Şirket tarafından kazancı basit usulde tespit edilen dayıbaşına yapılan ödemelerin vergilendirilmesi hk.
Şirket tarafından kazancı basit usulde tespit edilen
dayıbaşına yapılan ödemelerin vergilendirilmesi hk.
Sayı:
62030549-120[94-2015/381]-13122
Tarih:
17/02/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı :62030549-120[94-2015/381]-13122 17/02/2016
Konu :Şirket tarafından kazancı basit usulde
tespit edilen dayıbaşına yapılan
ödemelerin vergilendirilmesi.
İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesinden, Adana ili Çukurova bölgesinde pamuk
ekim ve dikim faaliyetinde bulunan Şirketinizin, bu faaliyetleri esnasında ekim, dikim, çapalama vb.
işlerde gerekli işgücü ihtiyacını dayıbaşı aracılığıyla civar köylerden toplanan insanlarla karşıladığı
belirtilerek, Şirketinizce bu hizmet karşılığı olarak dayıbaşına yapılan ödemelerin vergilendirilmesi
hususunda bilgi talep ettiğiniz anlaşılmakta olup, konu hakkında Başkanlığımız görüşü aşağıda
açıklanmıştır.
Bilindiği üzere, dayıbaşı tarım sektöründe çalıştıran ve çalışan arasında bir köprü vazifesi
görür. Dayıbaşının görevi, mahsul toplanmasında veya tarla, bahçe işlerinde çalışacak kişileri temin
edip çalışılacak yere götürmek, bu kişilerin yaptıkları işin başında durmak ve çalışmayı
yönetmektir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı
bendinde tavassut işi yapanların (dayıbaşılar hariç) basit usulden faydalanamayacağı hükme
bağlanmış olup, dayıbaşıların elde ettiği kazancın, Kanunun 47 ve 48 inci maddesinde sayılan basit
usulün genel ve özel şartlarını topluca taşıması şartıyla basit usulde tespiti mümkün bulunmaktadır.
Aynı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi
kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve
vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan
etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme
hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak
ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine
mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar" hükmü yer almakta olup, dayıbaşılarına yapılacak
ödemeler aynı maddenin müteakip bendlerinde sayılan tevkifata tabi ödemeler arasında yer
almamıştır.
Konuya ilişkin olarak 03/03/2001 tarih ve 24335 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 242 seri
no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde;
"…
Ancak bu hizmetlerin; müteahhit, taşeron veya dayıbaşılara yaptırılması halinde, gelir veya
kurumlar vergisi mükellefi olan bu kişilere yapılan ödemelerden vergi tevkif edilmemesi, vergiden
muaf esnafa yaptırılması halinde ise bu kişilere yapılan ödemeler üzerinden 30.12.1993 tarihli ve
93/5148 sayılı Kararnamenin eki Kararın değişik 1' inci maddesinin 13 numaralı bendinin (d) alt
bendinde belirlenen % 10 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
...."
açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, şirketiniz tarafından pamuk ekim ve dikim
faaliyetini gerçekleştirmek üzere ekim, dikim, çapalama vb. işlerde gerekli işgücü ihtiyacını
karşılamak amacıyla dayıbaşına yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılması
gerekmemektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge
geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla
vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi
hesaplanmayacaktır.