Şirket aktifinde kayıtlı olan işyerinin yeni edinilecek işyeri ile değiştirilmesi halinde vergileme hk.

Özelge: Şirket aktifinde kayıtlı olan işyerinin yeni
edinilecek işyeri ile değiştirilmesi halinde vergileme hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-2683
Tarih: 
27/08/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-2683 27/08/2012
Konu : Şirket aktifinde kayıtlı olan işyerinin yeni edinilecek işyeri  
ile değiştirilmesi halinde vergileme.
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi
mükellefi olduğunuz, işyerinizi ... yılında ... m² olarak ... TL. ye sanayi sitesini yapan müteahhitten
satın alarak işletmenizin aktifine kayıt ettiğiniz, sitenin projesinde yapılan hata nedeniyle iş yeri m²
sinin düştüğü, bu nedenle müteahhit tarafından aynı kattaki iş yerinin başka bir iş yeri ile
değiştirilmesi ve bunun karşılığında her iki dükkanın rayiç bedelleri ile fatura düzenlenerek bu
yanlışlığın giderilmesinin talep edildiği, bu değişiklik sonucu herhangi bir parasal tahsilatın söz
konusu olmadığı belirtilerek, karşılıklı yapılan iş yeri satışının Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi
Kanunu ve KDV Kanunu hükümleri çerçevesinde Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
            Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde; "Her türlü ticari ve
sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır."
            Aynı Kanunun 38 inci maddesinde; "Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsdeki öz
sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem
zarfında sahip veya sahiplerce:
            1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;
            2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur." denilmiş olup,
            Yine Gelir Vergisi Kanunun 39 uncu maddesinde de;
            İşletme hesabı esasına göre ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile
giderler arasındaki müspet farktır.
            (Elde edilen hasılat, tahsil olunan paralarla tahakkuk eden alacakları; giderler ise, tediye
olunan ve borçlanılan meblağları ifade eder.)
            Emtia alım ve satımı ile uğraşanlarda ticari kazancın bulunması için hesap dönemi
sonundaki emtia mevcudunun değeri hasılata, dönem başındaki emtia mevcudunun değeri ise
giderlere ilave olunur.
            Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunu'nun değerlemeye ait
hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41'inci maddeleri hükümlerine uyulur."
            hükümleri yer almaktadır.
            Diğer taraftan, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun,            1/1 inci maddesinde; Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV'ye tabi olduğu,
            2/1 nci maddesinde; teslimin bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına
hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu, bir malın alıcıya veya
onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdiinin de teslim hükmünde olduğu,
            2/5 inci maddesinde; trampanın iki ayrı teslim hükmünde olduğu,
            10 uncu maddesinde; vergiyi doğuran olayın, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın
teslimi veya hizmetin yapılması ile, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya
benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura ve
benzeri belgelerin düzenlenmesi ile meydana geleceği,
            27 nci maddesinin 1, 2 ve 3 üncü bentlerinde; bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler
ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrahın işlemin
mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücreti olduğu, bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine
göre açık bir şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple açıklanamadığı
hallerde de, matrah olarak emsal bedeli veya emsal ücretin esas alınacağı, emsal bedel ve emsal
ücretin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit olunacağı,
            hüküm altına alınmıştır.
            Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 269 uncu maddesinde; "İktisadi işletmelere
dahil bilumum gayrimenkuller maliyet bedelleri ile değerlenir."
            262 nci maddesinde; "Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin
artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade
eder."
            hükümleri mevcuttur.
            Mezkur Kanunun 227 nci maddesinde, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu Kanuna
göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin
mecburi olduğu, 229 uncu maddesinde faturanın; satılan emtia veya yapılan iş karşılığında
müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından
müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 231 inci maddesinin 5 numaralı bendinde, faturanın malın
teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içinde
düzenlenmemiş olan faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı, 232 nci maddesinde ise, birinci ve
ikinci sınıf tüccarlarla kazancı basit usulde tespit edilenler ve defter tutmak mecburiyetinde olan
çiftçilerin sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek, satın aldıkları emtia ve hizmetler
için de fatura istemek ve almak zorunda oldukları hükme bağlanmıştır.
            Aynı Kanunun "Amortismana tabi malların satılması" başlıklı 328 inci maddesinde, satış ve
elden çıkarma ile ilgili düzenlemelere yer verilmiş olup, söz konusu maddede amortisman ayrılmış
olan satışa konu sabit varlıkların net maliyet değerinin, amortisman ayırmadan önceki maliyet
değerinden ayrılmış olan amortisman düşüldükten sonra kalan meblağ olduğu hükme bağlanmıştır.
            Diğer taraftan, gayrimenkullerde mülkiyet, Türk Medeni Kanununun 705 inci maddesi
uyarınca, tapuya tescille kazanıldığından gayrimenkullerin el değiştirmesi yeni bir iktisap olarak
kabul edilerek satış kapsamında değerlendirilecektir.
            Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde;
            -İşyerinizin satışının tapuya tescil edildiği tarihten veya tescil tarihinden önce fiilen teslim
edilmiş ise bu tarihten itibaren yedi gün içinde ait olduğu oranda KDV'sini de içerecek şekilde
inşaat firması adına fatura düzenlemeniz,            -İnşaat firmasının da işyeri satışını tapuya tescil ettirdiği tarihten, işyerinin tapuya tescil
tarihinden önce firmanızın kullanımına bırakılmış olması halinde ise, fiilen kullanımınıza bırakıldığı
tarihten itibaren yedi gün içinde ait olduğu oranda KDV'sini de içerecek şekilde firmanız adına
fatura düzenlemesi gerekmektedir.
            Katma değer vergisine tabi gayrimenkul teslimlerinde katma değer vergisinin matrahı
gerçek satış bedeli olduğundan düzenlenecek faturalarda söz konusu işyerlerinin tesliminden
kaynaklanan katma değer vergisinin, yukarıda anılan Kanun hükümlerinde belirtilen emsal bedele
ilişkin düzenlemelerde dikkate alınarak gerçek satış bedeli üzerinden hesaplanması gerektiği
tabiidir.
            Ayrıca, ... yılında satın almış olduğunuz işyerinin inşaat şirketi tarafından başka bir işyeri ile
değiştirilmesi ayrı ayrı teslim sayılacağından, düzenlenecek fatura bedellerinin; faturayı düzenleyen
açısından gelir, faturayı alan açısından ise söz konusu gayrimenkulün maliyet bedeli olarak dikkate
alınarak kayıtlara intikal ettirilmesi gerekmektedir
            Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.