Serbest meslek erbabının müşterilerine oyun seti satması halinde vergilendirme hk.
Serbest meslek erbabının müşterilerine oyun seti satması
halinde vergilendirme hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.35.16.01-120.04.01[65-2015-7]-377
Tarih:
27/07/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
Sayı : 84098128-120.04.01[65-2015-7]-377 27/07/2016
Konu : Serbest meslek erbabının
müşterilerine oyun seti satması
halinde vergilendirme hk.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; … Vergi Dairesi Müdürlüğünde … vergi kimlik numarası
ile psikolog olarak kayıtlı mükellef olduğunuzu, işyerinizde mesleğinizle ilgili olarak, çocuklardaki
öfke kontrolü ve diğer konularda aileler ve rehber uzmanlar için kağıt ve kartondan oluşan bir oyun
seti hazırladığınızı belirtilerek, hazırladığınız oyun setinin satışından elde edeceğiniz gelirin serbest
meslek makbuzu düzenleyerek serbest meslek geliri olarak kaydedip kaydedemeyeceğiniz ile söz
konusu oyun setinin KDV oranı hakkında Başkanlığımız görüşü talep edilmiştir.
I- GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinin birinci fıkrasında; "Her türlü ticari ve sınai
faaliyetten doğan kazançlar ticari kazançtır." hükmüne, "Serbest meslek kazancının tarifi" başlıklı
65'inci maddesinde "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek
kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa
dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi
nam ve hesabına yapılmasıdır." hükmüne, 66 ncı maddesinin birinci fıkrasında ise; "Serbest meslek
faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin
yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez."
hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 221 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "Serbest Meslek Faaliyeti-Serbest
Meslek Erbabı" başlıklı birinci bölümünün "1.2.Serbest Meslek Erbabı" başlıklı 11'inci
paragrafında; " ....serbest meslek faaliyetinin yanında başka bir iş veya görev ile devamlı olarak
uğraşılmasının bu vasfı değiştirmeyeceği belirlenmiştir. Dolayısıyla serbest meslek erbabı olan bir
kimse aynı zamanda ticari kazanç sahibi veya ücretli de olabilir. Bu durum onun serbest meslek
erbabı olma niteliğini değiştirmez." açıklamasına yer verilmiştir.
Ticari kazanç, esas itibariyle sermaye-emek karışımı bir kaynağa bağlı olarak doğmaktadır. Bu
kaynağa bağlı olarak ve devamlı bir organizasyon çerçevesinde yapılan her türlü faaliyet ticari
faaliyettir. Serbest meslek faaliyetinin ticari bir organizasyon içinde yapılması, sağlanan gelirin
yapısını değiştirmez. Sadece, elde edenler yönünden ticari kazanç sayılmasını gerektirir ve ticari
kazanca ait esas ve hükümlere tabi olur.
Bu açıklamalara göre; kendi mesleğinizin icrası dışında, yine mesleğinizle ilgili olarak çocuklarda
öfke kontrolü ve diğer konularda aileler ve rehber uzmanlar için hazırlamış olduğunuz kağıt ve
kartondan oluşan oyun seti satışının ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmesi ve Gelir Vergisi
Kanununun ticari kazanç hükümleri çerçevesinde vergilendirilmesi gerekmektedir.
II- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunda aksine
hüküm olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait
olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 210 uncu maddesinde serbest meslek erbabının serbest meslek kazanç defteri
tutacağı hüküm altına alınmış, 236 ncı maddesinde ise "Serbest meslek erbabı, mesleki
faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir
nüshasını müşteriye vermek, müşteride bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir."
hükmüne yer verilmiştir.
Mezkûr Kanunun 177 nci maddesinde, maddede 6 bent halinde sayılan şartlardan birinin
taşınması halinde bilanço esasına göre, 178 nci maddesinde de 177 nci maddede yazılı olanların
dışında kalanların işletme hesabı esasına göre defter tutacağı hükmüne yer verilmiş, 229 uncu
maddesinde, fatura, "satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı
göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır"
şeklinde tanımlanmış, 232 nci maddesinde ise, birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde
tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerin, birinci ve ikinci sınıf tüccarlara,
serbest meslek erbabına, kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara, defter tutmak
mecburiyetinde olan çiftçilere ve vergiden muaf esnafa sattıkları emtia veya yaptıkları işler için
fatura vermek ve bunların da fatura istemek ve almak mecburiyetinde oldukları hükme
bağlanmıştır.
Buna göre, mesleğiniz ile ilgili olarak hazırlamış olduğunuz kağıt ve kartondan oluşan oyun seti
satışının ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmesi ve bu faaliyet neticesinde elde edilen kazancın
Gelir Vergisi Kanununun ticari kazançlara ilişkin hükümlerine göre vergiye tabi tutulması
gerektiğinden Vergi Usul Kanununun 177 nci maddede 6 bent halinde sayılan şartlardan birini
taşımanız halinde bilanço esasına göre, aksi takdirde işletme hesabı esasına göre defter tasdik
ettirerek sattığınız emtia karşılığında fatura düzenlemeniz gerekmektedir.
III- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest
meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi
bulunmaktadır.
KDV oranları, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye
dayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK)'na ekli (I) sayılı listede yer
alan teslim ve hizmetler için % 1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu
listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespit edilmiştir.
Buna göre, çocuklarda öfke kontrolü ve diğer konularda aileler ve rehber uzmanlar için hazırlamış
olduğunuz kağıt ve kartondan oluşan oyun seti 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK)'na
ekli (I) ve (II) sayılı listelerde yer almadığından genel oranda (%18) katma değer vergisine tabi
olacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.