Site yönetimi tarafından yapılan ücret ödemelerinin Gelir Vergisi ve belge düzeni hk.
Özelge: Site yönetimi tarafından yapılan ücret ödemelerinin
Gelir Vergisi ve belge düzeni hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1676
Tarih:
29/09/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1676 29/09/2011
Konu : Site yönetimi tarafından yapılan ücret ödemelerinin Gelir
Vergisi ve belge düzeni.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda site müdürü, güvenlik görevlisi ve temizlik
hizmetlerinde çalışan personele ödenen ücretlerin gelir vergisinden istisna olup olmadığı ve
vergiden muaf esnafa yapılan ödemelere ilişkin belge düzeni hakkında görüş talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 61 inci maddesinde; "Ücret işverene tabi ve belirli bir
işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile
temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans,
aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almış olup, aynı maddenin 4 üncü bendinde
ise; Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla
ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatlerin de ücret olarak vergilendirileceği hüküm altına
alınmıştır.
Diğer taraftan, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 34 üncü maddesinde yönetici tarif
edildikten sonra, 35-38 inci maddelerinde bunların görevleri ve sorumlulukları belirtilmiş; 40 ıncı
maddesinde ise "...Yönetici yönetim planında veya kendisiyle yapılan sözleşmede bir ücret tayin
edilmemiş olsa bile kat maliklerinden uygun bir ücret isteyebilir.
Kat malikleri kurulu, kat malikleri arasından atanmış yöneticinin normal yönetim giderlerine
katılıp katılmayacağı, katılacaksa, ne oranda katılacağını kararlaştırır. Bu yolda, bir karar
alınmamış ise, yönetici yönetim süresince kendisine düşen normal yönetim giderlerinin yarısına
katılmaz." hükmü yer almıştır.
Buna göre, yönetici ve denetçilerin kat malikleri dışından seçilmesi halinde, kendisine
yönetim planında ya da sözleşmede saptanan ücret ödemesinin, gerçek ücret olarak kabul edileceği
doğaldır. Ancak, yönetici ve denetçilerin kat malikleri arasından seçilmesi halinde, bunlara
sağlanan menfaatler, yukarıda belirtilen görev ve sorumlulukların külfeti ve bu görevin yerine
getirilmesinde yapılması gerekli olan masrafların karşılığı niteliğinde olması nedeniyle, bunların
vergilendirilmemesi gerekir. Yönetim giderlerinin üstünde bir ödeme yapılması halinde ise fazla
kısmın ücret olarak vergilendirileceği tabiidir.
Diğer taraftan, aynı kanunun "Vergi Tevkifatı" başlıklı 94 üncü maddesinin birinci
fıkrasında; "(3946 sayılı Kanunun 22 nci maddesiyle değişen madde. Yürürlük; 1/1/1994) Kamu
idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları,
dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler,gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını
bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan
ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak
sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." hükmü yer almakta olup,
aynı fıkranın 1 inci bendinde; hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret
sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre, aynı
fıkranın 2/b bendinde ise serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemeler
üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 94 üncü maddesinde kimlerin tevkifat yapmaya mecbur oldukları
sayılmış olup, aynı maddenin 13 üncü fıkrasında; "Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve
hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden,
...
d) Diğer Hizmet alımları için ( "a", "b", "c" alt bentleri hariç olmak üzere mal ve hizmet
bedelinin ayrılamaması hali de bu kapsamdadır) %10 vergi tevkifatı yapılır." hükmüne yer
verilmiştir.
Bununla birlikte, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "Gider Pusulası" başlıklı 234 üncü
maddesinde; birinci ve ikinci sınıf tüccarların, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak
mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler
veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza
ettirecekleri gider pusulasının vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmünde olacağı
belirtilmiştir.
Diğer taraftan, anılan site yöneticiliğine bağlı olarak çalıştırılan ve kat malikleri arasından
seçilen yönetici ve deneticilere yönetim giderlerine katılmama oranında yapılan ödemelerin gerçek
ücret olarak kabul edilmemesi nedeniyle gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmaması gerekmekte olup,
bu kişilere yönetim giderlerinin üzerinde bir ödeme yapılması durumunda ise fazla kısmın ücret
olarak vergilendirilmesi gerektiğinden bu tutar üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacağı tabiidir.
Ancak, kat malikleri dışından yönetici ve denetçi seçilmesi halinde ise, bu kişilere yapılan
ödemelerden, Gelir Vergisi Kanunu'nun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddelerine göre gelir vergisi
tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Aynı Kanun'un müteferrik istisnaları düzenleyen bölümünün "Ücretlerde" başlıklı 23 üncü
maddesinde; "(2361 sayılı Kanunun 17 nci maddesiyle değişen madde) Aşağıda yazılı ücretler Gelir
Vergisi'nden istisna edilmiştir:
...
6. Hizmetçilerin ücretleri (Hizmetçiler özel fertler tarafından evlerde, bahçelerde,
apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde orta hizmetçiliği, süt ninelik, dadılık,
bahçıvanlık, kapıcılık gibi özel hizmetlerde çalıştırılanlardır.) (Mürebbiyelere ödenen ücretler
istisna kapsamına dahil değildir);
..." hükmü yer almıştır.
Bu hükme göre; ücretleri vergiden istisna edilmesi öngürülen hizmetçiler; özel fertler
tarafından evlerde, bahçelerde, apartmanlarda ve ticaret mahalli olmayan sair yerlerde çalıştırılan
orta hizmetçisi, bahçıvan, kapıcı, kaloriferci gibi hizmet erbabıdır.
Buna göre, sitenizde çalıştırılan temizlik ve güvenlik görevlilerinin hizmetçi kapsamında
değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından bu kişilere yapılan ücret ödemelerinden Gelir Vergisi
Kanununun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddelerine göre vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Ayrıca vergiden muaf esnafa yaptırılan işler için gider pusulası düzenlenmesi ve 94 üncümadde kapsamında tevkifat yapılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.