Sigorta şirketleri tarafından katılma payı olarak ödenen prim tutarının kurumlar vergisi ve katma değer vergisine tabi olup olmayacağı.

Özelge: Sigorta şirketleri tarafından katılma payı olarak
ödenen prim tutarının kurumlar vergisi ve katma değer
vergisine tabi olup olmayacağı.
Sayı: 
39044742-KDV.17-2355
Tarih: 
09/10/2014
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
 İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : 39044742-KDV.17-2355 09/10/2014
Konu : Sigorta şirketleri tarafından katılma payı olarak ödenen  
prim tutarının kurumlar vergisi ve katma değer vergisine
tabi olup olmayacağı.
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formu ve ekli dilekçenizde, Büro üyeleriniz tarafından katılım ve
risk koruma hesabı kurulduğu ve çalışma ilkeleri doğrultusunda Büroya üye sigorta şirketlerinin
katılma payı ödediği ve üye sigorta şirketlerinin bu katılma paylarını her şirketin aylık "Retrosesyon
Primi" adı altında %0,5'i (binde beşi) olarak kabul ettiği, yasal durumu ve diğer ülke Büroları ile
ilişkileri incelendiğinde Büronuzun bugünkü işlevi itibarıyla tıpkı il özel idareleri ve belediyeler gibi
nihai olarak bir kamu hizmeti görmekte olduğu belirtilerek, sigorta şirketleri tarafından ödenen söz
konusu prim tutarının kurumlar vergisine ve katma değer vergisine tabi olup olmayacağı hususunda
tereddüt hasıl olduğundan Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
         28/06/2008 tarih ve 26920 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Türkiye Motorlu Taşıt
Bürosunun Çalışma Usul ve Esasaları Hakkında Yönetmeliğin;
            -1 inci maddesinde bu Yönetmelik'in amacının, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri
Birliği bünyesinde tüzel kişiliğe haiz olarak kurulan Büronuzun faaliyetlerine ve sigorta şirketlerinin
yükümlülüklerine ilişkin esas ve usulleri düzenlemek olduğu,
            -5 inci maddesinde; Büronuzun 4477 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan Motorlu
Taşıtlar Zorunlu Mali Sigortasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi başta olmak üzere, motorlu  araçların
işletilmesi nedeniyle tabi olunan mali sorumluluğu karşılamak üzere yurt dışında geçerli sigorta
belgelerinin basım denetim ve düzenlemesi ile bu sigorta belgeleri kapsamında motorlu araçların
sebep olduğu hasarların ödenmesini ve motorlu araçların işletilmesi nedeniyle tabi olunan mali
sorumluluğu karşılamak üzere yurt dışında düzenlenen ve ilgili mevzut uyarınca ülkemizde geçerli
bulunan sigorta sözleşmeleri kapsamında bu araçların sebep olduğu hasarların tedvir ve tasfiyesini
temin edeceği,
            Büronuzun faaliyetlerinin, üyelerinin katılımıyla sigorta veya reasürans havuzları tesis
etmek ve bu havuzları yönetmek, üyelerince düzenlenen sigorta belgeleri çerçevesinde üyelerine
garantör olmak, üyeleri tarafından uygulanmak üzere Büronuz kapsamındaki sigortalara ilişkin
tarifeleri hazırlamak olduğu,
            Büronuzun görev ve faaliyetlerini gerçekleştirmek üzere her türlü yerli ve yabancı kuruluş
sigorta şirketi ile anlaşma yapabileceği ve işbirliğinde bulunabileceği
            belirlenmiş olup anılan Yönetmeliğin 21 inci maddesinde de Büronuzun gelirleri sayılmıştır.
            KURUMLAR VERGİSİ KANUNUN YÖNÜNDEN            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin,
mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı,
safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin
uygulanacağı belirtilmektedir.
            Gelirin elde edilmesinde; tahakkuk ilkesi, gelirin mahiyet ve tutar itibariyle kesinleşmesi,
yani geliri doğuran işlemin eksiksiz tekemmül etmesi olup, ticari kazancın elde edilmesinde
tahakkuk esası benimsenerek gelirin mahiyet ve tutar itibariyle kesinlik kazanması ve dönemin
kazancında dikkate alınması gerekmektedir.
             Bu hükümlere göre, Türkiye Motorlu Taşıt Bürosuna üye olan sigorta şirketleri tarafından
katılma payı olarak "Retrosesyon Primi" adı altında %0,5 (binde beş) oranında ödenecek pirim
tutarının kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.
            KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUN YÖNÜNDEN
            3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
            -1 inci maddesinde; Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu; bu faaliyetlerin kanunların veya
resmi makamların gösterdiği gerek üzerine yapılmasının ve bunları yapanların hukuki statü ve
kişiliklerinin işlemlerin mahiyetini değiştirmeyeceği ve vergilendirmeye engel teşkil etmeyeceği,
            -17/4-e maddesinde; Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi kapsamına giren işlemler ve
sigorta aracılarının, sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin  işlemlerin KDV'den
istisna olduğu
            hüküm altına alınmıştır.
            26.04.2014 tarih ve 28983 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan KDV Genel Uygulama
Tebliğinin "II/F-4.5.2. Sigorta Aracılık İşlemleri"  başlıklı  bölümünde,  "5684 sayılı Sigortacılık
Kanununun "Tanımlar" başlıklı 2 nci maddesinde, sigorta acenteleri ve brokerleri aracı olarak
tanımlanmıştır.
            Buna göre, sözleşme yapma ve prim tahsil etme yetkisi bulunan veya bulunmayan sigorta
acenteleri ile sigorta brokerlerinin sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin
işlemleri karşılığı aldığı komisyon bedelleri üzerinden KDV hesaplanmaz."
            Konuya ilişkin olarak yayımlanmış bulunan 60 No.lu KDV Sirkülerinin "Aidatlar" başlıklı
(1.3.) numaralı bölümünde; "Üyelerden veya katılımcılardan alınan aidatlar, herhangi bir teslim
veya hizmetin karşılığını teşkil etmemek şartıyla KDV'nin konusuna girmemektedir...
            Ancak, Kurumlar Vergisi mükellefiyeti bulunan bir şirketin ticari nitelikteki teslim ve
hizmetlerinin karşılığında yapılan ve kurum kazancının bir unsuru sayılan ödemeler, aidat adı
altında yapılmış olsa dahi KDV'ye tabi tutulacaktır." açıklamalarına yer verilmiştir.
          Özelge talep formunun ekinde yer alan dilekçenizde, faaliyet konunuz; üyelerin katılımıyla
sigorta veya reasürans havuzları tesis etmek, bu havuzları yönetmek, üyelerce düzenlenen sigorta
belgeleri çerçevesinde üyelere garantör olmak, üyeleri tarafından uygulanmak üzere Büro
kapsamındaki sigortalara ilişkin tarifeleri hazırlamak olarak belirtilmiştir.    
            Buna göre, Büro'ya üye olan sigorta şirketleri tarafından katılma payı olarak "Retrosesyon
Primi" adı altında %0,5 (binde beş) oranında ödenecek prim tutarları karşılığında, Büro'nun ticari
faaliyet çerçevesinde ifa edeceği yukarıda sayılan hizmetler Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi
kapsamına girmediğinden  KDV'ye tabi bulunmaktadır.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.