Seramik kullanılarak meydana getirilen eserlerin Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılan eserlerden olması halinde GVK 18 inci maddesinde y

Özelge: Seramik kullanılarak meydana getirilen eserlerin
Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde sayılan
eserlerden olması halinde GVK 18 inci maddesinde yer alan
istisnadan faydalanması hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-215
Tarih: 
22/02/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-215 22/02/2012
Konu : Serbest Meslek Kazanç İstisnası  
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, seramik sanatçısı olduğunuz, İzmir Resim ve Heykel Müzesi
Müdürlüğü tarafından söz konusu çalışmalarınızın eser olarak kabul edildiği belirtilerek,
mükellefiyet durumunuzun Katma Değer Vergisi, Vergi Usul Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu
açısından değerlendirilerek, Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisnadan
yararlanıp yararlanamayacağınız hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
GELİR VERGİSİ KANUNU
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 65 inci ve 66 ncı maddelerine göre, her türlü serbest meslek
faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancı olup, serbest meslek faaliyetini mutad meslek
halinde ifa edenler de serbest meslek erbabıdır. Aynı Kanunun 66 ncı maddesinde ve 221 Seri No.lu
Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde, serbest meslek faaliyeti yanında başka bir iş veya görev ile devamlı
olarak uğraşılmasının bu vasfı değiştirmeyeceği belirtilmiştir.
Aynı Kanunun 18 inci maddesinde, "Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr,
bilgisayar programcısı ve mucitlerin bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale,
bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür ,fotoğraf, film, video
band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet
ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota
halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve
temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat Gelir Vergisinden müstesnadır.
Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve
ücretler istisnaya dahildir.
Yukarıda yazılı kazançların arızî olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil
etmez.
Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94'üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle
ödenecek vergiye şümulü yoktur." hükmü yer almaktadır.
Yine aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî
kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve
vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan
etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme
hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olaraködenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar" hükmüne yer verilmiş ve aynı maddenin 2/a bendinde
de, 18 inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden
(2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince) %17 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması
öngörülmüştür.
Başkanlığımıza verilen özelge talep formunuzun ekinde yer alan İzmir Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Devlet Resim ve Heykel Müzesi Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı yazısı ve eki ... tarihli raporda,
söz konusu çalışmalarınızın 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu hükümlerine göre eser
niteliği taşıdığının kabul edildiği anlaşılmaktadır.
Buna göre, seramik kullanılarak meydana getirilen eserlerin Gelir Vergisi Kanununun 18 inci
maddesinde sayılan eserlerden olması halinde bu çalışmalarınızdan elde edeceğiniz hasılata
münhasır olmak üzere Gelir Vergisi Kanununun 18 inci maddesinde yer alan istisnadan
faydalanmanız mümkün bulunmakta olup, anılan madde de sayılanlar dışında üretilen eserler ise
istisna  kapsamı  dışında  tutulmaktadır  Ayrıca,  söz  konusu  istisna  kapsamında  bulunan
faaliyetlerinizden dolayı Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasına istinaden
tevkifat  yapmak  mecburiyetinde  olanlarca  ödeme  yapılması  halinde,  tarafınıza  yapılacak
ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı ve bu kazançlar için yıllık beyanname verilmeyeceği
tabiidir.
VERGİ USUL KANUNU
213 Sayılı Vergi Usul Kanunun 236 ncı maddesinde "Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine
ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını
müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir." hükmü yer
almaktadır.
Diğer taraftan, 224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, münhasıran Gelir Vergisi Kanununun
18 inci maddesinde belirtilen türden faaliyetlerde bulunan ve eserlerini sadece aynı Kanunun 94
üncü maddesinde belirtilen kişi veya kurumlara teslim eden serbest meslek erbabından
isteyenlerin, defter tasdik ettirme ve tutma ile belge düzenleme zorunluluklarının kaldırıldığı, 
eserleri satın alan mükelleflerin harcamalarını gider pusulası imzalatmak suretiyle tevsik edecekleri
belirtilmiştir. Bu şekilde alınan belgeler serbest meslek erbabınca gerektiğinde ibraz edilmek üzere
zamanaşımı süresince saklanacaktır.
Bu çerçevede, mutad bir şekilde münhasıran istisna kapsamındaki faaliyetlerde bulunan ve sadece
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlara hizmet ifa edenlerin defter
tasdik ettirme ve tutma ile belge düzenleme zorunlulukları bulunmamaktadır.
Öte yandan, mutad olarak serbest meslek faaliyetinde bulunup da anılan Kanunun 94 üncü
maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlar dışındakilere de eser satan serbest meslek erbabının Vergi
Usul Kanununun 153, 172, 210 ve 236 ncı maddeleri uyarınca işe başlama bildiriminde bulunma,
serbest meslek kazanç defteri tutma ve serbest meslek makbuzu düzenleme mecburiyeti
bulunmaktadır.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU
224 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nin 5 inci bölümünde; Gelir Vergisi Kanununun 18 inci
maddesinde belirtilen teslim ve hizmetleri, münhasıran aynı Kanunun 94 üncü maddesinde sayılan
kişi ve kurumlara yapanların katma değer vergisi yükümlülüklerinin hasılatlarına bağlı olmaksızın,
19 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nde açıklandığı şekilde, tevkifat yapmakla sorumlu
olanlarca yerine getirileceği açıklamasına yer verilmiştir.
