Riskli yapı şerhi bulunan taşınmazlarda belediyeler tarafından talep edilen harç ve ücretler hk.
Riskli Yapı Şerhi Bulunan Taşınmazlarda Belediyeler
Tarafından Talep Edilen Harç ve Ücretler Hk.
Sayı:
46480499-140[2021/745]-55969
Tarih:
10/06/2021
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Balıkesir Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü
Sayı : E-46480499-140[2021/745]-55969
Konu : Riskli yapı şerhi bulunan taşınmazlarda
belediyeler tarafından talep edilen harç
ve ücretler hk.
10.06.2021
İlgide kayıtlı özelge talep formlarınızın incelenmesinden, … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Sokak, No:
… adresinde, … ada, … parselde kayıtlı bulunan binanın … tarihinde riskli yapı tespitinin yapıldığı,
söz konusu binanın yıkılarak yerine yeni bina inşa edildiği, yeni inşa edilen bina için Karesi
Belediyesince talep edilen yapı kullanma izin harcı, belge tanzim ücreti, çöp konteyner ücreti,
vasıta ücreti, asansör muayene ve rapor harcı, kat irtifakı proje onay ücreti ve röperli kroki
harçlarına 6306 sayılı Kanun kapsamında muafiyet uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş
talep edildiği anlaşılmaktadır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun;
79 uncu maddesinde, "Belediyeler ve belediyelere bağlı müesseselerden istenecek her türlü kayıt
suretleriyle gayrimenkullerle ilgili harita plan ve krokilerin suretleri, Kayıt ve Suret Harcına
tabidir.";
80 inci maddesinde, "İmar mevzuatı gereğince aşağıda belirtilen harçlar belediyece tahsil olunur.
...
c) Proje tasdik işlemleri "Plan ve Proje Tasdik Harcına",
...
f) Yapı kullanma izni verilmesi işleri "Yapı Kullanma İzni Harcına" tabidir.";
97 nci maddesinde, "Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve
ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet için belediye meclislerince
düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediyeye tekel olarak verilmiş işler kendi
özel hükümlerine tabidir."
hükümleri yer almaktadır.
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 7 nci maddesinde,
" ...
(9) Bu Kanun uyarınca yapılacak olan ve Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve
dönüşüme konu yapıların inşası işini yüklenen müteahhit ile malik ve en az bir yıldır kiracı veya
sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerinden
birinin taraf olduğu;
a) Bu Kanun kapsamındaki taşınmazların dönüşüme tabi tutulmadan önce ilk satışı, devri, tescili ve
ipotek tesis edilmesi işlemleri ile bu Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde
meydana gelen yeni yapıların malik, işi yüklenen müteahhit ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni
hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine ilk satışı,
devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,
b) Bu Kanun kapsamındaki bir yapıdan dolayı, bu Kanun kapsamındaki parsellerde veya alanlarda
veya söz konusu parsel ve alanların dışındaki parsellerde yeni bir yapı yapılması ya da mevcut bir
yapının satın alınması veya ipotek tesis edilmesi işlemleri,
c) Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların işi yüklenen
müteahhit, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi, İdare ve bunların iştirakleri tarafından
gerçekleştirilecek ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri,
ile bu bentlerde belirtilen yapıların dönüşümüne ilişkin olarak Kanun uyarınca yapılacak diğer
işlemler noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan ücret ve harçlardan, veraset ve intikal vergisi,
döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden, bu işlemler nedeniyle düzenlenecek kâğıtlar, resmî
dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin ödemeler sebebiyle düzenlenen kâğıtlar da dahil olmak
üzere damga vergisinden, bu Kanun kapsamındaki yapıların maliklerine ve malik olmasalar bile bu
yapılarda kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak en az bir yıldır ikamet ettiği veya bunlarda işyeri
bulunduğu tespit edilenlere bu amaçlarla kullandırılan krediler dolayısıyla lehe alınacak paralar,
banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisnadır. Bu Kanun kapsamındaki iş, işlem ve
uygulamalar, Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi ve İdarenin, sermayesinin yarısından
fazlasına sahip oldukları şirketleri tarafından yürütülüyor ise, bu şirketlerce yapılan iş, işlem ve
uygulamalarda da bu fıkrada belirtilen vergi, harç ve ücret muafiyetleri uygulanır.
(10) Riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarında ve riskli yapıların bulunduğu parsellerde, gerçek
kişilerce ve özel hukuk tüzel kişilerince uygulamada bulunulması halinde, fonksiyon değişikliğine
bakılmaksızın, mevcut inşaat alanının bir buçuk katına kadar olan yeni inşaat alanı için
belediyelerce harç ve ücret alınmaz." hükümleri yer almaktadır.
Ayrıca, 15/12/2012 tarihli ve 28498 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6306 sayılı Kanunun
Uygulama Yönetmeliğinin 16 ncı maddesinde;
"...
(9) Kanun kapsamındaki vergi, harç ve ücret muafiyetleri, uygulama alanındaki mevcut yapıların
imar mevzuatına uygun olup olmadığına bakılmaksızın, Kanunun 7 nci maddesinin dokuzuncu ve
onuncu fıkraları ile bu maddenin on ila on ikinci fıkralarında belirtilen şartlar dahilinde uygulanır.
(10) Riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarında ve riskli yapıların bulunduğu parsellerde, gerçek
kişilerce ve özel hukuk tüzel kişilerince uygulamada bulunulması halinde, fonksiyon değişikliğine
bakılmaksızın mevcut inşaat alanının bir buçuk katına kadar olan yeni inşaat alanı için
belediyelerce harç ve ücret alınmaz. Yeni inşaat konut ve işyerinden oluşuyor ise, muaf olunan
inşaat alanı, yeni inşa edilen binadaki konut ve işyerinin bina içindeki metrekare cinsinden oranları
çerçevesinde uygulanır.
(11) Riskli yapının bulunduğu parselin boş parsellerle tevhit edilerek uygulamada bulunulması
durumunda, tapu harç ve ücret muafiyetlerinden, riskli yapının bulunduğu parselin alanının tevhid
neticesinde oluşan yeni parselin alanına oranı nispetinde faydalanılır.
(12) Kanunun 7 nci maddesinin dokuzuncu ve onuncu fıkralarında belirtilen şartlar dahilinde
alınmaması gereken harç, vergi ve ücretler şunlardır:
c) 26/5/1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 79 uncu, mükerrer 79 uncu, 80 inci
ve ek 1 inci maddeleri uyarınca belediyelerce alınan harçlar.
...
f) Kurum ve kuruluşlarca döner sermaye ücreti adı altında alınan bütün ücretler ile riskli olarak
tespit edilen yapı ile bu yapının yerine yapılacak yeni yapıya ilişkin olarak belediye meclisi kararı ile
belirlenen ve alınan her türlü ücret." açıklaması yapılmıştır.
Buna göre, riskli yapı şerhi bulunan binanın mevcut inşaat alanının bir buçuk katına kadar olan yeni
inşaat alanı için 2464 sayılı Kanunun 79 uncu ve 80 inci maddeleri uyarınca belediyelerce alınan
harçlar ile aynı Kanunun 97 nci maddesi kapsamında belediye meclislerince düzenlenen tarifelere
göre alınan ücretlerin alınmaması, yapı alanında bir buçuk katı aşan artış olması durumunda harç
ve ücret farklarının aranılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.