SMMM'in işte kullandığı binek otonun giderlerinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hk.

Özelge: SMMM'in işte kullandığı binek otonun giderlerinin
indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.20.15.01-40-MUK-2010-30-489
Tarih: 
28/12/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
DENİZLİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MÜKELLEF HİZMETLERİ GRUP MÜDÜRLÜĞÜ
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.20.15.01-40-MUK-2010-30-489 28/12/2011
Konu : SMMM'in işte kullandığı binek otonun giderlerinin  
indirim konusu yapılıp yapılamayacağı
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, 01.01.2010 tarihinde Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
olarak faaliyete başladığınız belirtilerek, 2005 yılında almış olduğunuz binek otomobilinizi
envantere dahil edip amortisman ayırıp ayıramayacağınız ile aracınızla ilgili giderlerin indirim
konusu yapılıp yapılamayacağı hususlarında bilgi verilmesi istenilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 262 nci maddesinde; "Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap
edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri
bilumum giderlerin toplamını ifade eder." hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, Kanunun 269 uncu maddesinde; "İktisadi işletmelere dahil bilumum gayrimenkuller
maliyet bedelleri ile değerlenir.
Bu kanuna göre, aşağıdaki yazılı kıymetler gayrimenkuller gibi değerlenir:
1. Gayrimenkullerin mütemmim cüzüleri ve teferruatı;
2. Tesisat ve makinalar;
3. Gemiler ve diğer taşıtlar;
4. Gayrimaddi haklar" hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanunun 270 inci maddesinde ise, gayrimenkullerde maliyet bedeline giren giderlerden
bahsedilmiştir. Söz konusu maddede, "Gayrimenkullerde, maliyet bedeline, satınalma bedelinden
başka, aşağıda yazılı giderler girer:
1. Makine ve tesisattan gümrük vergileri, nakliye ve montaj giderleri;
2. Mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve arsasının tesviyesinden mütevellit giderler.
Noter, mahkeme, kıymet takdiri, komisyon ve tellaliye giderleri ile Emlak Alım ve Özel Tüketim
Vergilerini maliyet bedelini ithal etmekte veya genel giderler arasında göstermekte mükellefler
serbesttirler." şeklinde hükme yer verilmiştir.
213 sayılı Kanunun 320 nci maddesinde ise, işletmelere ait binek otomobillerinin aktife girdiği
hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılacağı,
amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değerin, itfa süresinin son yılında tamamen yok
edileceği hükme bağlanmıştır.Aynı Kanunun Geçici 5 inci maddesinde de "Bu kanunun mer'iyete girdiği tarihte veya müteakip
yıllarda ticari, zirai veya mesleki kazançları dolayısiyle yeniden Gelir Vergisine girecek veya basit
usulden gerçek usule geçecek olan mükellefler ile öteden beri faaliyete devam eden serbest meslek
erbabının amortismana tabi iktisadi kıymetleri maliyet bedeli, maliyet bedeli bilinmiyorsa bizzat
kendilerince alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedeli ile değerlenir. Şu kadar ki, bu
kıymetlerin alış tarihleri ile mükellefiyete giriş veya gerçek usule geçiş tarihi arasındaki yıllara ait
amortismanlar tutarı bu değerden düşülür ve bakiyesinin amortismanına devam olunur.
Mükellefçe tahmin olunacakbedelin fazla hesaplandığının tesbiti halinde bundan dolayı adına ceza
kesilmez." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Mesleki Giderler" başlıklı 68 inci maddesinde,
serbest meslek kazancının tespitinde hangi giderlerin hâsılattan indirilebileceği belirtilmiş, mezkur
maddenin (4) numaralı bendinde de mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve
envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların
(amortismana tâbi iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde aynı Kanunun 328 inci maddesine
göre hesaplanacak zararlar dahil) serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan indirileceği
hükme bağlanmıştır.
Ayrıca konuyla ilgili olarak, 221 seri numaralı Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nde de
açıklamalara yer verilmiş olup, "Binek Otomobillerinin Amortismanları ve Giderleri" başlıklı 4.2.
bölümünde,
"34. Gelir Vergisi Kanununun 68 inci maddesinin 10 numaralı bendinde yapılan değişiklik ile
1.1.1999 tarihinden itibaren serbest meslek erbabı, envantere dahil olan binek otomobillerinin
giderlerini ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlarını gider olarak hasılattan
indirebileceklerdir. Bu nevi giderlerin hasılattan indirilebilmesi için söz konusu binek otomobillerin
envantere dahil edilmesi şarttır.
35. Öteden beri faaliyette bulunan serbest meslek erbabı, işlerinde kullandıkları halde
envanterlerine dahil etmedikleri binek otomobillerini maliyet bedeli ile envanterlerine dahil
edebileceklerdir. Maliyet bedelinin tespit edilememesi veya bilinmemesi halinde binek otomobilleri,
mükellefler tarafından alış tarihindeki rayice göre tahmin olunacak bedeli ile envantere dahil
edilecektir.         
36. Bu şekilde envantere dahil edilecek binek otomobillerin maliyet bedeli veya alış tarihindeki
rayice göre tahmin olunacak bedelinden, otomobilin iktisap tarihinden envantere alınma tarihine
kadar ayrılması gereken amortisman tutarlarının indirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla amortisman
süresinin başlangıcı binek otomobilinin iktisap edildiği tarih olacaktır. Amortisman süresi dolmamış
ise kalan süre için amortisman ayrılabilecektir." şeklinde açıklamalara yer verilmiştir.
Bu itibarla, serbest meslek faliyetinde kullanmak üzere satın aldığınız envantere dahil edilen ve işte
kullanılan söz konusu araca ilişkin ayrılan amortismanlar ile tamir, bakım, onarım, yakıt ve sigorta
giderlerinin serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılabileceği tabiidir.
KDV Kanununun;
1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sına, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde
yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
29/1-a maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV'den,
kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri
vesikalarda gösterilen KDV yi indirebilecekleri,
30/b maddesinde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli
şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek
otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV'nin, hesaplanan KDV'den indirilemeyeceği,hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre; mükellefiyetinizin tesis edilmesinden evvel iktisap
etmiş olduğunuz aracı, maliyet bedeli ile, maliyet bedeli bilinmiyorsa aracınızın alış tarihindeki
rayice göre tahmin olunacak bedeli ile ile envantere dâhil etmeniz gerekmektedir. Ancak, bu
bedelden, otomobilin iktisap tarihinden envantere alınma tarihine kadar ayrılması gereken
amortismanların düşülmesi gerekmektedir. Bu işlemden sonra, Bakanlığımızca belirlenen faydalı
ömre (5 yıl) göre amortisman süresi sona ermemişse kalan süre için amortisman ayrılacak ve 2005
yılındaki kıst dönem uygulaması nedeniyle amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değer,
itfa süresinin son yılında tamamen yok edilecektir.
Ayrıca, işletmenizin faaliyet konusunun kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması
veya çeşitli şekillerde işletilmesi olmadığı anlaşıldığından, işletmeniz envanterine kayıtlı binek
otomobilin  alış  vesikasında  gösterilen  KDV  nin  indirim  konusu  yapılması  mümkün
bulunmamaktadır.
Öte yandan, söz konusu binek otomobiline ait benzin, bakım, onarım gibi giderler nedeniyle
yüklendiğiniz KDV'nin, serbest meslek faaliyetinize ilişkin kısmının indirim konusu yapılması
mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
   
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.