PTT acentelerinin vergisel yükümlülükleri ile defter tutma zorunlulukları hk.

Özelge: PTT acentelerinin vergisel yükümlülükleri ile defter
tutma zorunlulukları hk.
Sayı:
11395140-105[172-2012/VUK-2-...]-533
Tarih:
26/03/2015
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : 11395140-105[172-2012/VUK-2-...]-533 26/03/2015
Konu : PTT acentelerinin vergisel yükümlülükleri ile defter tutma
zorunluluğu.
İlgi özelge talep formunuzda, PTT acenteliği işleticisi olduğunuz ve bu faaliyetinizden dolayı
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 18 inci maddesindeki istisnadan yararlanıp
yararlanamayacağınız, gelir vergisi ve geçici vergi ödeyip ödemeyeceğiniz, gelir vergisi tevkifatı
karşısındaki durumunuz ve defter tasdik ettirip ettirmeyeceğiniz ile katma değer vergisi yönünden
mükellefiyetiniz hususunda Başkanlığımız görüşünü talep ettiğiniz anlaşılmıştır.
I-GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 18 inci maddesinde, "(3418 sayılı Kanunun 23
üncü maddesiyle eklenen madde) PTT acentalığı faaliyetinden elde edilen kazançlar, gelir
vergisinden müstesnadır. Bu kazanç istisnasının, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif
suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur." hükmü yer almakta olup Kanunun 94 üncü maddesinde,
vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar ile vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratlar sayılmış, aynı
maddenin birinci fıkrasının (12) numaralı bendinde, PTT acenteliği yapanlara, bu faaliyetleri
nedeniyle ödenen komisyon bedeli üzerinden (2009/14592 sayılı B.K.K. uyarınca) %20 oranında
tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan anılan Kanunun 86 ncı maddesinin (1-a) bendinde ise, tam mükellefiyette
kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısımları için yıllık beyanname verilmeyeceği ve
diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde de bu gelirlerin beyannameye dahil edilmeyeceği
hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun mükerrer 120 nci maddesinde ise; "Ticari kazanç sahipleri (basit usulde
vergilendirilenler hariç) ile serbest meslek erbabı cari vergilendirme döneminin gelir vergisine
mahsup edilmek üzere, bu Kanunun ticari veya mesleki kazancın tespitine ilişkin hükümlerine göre
(indirim ve istisnalar ile Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri de dikkate alınarak)
belirlenen ilgili hesap döneminin üçer aylık kazançları (42 nci madde kapsamına giren kazançlar ile
noterlik görevini ifa ile mükellef olanların bu işlerden sağladıkları kazançlar hariç) üzerinden, 103
üncü maddede yer alan tarifenin ilk gelir dilimine uygulanan oranda geçici vergi öderler. Geçici
vergi matrahının hesaplanmasında dönem sonu mal mevcutları, kayıtlar üzerinden tespit edilebilir."
hükmüne yer verilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, PTT acenteliği faaliyetiniz nedeniyle elde ettiğiniz
komisyon ödemeleri üzerinden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmekte olup
yapılan bu gelir vergisi tevkifatı nihai vergileme olacaktır. Dolayısıyla, bu kazanç için yıllık gelir
vergisi beyannamesi ve gelir geçici vergi beyannamesi verilmeyeceği gibi diğer kazançlar için
beyanname verilmesi durumunda ise istisna kapsamındaki bu kazançların beyannameye dahil
edilmemesi gerekmektedir.
II-KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet
ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer
vergisinin konusunu teşkil ettiği; 20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu
işlemlerin karşılığını oluşturan bedel olduğu ve bedel deyiminin, malı teslim alan veya kendisine
hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle
olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile
temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği; 24/b maddesinde de ambalaj
giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıklarının katma değer vergisi matrahına dahil
edileceği hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, katma değer vergisi oranları, aynı Kanunun 28 inci maddesinin Bakanlar
Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesine
ekli I sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, II sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler
için % 8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.
Buna göre, PTT acenteliği faaliyetiniz nedeniyle elde ettiğiniz komisyon ödemeleri
üzerinden genel oranda (%18) katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir.
III-VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "İstisnalar" başlıklı 173 üncü maddesine göre defter
tutma mecburiyeti, gelir vergisinden muaf olan esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan
çiftçiler; Gelir Vergisi Kanununa göre kazançları basit usulde tespit edilenler; kurumlar vergisinden
muaf olan iktisadi kamu müesseseleri ile kurumlar vergisinden muaf olan dernek ve vakıflara ait
iktisadi işletmeler hakkında uygulanmaz.
Aynı maddenin devamında da bu istisna hükümlerinin, gelir veya kurumlar vergilerinden
muaf olmakla beraber diğer vergilerden birine tabi olan ve bu vergileri götürü usulde tespit
edilmeyen mükelleflerin muaf olmadıkları vergiler için tutacakları defterleri kapsamadığı
açıklanmıştır.
Bu itibarla, PTT acenteliği faaliyeti defter tutma mecburiyetinin uygulanmayacağı gerçek
ve tüzel kişiler hakkındaki istisna maddesi kapsamında olmadığından defter tutma zorunluluğunuz
bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.