Portföy yönetim şirketlerince tam veya dar mükellef gerçek kişi nam ve hesabına veya şirket namına müşteriler hesabına yapılan opsiyon sözleşmelerinde
Özelge: Portföy yönetim şirketlerince tam veya dar mükellef
gerçek kişi nam ve hesabına veya şirket namına müşteriler
hesabına yapılan opsiyon sözleşmelerinden müşteri lehine
doğan gelirler üzerinden yapılacak tevkifat hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.0.40/4034-61831
Tarih:
12/07/2007
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
SAYI : B.07.1.GİB.0.40/4034-61831
KONU : 12.07.2007
.............. VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞINA
İLGİ : 26.05.2006 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01/GVK Geç.67/12569-9987 sayılı yazınız.
İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, portföy yönetim faaliyeti çerçevesinde tam
mükellef gerçek kişi müşteriler hesabına bir banka ile opsiyon sözleşmeleri yapmış olan ..........
.............. A.Ş.' nin, bu işlemler sonucunda müşteriler lehine oluşan kazançtan tevkifat yapıp
yapmayacağı konusunda görüş talep ettiği, bunun üzerine ilgili kuruma verilen 20.04.2006 tarih ve
7576 sayılı yazınızda, portföy yöneticisi olarak adı geçen şirketin tevkifat yapma yükümlülüğünün
bulunmadığı, tevkifatın işlemi yapan banka veya aracı kurumca yapılması gerektiği yönünde görüş
verildiği, 22.05.2006 tarih ve 9662 sayılı yazınızda ise, söz konusu portföy yönetim şirketinin aracı
kurum olarak faaliyette bulunuyor olması halinde, tam veya dar mükellef gerçek kişi nam ve
hesabına ve şirket namına müşteriler hesabına yapılan işlemlerden doğan gelirlerin tevkif suretiyle
vergilendirilmesi gerektiği açıklamasının yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 nci maddesinin (1) numaralı
fıkrasında,
" Bankalar ve aracı kurumlar takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla;
a) Alım satımına aracılık ettikleri menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarının alış ve
satış bedelleri arasındaki fark,
b) Alımına aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının itfası halinde alışbedeli ile itfa bedeli arasındaki fark,
c) Menkul kıymetlerin veya diğer sermaye piyasası araçlarının tahsiline aracılık ettikleri dönemsel
getirileri (herhangi bir menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracına bağlı olmayan),
d) Aracılık ettikleri menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden
sağlanan gelirler
üzerinden % 15 oranında vergi tevkifatı yaparlar." hükmü yer almakta olup, konuyla ilgili
açıklamalar 257, 258 ve 263 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde yapılmıştır.
Tevkifat sorumluluğuna ilişkin açıklamaların yer aldığı 257 seri numaralı Gelir Vergisi Genel
Tebliğine göre, Geçici 67 nci maddenin (1) numaralı fıkrasında düzenlenen tevkifat 5411 sayılı
Bankalar Kanunu kapsamında Türkiye' de faaliyette bulunan bankalar ve Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında Türkiye' de faaliyette bulunan
aracı kurumlar tarafından gerçekleştirilecektir. Buna göre, mevcut düzenleme ile tevkifat
yükümlülüğünün kime ait olduğu, gerçekleştirilen faaliyetin niteliği esas alınarak değil, doğrudan
kurum adı verilmek suretiyle bankalar ve aracı kurumlar olarak tespit edilmiştir.
Ayrıca, anılan Tebliğin "2.4.1.10. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri" bölümünde, bankalar
ve aracı kurumların vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri yapmaları halinde, vadeli işlem ve opsiyon
sözleşmesi hükmünden yararlanıldığı anda, sözleşmeye baz alınan kıymetin piyasa fiyatına göre
oluşan değeri ile işlem fiyatına göre oluşan değeri arasındaki fark üzerinden sözleşmenin sona
erdiği tarih itibarıyla % 15 oranında (tam mükeleflerde 23.07.2006'den itibaren % 10, dar
mükelleflerde 07.07.2006'den itibaren % 0) tevkifat yapacakları açıklamasına yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 258 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinin " 1.1.4. Vadeli işlem ve opsiyon
sözleşmeleri" başlıklı bölümünde tam mükellef kurumlar ile Türkiye' de işyeri veya daimi
temsilcisi aracılığıyla faaliyette bulunan dar mükellef kurumların (Banka ve benzeri finanas
kurumları için Türkiye' de işyeri veya daimi temsilcisi aracılığıyla faaliyette bulunma şartı aranmaz)
aralarında yaptıkları vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden doğan kazançlar için tevkifat
yapılmayacağı belirtilmiştir.
Buna göre, portföy yönetim şirketlerinin bu faaliyetleri çerçevesinde tam veya dar mükellef
kurumlar nam ve hesabına veya şirket namına söz konusu kurumlar hesabına yapmış olduğu
opsiyon sözleşmelerinden elde edilen gelirler tevkifat kapsamında bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, portföy yönetim şirketlerince tam veya dar mükellef gerçek kişi nam ve hesabına
veya şirket namına müşteriler hesabına yapılan opsiyon sözleşmelerinden müşteri lehine doğan
gelirler üzerinden ise, işleme taraf olan bankalar ve aracı kurumların tevkifat yapması gerekmekte
olup, portföy yönetim şirketlerinin bu işlemlerle ilgili olarak aracılık faaliyetinde bulunmasının
tevkifat sorumluluğu açısından önemi bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim.