliği içerisinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Yukarıda belirtilen Karayolları Trafik Kanunu hükümlerinde yer alan tanımdan da anlaşılacağı üzere minibüs, midibüs,
kamyonet ve benzeri araçlar esas itibariyle nakliyecilik faaliyetinde kullanılabilecek araçlar olmakla beraber şahsi
ihtiyaçlar veya ticari faaliyet niteliğinde olmayan bir kısım faaliyetler için de kullanılmaya elverişli araçlardır. Şahsi
ihtiyaçları için veya diğer nedenlerle araç sahibi olanlarla ilgili olarak bu kişilerin bu araçla (ticari faaliyet dışında) gelir
getirici herhangi bir faaliyette bulunup bulunmadığı, zirai faaliyetinin olup olmadığı gibi hususların gözönünde
bulundurularak gerekli araştırma ve incelemenin yapılması, sözkonusu araçların ticari faaliyetlerde kullanıldığının
tespiti halinde mükellefiyet tesisi, aksi halde araç sahibinin beyanına itibar edilmesi icap etmektedir. Hiç bir araştırma
ve inceleme yapılmaksızın sadece minibüs, midibüs, kamyonet veya benzeri bir taşıt satın alınmasının ticari faaliyette
bulunulması için yeterli olduğu varsayımına dayanılarak mükellefiyet tesisi yoluna gidilmemesi gerekmektedir.
Ancak, nakliyecilik faaliyetine yönelik olan, dolayısıyla özel ihtiyaçlar için kullanılmaya elverişli olmayan otobüs,
kamyon, çekici ve benzeri araç sahiplerinin ticari kazanç olarak mükellefiyetlerinin tesis edileceği tabiidir. Bu tür
araçların trafik kayıtlarının gayri ticari olması, araç sahiplerinin özel ihtiyaçlarında kullanacağına ilişkin beyanda
bulunması ticari kazanç olarak mükellefiyet tesisine engel teşkil etmeyecektir.
Bilgi edinilmesini ve ilgi yazınız ekindeki özelgenin, yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda değerlendirilerek gereğini
rica ederim.
Bakan a.
Daire Başkanı