Rusya mukimi armatörlerin Türkiye'de yük taşımacılığı faaliyetinden elde ettikleri kazancın vergilendirilmesi.

Özelge: Rusya mukimi armatörlerin Türkiye'de yük
taşımacılığı faaliyetinden elde ettikleri kazancın
vergilendirilmesi hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 23-1980
Tarih:
26/06/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 23-1980 26/06/2012
Konu : Rusya mukimi armatörlerin Türkiye'de yük taşımacılığı
faaliyetinden elde ettikleri kazancın vergilendirilmesi.
İlgi (a)'da kayıtlı özelge talep formunuz ile ilgi (b)'de kayıtlı dilekçenizde, Türk ve yabancı
gemilere Türk limanlarında yükleme ve tahliye operasyonları için acentelik faaliyetinde
bulunduğunuz, yabancı armatörlerin mukimi oldukları ülke ile Türkiye arasında Çifte
Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması bulunmaması durumunda yabancı armatörlerin elde ettiği
navlun bedeli üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi ile söz konusu kazancın ana merkeze
aktarılan tutarı üzerinden hesaplanan kurumlar vergisi kesintisinin temsilci olarak Şirketiniz
tarafından ödendiği, ödenmemesi durumunda Şirketinizin sorumlu tutulduğu belirtilerek acentesi
konumunda bulunduğunuz Rusya mukimi armatörlerin yük taşımacılığı karşılığında elde ettiği
kazancın iki ülke arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasına göre Türkiye'de
vergiye tabi olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde, bu Kanunun 1 inci
maddesinde sayılı kurumlardan kanunî ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye'de bulunmayanların,
sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilecekleri hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun;
- 23 üncü maddesinin birinci fıkrasında, yabancı ulaştırma kurumlarının vergiye matrah
olacak kurum kazancının, hasılata maddede yer alan ortalama emsal oranlarının uygulanması
suretiyle hesaplanacağı,
- 25 inci maddesinin dördüncü fıkrasında, dar mükellef kurumlara ait yıllık kurumlar vergisi
beyannamesinin, kurumun Türkiye'deki işyerinin veya daimî temsilcisinin bulunduğu yerin;
Türkiye'de iş yeri veya daimî temsilcisi olmadığı takdirde yabancı kuruma kazanç
sağlayanların bağlı olduğu yerin vergi dairesine verileceği,
- 26 ncı maddesinin birinci fıkrasında, dar mükellefiyete tâbi olan yabancı kurumların
vergiye tâbi kazancının Gelir Vergisi Kanununda yazılı diğer kazanç ve iratlardan (telif, imtiyaz,
ihtira, işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri gayrimaddî hakların satışı, devir ve temliki
karşılığında alınan bedeller hariç) ibaret bulunması halinde, yabancı kurum veya Türkiye'de
adına hareket eden kimsenin, bu kazançları elde edilme tarihinden itibaren onbeş gün içinde
Kanunun 27 nci maddesinde belirtilen vergi dairesine beyanname ile bildirmek zorunda olduğu,
- 28 inci maddesinin birinci fıkrasında, dar mükellefiyete tâbi yabancı kurumların vergisinin,
bunlar hesabına Türkiye'deki müdür veya temsilcileri; müdür veya temsilcileri mevcut değil ise
kazanç ve iratları yabancı kuruma sağlayanlar adına tarh olunacağı,
-30 uncu maddesinin altıncı fıkrasında, yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef
kurumların, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar
vergisi düşüldükten sonra kalan kısımdan ana merkeze aktardıkları tutar üzerinden, kurum
bünyesinde % 15 (2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre %15) oranında kurumlar vergisi
kesintisi yapılacağı
hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında
Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının 8 inci maddesinde;
bir Âkit Devlet teşebbüsünün uluslararası trafikte gemi işletmeciliğinden diğer Âkit Devlette elde
ettiği kazancın ilk bahsedilen Devlette vergilendirileceği; söz konusu kazancın diğer Âkit Devlette
ve bu Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebileceği ancak, söz konusu kazançlar üzerinden bu
diğer Devlette alınacak verginin, yüzde ellisine eşit bir miktarda indirileceği hükme bağlanmıştır.
Bu hükümlere göre, Rusya Federasyonu mukimi armatörlerin yük taşıma bedeli ile birlikte
alınan gider karşılıkları dahil olmak üzere yük taşımacılığı karşılığında elde ettikleri kazançların,
yukarıda yer verilen Anlaşma hükmü gereğince Rusya Federasyonunda vergilendirilmesi esas
olmakla birlikte, söz konusu kazançların indirimli oran uygulanması suretiyle Türkiye'de de
vergilendirilebilmesi mümkün bulunmaktadır.
Bununla birlikte, Türkiye'de bu şekilde ödenecek vergiler Anlaşmanın "Çifte
Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 22 nci maddesi hükmü gereğince, Rusya'da alınacak
vergiden mahsup edilmek suretiyle aynı gelir üzerinden iki defa vergi alınması önlenmiş olacaktır.
Rusya mukimi teşebbüsün Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesi için, Rusya'da tam mükellef
olduğunu ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğini Rusya yetkili
makamlarından alacağı bir belge (mukimlik belgesi) ile kanıtlaması ve bu belgenin aslı ile birlikte
Türkçe tercümesinin Noterce veya Rusya'daki Türk Konsolosluklarınca tasdikli bir örneğini ilgili
vergi dairesine veya vergi sorumlularınca vergi tevkifatı yapılması durumunda ise vergi
sorumlularına ibraz etmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.