Sirküler - 2023 - 44 - Yeni Vergi Kanunu Teklifi ile Öngörülen Düzenlemeler ve Tütün Mamulleri-Alkollü İçeceklerde Maktu ÖTV Artışı Yapılması Hk.
|
Tarih |
: |
06.07.2023 |
|
Sayı |
: |
2023 – 44 |
|
Konu |
: |
Yeni Vergi Kanunu Teklifi ile Öngörülen Düzenlemeler ve Tütün Mamulleri-Alkollü İçeceklerde Maktu ÖTV Artışı Yapılması Hk. |
- Yeni Vergi Kanunu Düzenlemeleri
“6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi için Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” 5 Temmuz 2023 tarihinde TBMM Başkanlığına sunulmuştur. Teklifte öngörülen vergi düzenlemelerine aşağıda yer verilmiştir:
1. Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi
Bu Kanun Teklifinin 1. maddesiyle, Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 5, 6 ve geçici 8 maddelerinde yer alan;
(I) ve (I/A) sayılı tarifelerde yazılı otomobil, arazi taşıtı, kaptıkaçtı ve benzerleri ile motosikletler
(II) sayılı tarifede yazılı motorlu kara taşıtları (Minibüs, Panel van, Otobüs, Kamyonet gibi),
(IV) sayılı tarifede bulunan Uçak ve helikopterler
ve bu Kanunun yayımlandığı tarihte kayıt ve tescilli olan taşıtlar ile 31/12/2023 tarihine kadar ilk defa kayıt ve tescil edilecek olan taşıtlardan, bir defaya mahsus olmak üzere, 2023 yılında tahakkuk ettirilen motorlu taşıtlar vergisi tutarı kadar ek motorlu taşıtlar vergisi alınması öngörülmektedir.
Ek motorlu taşıtlar vergisinin, bu Kanunun yayımı tarihi itibarıyla 197 sayılı Kanun kapsamında motorlu taşıtlar vergisi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişiler adına bu Kanunun yayımı tarihinde; bu Kanunun yayımı tarihinden 31/12/2023 tarihine kadar ilgili sicillere ilk defa kayıt ve tescil edilen taşıtların sahibi olan gerçek ve tüzel kişiler için ise kayıt ve tescilin yapıldığı tarihte tahakkuk ettirileceği ve tebliğ edilmiş sayılacağı düzenlenmektedir.
Ayrıca maddede, söz konusu verginin ödeme şekli ve zamanı düzenlenirken, 197 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde yer alan istisnalar ek motorlu taşıtlar vergisi bakımından da geçerli kılınmakta ve 6/2/2023 tarihinde Kahramanmaraş İlinde meydana gelen depremler nedeniyle Hazine ve Maliye Bakanlığınca mücbir sebep ilan edilen yerlerde; deprem tarihi itibarıyla kayıt ve tescilli olan taşıtlar, deprem nedeniyle yıkılan veya ağır ya da orta hasarlı hale gelen binaların maliklerine ait taşıtlar, depremlerde ağır hasar görerek kullanılamaz duruma gelen taşıtlar ile deprem nedeniyle eşi veya birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden mükelleflere ait taşıtlar da ek motorlu taşıtlar vergisinden istisna edilmektedir. Ek motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili olarak maddede hüküm bulunmayan hallerde 197 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmekte ve maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirleme hususunda Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmektedir.
2. Geri Kazanım Katılım Payı Tutarlarının 2 Katına Çıkarılabilmesine İlişkin Yetki
Aynı Kanun Teklifinin 2. maddesi ile 2872 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan geri kazanım katılım payları tutarlarının iki katına kadar artırılması veya yarısına kadar indirilmesi konusunda Cumhurbaşkanına yetki verilmesi amaçlanmaktadır.
3. Kurumların En Az İki Tam Yıl Süreyle Aktiflerinde Yer Alan Taşınmazların Satışına Uygulanan İstisnaların Kaldırılması
Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-(e) bendi uyarınca, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan yer alan taşınmazların satışından doğan kazançların %50'lik kısmı kurumlar vergisinden istisnadır.
Ayrıca Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-(r) bendi uyarınca, kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler katma değer vergisinden istisnadır.
3.1. Kurumlar Vergisi Açısından
Bu Kanunun 8. maddesi ile kurumların aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerine yönelik istisna uygulaması kaldırılmaktadır.
Yine bu Kanun Teklifinin 11. maddesi ile söz konusu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar için bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren satışlarında, 5520 sayılı Kanunun 5/1-(e) bendinde yer alan %50 istisna oranının %25 olarak uygulanması öngörülmektedir
Diğer taraftan, Kurumlar Vergisi Kanununun 19. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi kapsamında; taşınmazlar, iştirak hisseleri ile üretim ve hizmet işletmeleri belirli şartlar dahilinde kısmi bölünme işlemine konu edilebilmektedir. Bu Kanun Teklifinin 9. maddesi ile taşınmazların, kısmi bölünme kapsamından çıkarılmaktadır.
3.2. KDV Açısından
Aynı Kanun Teklifinin 3. maddesi ile kurumların aktifinde yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde bulundurulan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerde KDV istisnası da kaldırılmaktadır.