19 Seri No.lu KDV Genel Tebliği'nin "A- Gelir Vergisi Kanunu'nun 18'inci Maddesi Kapsamına Giren
İşlemlerde Sorumluluk Uygulaması" başlıklı bölümünde;
"Katma Değer Vergisi kanununun 1/l. maddesine göre serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılanteslim ve hizmetler vergiye tabidir.Buna göre, sözü edilen faaliyetleri mutad ve sürekli bir şekilde
yapanlar gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacak, arızi nitelik taşıyan serbest meslek
faaliyetlerinde ise vergi uygulanmayacaktır.
Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla değişik 18. maddesi kapsamına giren faaliyetlerde de
yukarıdaki hüküm geçerli olacaktır. Sözü edilen 18. madde kapsamına giren faaliyetlerin mutad ve
sürekli  bir  çerçevede  sürdürülmesi  gerçek  usulde  katma  değer  vergisi  mükellefiyetini
gerektirmektedir. Bu faaliyetlerin arızi olarak yapılması halinde yukarıdaki açıklama çerçevesinde
vergi aranılmayacaktır.
Öte yandan, Katma değer Vergisi Kanununun 9. maddesinde; Maliye ve Gümrük Bakanlığının,
gerekli görülen hallerde, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu
tutabileceği hükme bağlanmıştır. Bu yetkiye dayanılarak, Gelir Vergisi Kanununun sözü edilen 18.
maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94. maddesinde zikredilen
kişi ve kuruluşlara yapanların katma değer vergisinin bu kişi veya kuruluşlar tarafından sorumlu
sıfatıyla beyan edilmesi uygun görülmüştür.
Serbest meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için gerçek usulde katma değer vergisi
mükellefiyetlerinin sadece Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına giren işlemlerden
ibaret olması ve işlemlerinin tamamının aynı Kanunun 94. maddesine göre gelir vergisi stopajına
tabi bulunması gerekmektedir. Buna göre 18. madde kapsamına giren teslim veya hizmeti 94.
maddede sayılan kişi ve kuruluşlar yanında maddede yer almayanlara da yapanlar bu uygulamadan
faydalanamayacaktır.
...
Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde sayılan kişi veya kuruluşlar, aynı Kanunun 18. maddesi
kapsamına giren kişilere yapacakları ödemeler ile ilgili olarak gelir vergisi stopajına esas olan
miktar üzerinden % 10 nispetinde (Yürürlükteki oran %18) katma değer vergisini hesaplayıp vergi
sorumlularına ait katma değer vergisi beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edip ödeyeceklerdir.
Ancak bu şekilde işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi Kanununun 18. maddesi kapsamına giren
kişilerin bu durumu önceden vergi sorumlusuna bildirmesi gerekmektedir. İşlemlerine ait verginin
beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular tarafından yerine getirilen serbest meslek mensupları ise
ayrıca katma değer vergisi beyannamesi vermeyecek ve defter tutmayacaklardır. İşlemin
belgelenmesi ise Vergi Usul Kanununun genel hükümlerine göre gerçekleştirilecektir.
Sorumluluk uygulamasını tercih etmeyenler ile esasen bu kapsama girmesi mümkün olmayan
mükelleflerin, Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde sayılan kişi ve kuruluşlara yaptıklan teslim
ve hizmet ifaları sebebiyle hesaplanan katma değer vergisi kendileri tarafından mükellef sıfatıyla
beyan edilip ödenecektir. Bu mükellefler genel hükümler çerçevesinde defter tutacak, belge
düzenleyecek ve katma değer vergisi beyannamesi vereceklerdir. 94. maddede sayılan kişi ve
kuruluşların bu işlemler sebebiyle vergi sorumlulukları söz konusu değildir." şeklinde düzenleme
yer almaktadır.
Yukarıda yer alan açıklamalar doğrultusunda, önceden ilgili vergi dairesine başvurmak ve durumu
vergi sorumlularına bildirmek şartıyla mutad ve sürekli meslek olarak yürütülen Gelir Vergisi
Kanununun 18 inci maddesinde belirtilen teslim ve hizmetlerin, münhasıran aynı Kanunun 94 üncü
maddesinde sayılan kişi ve kurumlara yapılması durumunda, KDV yükümlülükleri satın alan kişi ve
kuruluşlar tarafından yerine getirilecek olup, yukarıda belirtilmiş olan teslim ve hizmetlerin Gelir
Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde belirtilen kişi ve kuruluşlar dışındakilere yapılması
durumunda Katma Değer Vergisi mükellefiyetinin tesisi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
   
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.