Serbest meslek erbabına yapılan ödemelerin Gelir Vergisi, Vergi Usul ve KDV Kanunu karşısındaki durumu hk.

Özelge: Serbest meslek erbabına yapılan ödemelerin Gelir
Vergisi, Vergi Usul ve KDV Kanunu karşısındaki durumu hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.1-1209
Tarih: 
08/08/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.1-1209 08/08/2011
Konu : Serbest meslek erbabına yapılan ödemelerin Gelir Vergisi,  
Vergi Usul ve KDV Kanunu karşısındaki durumu.
 
             İlgide kayıtlı dilekçenizde, serbest meslek erbabına yapılan ödemelerin Vergi Usul, Gelir
Vergisi ve  Katma Değer Vergisi mevzuatı karşısındaki durumu hakkında bilgi istenilmektedir.
             GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :
            1- 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Serbest Meslek Kazançları" başlıklı 65 inci 
maddesinde; "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
            Serbest meslek faaliyeti, sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya
ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk
altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır..." hükmüne yer verilmiş olup, aynı Kanunun "Vergi
Tevkifatı" başlıklı 94 üncü maddesinde; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri,
sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî
işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan
ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre
tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden
veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya
mecburdurlar.
             ...
            2-Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden
(Noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);
            a) 18 inci  madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden,
(2009/14592 sayılı B.K.K. ile 03/2/2009 tarihinden itibaren % 17)
            b) Diğerlerinden, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile 03/02/2009 tarihinden itibaren) % 20,
oranında tevkifat yapılması gerektiği hüküm altına alınmıştır.
            Aynı Kanunun 96 ıncı maddesinde, "...Vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan ödemelerde
gayrisafi tutarlar üzerinden yapılır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından
üstlenilmesi halinde bu vergi, bilfiil ödenen miktar ile ödemeyi yapanın yüklendiği verginin toplamı
üzerinden hesaplanır." hükmüne yer verilmiştir.
            Bu hükümlere göre, tarafınızca verilecek serbest muhasebecilik ve mali müşavirlik hizmeti
karşılığında, tarafınıza yapılacak ödemelerin brüt tutarı üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 94/2
inci maddesi gereğince % 20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmekte olup; vergi kesintisi
tutarının ödenen brüt tutar ile kesinti oranının çarpılması yoluyla bulunması mümkündür.            Öte yandan,  söz konusu vergi kesintisinin, tarafınıza yaptıkları ödemeler üzerinden kesinti
yapmak zorunda olan vergi sorumlularınca, adı geçenin gelir vergisine mahsuben muhtasar
beyanname ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.
              VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN :
            İlgide kayıtlı dilekçenizde bahsi geçen serbest meslek makbuzunun düzenlenmesi
hususunda uygulamaya ilişkin usul ve esaslar; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Makbuz
Mecburiyeti" başlıklı 236 ve "Makbuz Muhteviyatı" başlıklı 237 inci  maddelerinde, ayrıca 323, 246,
243 ve 141 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile 221 ve 215 Seri No.lu Gelir Vergisi
Kanunu Genel Tebliğlerinde açıklanmıştır.
            KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :
            Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesinde; Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zirai
faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine  tabi
olduğu; aynı Kanunun 10/a maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya
hizmetin yapılması, 10/b maddesinde, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura
veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere
fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi ile, 10/c maddesinde ise kısım kısım mal teslimi veya
hizmet yapılması mutad olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi
veya bir kısım hizmetin yapılması ile vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hüküm altına
alınmıştır.
             Bu hükümlere göre, serbest meslek faaliyeti çerçevesinde ifa edilen hizmetler katma değer
vergisine tabi olup, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel katma değer vergisi matrahı olarak
dikkate alınacaktır.          
             Öte yandan, kısım kısım yapılan hizmet niteliğinde olup, süreklilik arz eden serbest meslek
faaliyetlerinde  ise her vergilendirme döneminde müşterilere  verilen  hizmetlere ait bedellerin
tesbit edilip, bu bedellere ilişkin katma değer vergisinin hesaplanarak, ilgili dönem katma değer
vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
            Diğer yandan, yükümlülerin müşterileri ile yaptıkları sözleşme uyarınca, yapmış oldukları
hizmet bedelini tahsil edip etmemeleri, Katma Değer Vergisi Kanunu açısından bir hüküm ifade
etmemektedir.
             Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.