Sirküler - 2021 - 30 - Tasarruf Finansman Şirketlerine İlişkin 7292 Sayılı Kanun

07.03.2021 tarihli ve 31416 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7292 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla ülkemizde yasal altyapısı olmayan faizsiz konut ve taşıt alımı organizasyonu faaliyeti yapan firmalar “Tasarruf Finansman Şirketi” olarak kabul edilerek yasal altyapı sağlanmıştır.

Bu çerçevede, Kanunla “Tasarruf Finansman” olarak adlandırılan yöntemin düzenlenmesi ve denetim altına alınması amaçlanmıştır. Tasarruf Finansman Sistemi en genel anlamıyla; firma ve müşteri arasında önceden kararlaştırılmış olan ya da müşteri grupları içinde çekiliş yapma gibi yöntemlerle belirlenen vadeye kadar müşterinin birikim yapması karşılığında müşterilere konut veya taşıt edinebilmeleri amacıyla finansman kullandırılması faaliyeti şeklinde tanımlanabilir. Sistemi, finans sektöründeki diğer uygulamalardan farklı kılan temel unsur, finansman kullanımının tasarruf etme şartına bağlı olmasıdır.

Tasarruf Finansman yönteminin işleyişi şu şekilde gerçekleşmektedir:

Firmanın belirli bir varlığı satmasından ziyade varlığın satın alınması amacıyla müşteriye finansman kullandırılmasının söz konusu olması ve bireysel veya grup halinde tasarruf imkânı sunması, sözleşmenin her bir müşteri bazında tasarruf etme ve finansman sağlama olmak üzere iki ayrı dönemi kapsaması, bireysel tasarrufta kişilerin firmaya önceden kararlaştırılmış belirli bir vadeye kadar para yatırması, grup halinde tasarrufta ise çekiliş sonuçlarına bağlı olarak bireylerin tasarruf edecekleri dönemin değişiklik göstermesi, grup üyelerinin birbirini finanse etmeleri için gereken süre tamamlanana kadar çekilişte henüz çıkmayan müşterilere diğer gruplardan sağlanan kaynaklarla finansman ödemesi yapılması, firma tarafından sağlanan finansal hizmetin karşılığı olarak, müşterilerden finansman büyüklüğüne göre değişen oransal bir ücret tahsil edilmesi, finanse edilen varlıkların, karşılığında rehin veya ipotek teminatı alınabilen taşıt ve konut olmasıdır.

7292 sayılı Kanunla aşağıdaki düzenlemeler yapılmıştır:

● Tasarruf finansman sistemini icra eden firmaların finansal aracılık faaliyetinde bulundukları değerlendirildiğinden sisteme kaynak aktaran müşterilerin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla BDDK’nın denetim ve gözetim çatısı altına alınmaları sağlanmıştır.

● Lisans verilenler dışındaki kişi veya kurumların sistemi izinsiz ve lisanssız şekilde icra etmelerinin yasaklanması ve yaptırıma bağlanması sağlanmıştır. Bunun için 07.03.2021 tarihinden itibaren 1 ay içinde BDDK’ya başvurmaları ve en geç altı ay içinde Kanunda aranan şartların sağlanması gerekecektir. 

● Lisans şartları, izin verilen faaliyetler, şirketlerin organizasyon yapıları, özkaynak (En az 100 milyon TL ödenmiş sermaye şartı bulunmaktadır.) ve likiditelerine ilişkin kısıtlamalar, müşterilerden toplanan fonların ve müşterilerin korunması, karşılık ve ihtiyat fonu ayırma, muhasebe ve raporlama ile denetim otoritesinin yetkilerine ilişkin düzenlemeler yapılması gibi düzenlemeler BDDK tarafından yapılacak olup suiistimallerin önüne geçmek için önemli bir adım atılacaktır.

● Müşterilerden toplanan kaynakların firmanın dahil olduğu grup içindeki diğer faaliyetlerde kullanılmasını önlemek amacıyla münhasıran belirli likit finansal varlıklara yatırılması zorunluluğunun getirilmesi sağlanmıştır.

● Tasarruf finansman şirketlerinin faizsiz esaslara göre çalışması ve buna ilişkin kurumsal uygulamaların tesis edilmesi için BDDK tarafından belirlemeler yapılacaktır.

● Tasarruf finansman müşterilerinin sözleşme fesih ve sözleşmeden cayma haklarını kullanmaları durumunda birikimlerinin iade edilmesini engelleyen kişilere ve zimmet suçu işleyen tasarruf finansman şirketi yönetici ve mensuplarına yönelik adli ceza hükümlerinin düzenlenmesi sağlanarak tüketicilerin korunması sağlanmıştır. Bu bağlamda müşterilere sağlanan kolaylıklara aşağıda yer verilmiştir:

- Müşteri, sözleşme imzalanmasını takip eden on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tasarruf finansman sözleşmesinden cayma hakkına sahiptir. Müşterinin söz konusu cayma hakkını kullanması hâlinde şirket, organizasyon ücreti dâhil, müşteriden aldığı tutarın tamamını cayma kararının bildirilmesinden itibaren on dört gün içinde iade etmekle yükümlüdür.

- Müşteri, tasarruf finansman sözleşmesinin tasarruf dönemi bitimine kadar sözleşmede fesih hakkına sahiptir. Şirket, müşterinin sözleşmede fesih hakkını kullanması hâlinde organizasyon ücreti bedeli dışında kalan toplam birikim tutarını, Kurulca belirlenecek süre içerisinde müşteriye iade etmekle yükümlüdür.

● Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerinin korunması amacıyla sistem kapsamında faaliyette bulunan firmaların iradi tasfiye haricinde BDDK tarafından yapılan denetimler sonucunda yükümlülüklerini sürdüremeyecek şekilde mali durumlarının bozulduğunun tespiti ile düzeltici, iyileştirici veya kısıtlayıcı önlemlerden sonuç alınamaması halinde en az üç üyeden oluşan ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından bildirilecek üyelerden oluşan bir tasfiye kurulu tarafından tasfiyelerinin yapılması sağlanarak sektörün sağlıklı işlemesi amaçlanmıştır.

7292 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

Saygılarımızla…