Sigorta komisyon gider belgesi düzenlenmesi hk.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı :B.07.1.GİB.4.06.18.02-32 Mük.257/8502-274 21/02/2012
Konu :Sigorta komisyon gider belgesi
düzenlenmesi hk.
İlgi dilekçenizde; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi numaralı mükelle olarak sigorta ve aracılık hizmetleri
faaliyetiyle iştigal ettiğiniz,sigorta aracılık hizmeti faaliyetinde bulunan bir rma ile ortak sigorta hizmet üretimi yapıldığı
ve yapılan bu hizmet üretimi karşılığında poliçelerin diğer rma tarafından düzenlendiği ve ana sigorta şirketinin de
sigorta komisyon gider belgesini bu rma adına tanzim edip, işe ait tahsilatın da bu rma tarafından gerçekleştirildiği,
üretimin ortak yapılması nedeniyle payınıza isabet eden kısmın diğer rma tarafından banka hesabınıza aktarıldığı
belirtilerek, payınıza isabet eden kısmın ne şekilde belgelendirileceği, düzenlenecek belgede tahakkuk ettirilmesi gereken
verginin olup olmadığı, herhangi bir belge düzenlenmeksizin hesabınıza geçen paranın rmanız açınızdan gelir, gönderen
açısından da gider olarak kaydedilmesinin mümkün olup olmadığı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmiştir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 6'ncı maddesinin birinci fıkrasıyla kurumlar vergisinin, mükelle erin bir
hesap dönemi içinde elde ettikleri sa kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, ikinci fıkrasıyla da sa kurum kazancının
tespitinde Gelir Vergisi Kanunu'nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Bu hüküm
uyarınca tespit edilecek kurum kazancından Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8'inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu'nun
40'ncı maddesinde yer alan giderler indirilebilecektir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun "Bilanço Esasında Ticari Kazancın Tespiti" başlıklı 38'inci maddesinde, "Bilanço
esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet
farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerince:
1- İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;
2- İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.
Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunu'nun değerlemeye ait hükümleri ile bu
Kanunun 40 ve 41'inci maddeleri hükümlerine uyulur." hükmü yer almaktadır.
Bu çerçevede; sigorta aracılık hizmetleri kapsamında başka bir sigorta şirketinden yapılan tahsilatın, kurum
kazancının tespitinde dikkate alınarak vergilendirilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257'nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi ile
Maliye Bakanlığı, mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre
tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve
belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye ve bunlarda değişiklik yapmaya yetkili kılınmıştır.
Anılan Kanununun mükerrer 257'nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak sigorta şirketleri ile
acenteler tarafından düzenlenecek belgelerde uyulması gereken usul ve esaslar 243, 246 ve 385 Sıra No'lu Vergi Usul
Kanunu Genel Tebliğlerinde açıklanmıştır.
Konuyla ilgili olarak yayımlanan 385 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "6 Sigorta Acentelerine Tali
Acentelik Sözleşmesi İle Bağlı Olarak Çalışan Tali Acentelere Ödenen Komisyon Bedellerinde Belge Düzeni" başlıklı
bölümünde;
"243 ve 246 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde, sigorta acente ve prodüktörleri ile sigorta ve
reasürans brokerleri tarafından sigorta şirketlerine sağlanan hizmetler nedeniyle ödenen komisyon bedelleriiçin sigorta
şirketleri tarafından "Sigorta Komisyon Gider Belgesi" düzenleneceği ve acente, prodüktör ve brokerlerin bu bedeller için
ayrıca fatura düzenlemeyecekleri ve bu bedelleri sigorta komisyon gider belgesine istinaden hasılat kaydedecekleri
açıklanmıştır.
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257'nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, tali acentelerin bir
tali acentelik sözleşmesiyle sigorta acentelerine bağlı olarak faaliyette bulunmaları ve bu faaliyetleri sonucu bir
komisyon geliri elde etmeleri nedeniyle, sigorta acenteleri tarafından tali acentelere ödenen komisyon bedelleri
için sigorta komisyon gider belgesi düzenleme zorunluluğu getirilmiştir.
Buna göre, tali acenteler aldığı bu bedeller için ayrıca fatura düzenlemeyecekler ve bu bedelleri sigorta acenteleri
tarafından düzenlenen sigorta komisyon gider belgesine istinaden hasılat kaydedebileceklerdir.
1/9/2008 tarihi itibariyle sigorta acentelerinin düzenlemek zorunda oldukları sigorta komisyon gider belgesinde
243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirlenen usul ve esaslara uyulacağı da tabiidir." açıklamalarına
yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan hükümlere göre, sigorta acente ve prodüktörleri tarafından sigorta şirketlerine sağlanan
hizmetler nedeniyle sigorta şirketleri "sigorta komisyon gider belgesi" düzenleyeceklerdir. Bu işlemler nedeniyle acente
ve prodüktörler ayrıca fatura düzenlemeyeceklerdir.
Ayrıca, bir acenteye bağlı olarak çalışan kişi veya kurumları ifade eden ve uygulamada tali acente adı verilen kişi
veya kurumların da bağlı oldukları acentelerden yaptıkları iş karşılığında alacakları bedel (komisyon) için de sigorta
komisyon gider belgesi düzenlenmesi gerekir. Ancak, tali acentenin sadece sigortacılık faaliyeti amacıyla kurulmuş bir
acente olması şartıyla söz konusu gider belgesi düzenlenebilir. Bu durumda tali acente ayrıca fatura düzenlemeyecektir.
Görüldüğü üzere, sigorta komisyon gider belgesinin, sigorta şirketleri tarafından sigorta acentelerinden, sigorta
acentelerinin de tali acentelerden sağladıkları hizmetler karşılığında düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak ortak olarak
sigortacılık hizmeti yaptığınız rma ile aranızda bu şekilde bir bağ bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, ortak olarak sigortacılık hizmeti yapmış olduğunuz rmaya ana sigorta şirketi tarafından sigorta
komisyon gider belgesi düzenlenmek suretiyle elde edilen aracılık hizmet bedelinden payınıza isabet eden kısmın
şirketinize intikali karşılığında ortak iş yaptığınız rma adına fatura düzenlemeniz gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu illeriniz dolayısıyla vergi tarh
edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.