Bu düzenlemeye ilaveten, yine bu Kanun Teklifinin 4. maddesi ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kurumların aktifinde yer alan ve en az iki tam yıl süreyle elde bulundurulan taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimlerde KDV istisnasının geçerli olması amaçlanmaktadır.
4. ÖTV Kanununa Ekli (I) Sayılı Listede Yer Alan Malların Maktu Vergi Tutarlarının Artırımına İlişkin Yeni Yetki
Aynı Kanun Teklifinin 6. maddesi ile Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listede yer alan malların vergi tutarlarını artırımına ilişkin Cumhurbaşkanına verilen yetki değiştirilmektedir.
Buna göre, Cumhurbaşkanı (I) sayılı listede yer alan maktu vergi tutarlarını, her bir mal itibarıyla söz konusu listede yer alan veya yeniden belirlenmiş sayılan en yüksek vergi tutarının beş katma kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, bu sınırlar içinde mal cinsleri, özellikleri, kullanım yerleri veya ithalatın şekline göre farklı tutarlar tespit etmeye yetkili kılınmaktadır.
5. Asgari Ücret Desteği
Bilindiği üzere, işverenlerin işgücü maliyetlerini düşürerek istihdamı korumalarını ve artırmalarını desteklemek amacıyla 2016 yılından 2023/Haziran dönemi sonuna kadar her yıl asgari ücret desteği sağlanmıştır.
Aynı Kanun Teklifinin 9 uncu maddesi ile, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa geçici 96. madde eklenerek, 2023 yılı Temmuz ila Aralık aylarında da istihdamı desteklemek için işgücü maliyetlerini azaltmak üzere, madde metninde belirtilen işverenlere, ödeyecekleri sigorta priminden mahsup edilerek günlük 16,66 Türk Lirası, aylık 500 Türk Lirası asgari ücret desteği sağlanması amaçlanmaktadır.
6. Kurumların Diğer Yatırım Fonlarından Elde Ettikleri Gelirlere Yönelik Sağlanan İstisnanın Kaldırılması
Yukarıda değinildiği üzere bu Kanun Teklifinin 8. maddesi ile taşınmaz satışlarından elde edilen kazançlara tanınan kurumlar vergisi istisnasının kaldırılması öngörülmektedir.
Yine bu maddeyle yapılması öngörülen bir diğer değişiklik ise kurumların, girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde edilen gelirlere sağlanan istisna hariç olmak üzere diğer yatırım fonlarından elde ettikleri gelirlere yönelik sağlanan istisnanın kaldırılması yönündedir.
7. Kurumların Vergisi Oranın %25’e Çıkarılması ve İhracattan Elde Edilen Kazançlara Kurumlar Vergisi Oranının 5 Puan İndirimli Uygulanması
Bilindiği üzere, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32. maddesinin birinci fıkrasında (2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemleri kurum kazançlarına uygulanmak üzere) "Kurumlar vergisi, kurum kazancı üzerinden %20 oranında alınır. Şu kadar ki bankalar, 6361 sayılı Kanun kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları üzerinden kurumlar vergisi %25 oranında alınır." hükmü yer almaktadır.
Bu Kanun Teklifinin 10. maddesi ile, kurumlar vergisi oranı %25 olarak belirlenmekte olup, söz konusu oranın; bankalar, 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumlan ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketlerinin kurum kazançları için %30 şeklinde uygulanması öngörülmektedir.
Diğer taraftan, maddede yapılması öngörülen bir diğer değişiklik ile ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına 1 puan indirimli olarak uygulanmakta olan kurumlar vergisi oranının, 5 puan indirimli olarak uygulanması sağlanmaktadır.
Bu düzenlemenin, 1/10/2023 tarihinden itibaren verilmesi gereken beyannamelerden başlamak üzere; kurumların 2023 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2023 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmektedir.
- Tütün Mamulleri ve Alkollü İçeceklerde Maktu ÖTV Artışı Yapılması
ÖTV Kanununun 12. maddesinin 3 numaralı fıkrasında, ÖTV Kanununa ekli (III) sayılı listedeki mallar için belirtilen asgari maktu vergi tutarları veya Cumhurbaşkanınca bunlara ilişkin belirlenen en son asgari maktu vergi ve maktu vergi tutarları, Ocak ve Temmuz aylarında, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ilan edilen üretici fiyat endeksinde son altı ayda meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanı gününden geçerli olmak üzere yeniden belirlenmiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.
05/07/2023 tarihinde TUİK tarafından açıklanan verilere göre, Yİ-ÜFE (2003=100) 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %6,50, bir önceki yılın Aralık ayına göre %14,82, bir önceki yılın aynı ayına göre %40,42 ve on iki aylık ortalamalara göre %86,59 artış göstermiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığı, açıklanan verilere göre, ÖTV Kanununa ekli (III) sayılı listeyi güncellemiştir.
Buna göre, tütün mamulleri ve alkollü içeceklerde 5 Temmuz 2023 tarihi itibariyle uygulanacak maktu ve asgari maktu vergi tutarları aşağıdaki şekilde %14,82 oranında artırılmıştır.
Saygılarımızla…
Not: Bu sirküler bilgilendirme amaçlıdır. Sirkülerde yer alan konu ile ilgili olarak profesyonel bir danışmana başvurunuz.