Sermaye Şirketinin Nevi Değiştirmek Suretiyle Şahıs İşletmesine Devredilmesi İşleminin Vergilendirilmesi hk.
Özelge: Sermaye Şirketinin Nevi Değiştirmek Suretiyle
Şahıs İşletmesine Devredilmesi İşleminin Vergilendirilmesi
hk.
Sayı:
19341373-125[ÖZELGE-2012/4]-104
Tarih:
11/10/2013
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ADANA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü)
Sayı : 19341373-125[ÖZELGE-2012/4]-104 11/10/2013
Konu : Sermaye Şirketinin Nevi Değiştirmek Suretiyle Şahıs
İşletmesine Devredilmesi İşleminin Vergilendirilmesi
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Türk Ticaret Kanununun 152 nci ve Kurumlar Vergisi
Kanununun 19 uncu maddelerine göre, ... Ltd.Şti'nin tüm aktif ve pasifi ile birlikte kollektif şirkete
tür değiştirmek suretiyle devredildiğini, adı geçen şirketin unvanının değiştiğini ve ... Kollektif Şti.
olduğu belirtilerek söz konusu devir işleminin Kurumlar Vergisi Kanunu ile Katma Değer Vergisi
Kanunu hükümlerine göre nasıl vergilendirileceği hususu sorulmaktadır.
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
Mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun 136 ncı maddesinde, kollektif ile limited şirketler
ticaret şirketleri arasında sayılmış olup; aynı Kanunun 152 nci maddesinde, "Bir ticaret şirketinin
nevinin diğer bir ticaret şirketi nevine çevrilmesi kanunda aksine hüküm olmadıkça, yeni nev'e ait
kuruluş merasimine tabidir; böylece yeni nev'e çevrilen şirket eskisinin devamıdır." hükmüne yer
verilmiştir. Ancak, 14.02.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6102 sayılı yeni
Türk Ticaret Kanunu 01.07. 2012 tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 124 üncü maddesinin birinci fıkrasında kollektif,
komandit, anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin ticaret şirketi olduğu belirtilmiş aynı
maddenin ikinci fıkrasında ise kollektif ve komandit şirketin şahıs; anonim, limited ve sermayesi
paylara bölünmüş komandit şirketin ise sermaye şirketi olduğu hükme bağlanmıştır. Aynı Kanunun
180 inci maddesinde, "(1) Bir şirket hukuki şeklini değiştirebilir. Yeni türe dönüştürülen şirket
eskisinin devamıdır." denilmekte olup "b) Geçerli tür değiştirmeler" başlıklı 181 inci maddesinde ise
"(1) a) Bir sermaye şirketi;
1. Başka türde bir sermaye şirketine;
2. Bir kooperatife;
...
dönüşebilir."
hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunun 194 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında ise "Bir ticaret şirketinin bir ticari
işletmeye dönüştürülebilmesi için, söz konusu ticaret şirketinin paylarının tümü, ticari işletmeyi
işletecek kişi veya kişiler tarafından devralınmalı ve ticari işletme bu kişi veya kişiler adına ticaretsiciline tescil ve ilan edilmelidir. Bu hâlde, ticari işletmeye dönüştürülen ticaret şirketi, bir kollektif
veya komandit şirket ise mezkûr ticaret şirketinin borçlarından, ticari işletmeyi işletecek kişi ve
kişiler ile ticaret şirketinin eski ortakları da 264 üncü maddedeki zamanaşımı süresince sıfatlarına
göre müteselsilen sorumlu olurlar. Dönüştürmeye bu Kanunun 264 ilâ 266 ncı maddeleri de
uygulanır." denilmektedir.
Gerek mülga 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununda gerekse 01.07.2012 tarihinden itibaren
yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda bir sermaye şirketinin nev'i değişikliği yoluyla
şahıs şirketine (kollektif şirkete) dönüşmesi mümkün bulunsa da özelge talep formunuzda belirtilen
devir işleminin nasıl vergilendirileceği hususunda vergi kanunlarının dikkate alınacağı tabiidir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 17 nci maddesinde kurumların ticari faaliyetlerinin
tamamen sona erdirilmesine yönelik yapılan işlemler süreci olan tasfiye hükümlerine yer verilmiş
olup aynı Kanunun 19 ve 20 nci maddelerinde nev'i değişikliğine ilişkin olarak yapılan
düzenlemelere göre, kanuni veya iş merkezi Türkiye'de bulunulan bir kurumun kanuni veya iş
merkezi Türkiye'de bulunan kuruma dönüştürülmesi, münfesih kurumun tür değişikliği tarihindeki
bilanço değerlerinin bir bütün olarak devri ve aynen bilançosuna geçirilmesi halinde mümkün
olabilecektir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, ... Ltd. Şti.'nin tür değiştirerek kollektif şirkete
dönüştürülmesi, Kurumlar Vergisi Kanununun 19 ve 20 nci maddeleri kapsamında "devir" olarak
değerlendirilemeyeceğinden söz konusu nevi değişikliğinden doğan karlar vergiye tabi tutulacaktır.
Dolayısıyla, Kurumlar Vergisi Kanununun 17 nci maddesi uyarınca ... Ltd. Şti'nin tasfiyeye
tabi tutularak hükmü şahsiyetine son verilmesi; ... Kollektif Şirketinin de yeni kuruluş merasimine
tabi tutularak mükellefiyetinin tesisi gerekmektedir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun;
-1/1 inci maddesinde Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu,
-17/4-c maddesinde; Gelir Vergisi Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen işlemler ve
Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemlerinin katma değer vergisinden
istisna olduğu,
hüküm altına alınmıştır.
Bu itibarla, limited şirketin tüm aktif ve pasifi ile birlikte tür değiştirmek suretiyle kollektif
şirkete devri işlemi, Kurumlar Vergisi Kanunu yönünden bu Kanuna uygun bir devir işlemi olarak
kabul edilmediğinden, söz konusu devir işleminin Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-c
maddesine göre katma değer vergisinden istisna tutulmasına imkan bulunmamaktadır.
Dolayısıyla söz konusu devir işlemine konu mal ve hakların devrinin genel hükümler
çerçevesinde katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş isebu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.