Sözleşmenin Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT)

Sözleşmenin Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Ekonomik

İşbirliği Teşkilatı (EİT) Ticaret ve Kalkınma Bankası

arasında imzalanan “Merkez Anlaşması” kapsamında damga

vergisinden istisna olup olmadığı hk.

Sayı: E-97895701-155[2023/185]-1093175

Tarih: 14/08/2024

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İstanbul Defterdarlığı

Gelir Kanunları Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü

Sayı : E-97895701-155[2023/185]-1093175

Konu : Sözleşmenin Türkiye Cumhuriyeti

Hükümeti ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı

(EİT) Ticaret ve Kalkınma Bankası

arasında imzalanan “Merkez Anlaşması”

kapsamında damga vergisinden istisna

olup olmadığı

14.08.2024

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve dilekçeleriniz ile eklerinin incelenmesinden, Bankanızla Türkiye

Cumhuriyeti Hükümeti arasında …/.../… tarihinde imzalanan Merkez Anlaşması gereği damga

vergisinden muaf olduğunuz, bu nedenle bankanız ile … Bağımsız Denetim ve … Mali Müşavirlik

A.Ş. arasında …/…/2023 tarihinde imzalanan "…Denetim Anlaşması"nın damga vergisinden istisna

olup olmadığı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı

kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin yazılıp imzalanmak veya

imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli

etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik

ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga

vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı

verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı verginin bulunacağı,

kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına,

belirtilmemiş olanlarda ise üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı,

mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın

hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı; 24 üncü maddesinin ikinci

fıkrasında, birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza

edenlerin müteselsilen sorumlu olduğu, bunlar arasında vergiden müstesna olanların bulunmasının

damga vergisinin noksan ödenmesini gerektirmeyeceği, damga vergisinden muaf kuruluşlarca

kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların

imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamının kişiler tarafından ödeneceği, ancak bu kağıtlara

ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle

birlikte kurumların müteselsilen sorumlu olacağı hükümleri yer almaktadır.

Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli

parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin nispi damga vergisine

tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, 2/5/2007 tarihli ve 5638 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan "Türkiye

Cumhuriyeti Hükümeti ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT) Ticaret ve Kalkınma Bankası Arasında

Merkez Anlaşması"nın "Tanımlar" başlıklı 1 inci maddesinde;

"i) "Bankanın Resmi Faaliyetleri", Bankayı Kuran Anlaşma uyarınca yürütülen tüm faaliyetler, ve

İdari faaliyetleri de dahil olmak üzere, anılan Anlaşmanın 1 inci, 2 nci ve 7 nci maddeleri

kapsamında Bankanın amaç ve görevlerini ifa etmek için uygun olan her türlü faaliyeti içerir;

j) "Bankaya Bağlı Kişiler", Bankanın Governörleri, Geçici Guvernörleri, Yedek Guvernörleri, Geçici

Yedek Guvernörleri, Heyet Üyeleri, Direktörleri, Geçici Direktörleri, Yedek Direktörleri, Geçici

Yedek Direktörleri, Başkanı, Başkan Yardımcıları, Memurları ve Çalışanları, ve Banka adına görev

yapan uzmanlar demektir;

"Gümrük ve Vergi Muafiyeti" başlıklı 12 nci maddesinde;

"1. Bankanın Resmi Faaliyetleri kapsamında, Bankanın taşınır ve taşınmaz mülkü, faiz, sermaye

kazancı, döviz kazancı, karları gibi her türlü varlık gelirleri yanı sıra faaliyetleri ve işlemleri, mal ve

hizmet alımları, ister yerel isterse merkezi olsun, Katma Değer Vergisi (KDV), gelir vergisi, stopaj,

damga vergisi dahil fakat bunlarla sınırlanmaksızın şimdiki ve gelecekteki, doğrudan veya dolaylı

her türlü vergi ve resimden muaf olacaktır. Önceki hükme atıfla, Banka aynı zamanda her türlü

vergi tevkif veya tahsilat veya ödeme yükümlülüğünden muaf olacaktır. Ancak Banka, aslında kamu

hizmetleri kullanım ücretinden başka bir şey olmayan vergilerden muafiyet talep etmeyecektir."

hükümlerine yer verilmiştir.

Öte yandan, 7/7/1999 tarihli ve 4401 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan ve 17/9/1999 tarihli

ve 23819 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 99/13227 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe

giren "Ekonomik İşbirliği Örgütü Ticaret ve Kalkınma Bankası Kuruluş Anlaşması"nın "Amaçlar"

başlıklı 1 inci maddesinde;

"Banka, bölge içi ticareti yaygınlaştıracak ve ECO üyesi ülkelerin ekonomik kalkınmalarını

hızlandıracak mali kolaylıkların başlatılması, geliştirilmesi ve tedarik edilmesi amacıyla kaynakları

harekete geçirecektir."

"İşlevler ve Yetkiler" başlıklı 2 nci maddesinde;

"Amacını yerine getirmek için Banka aşağıdaki işlevlere ve yetkilere sahip olacaktır:

(a) ECO ülkelerindeki kalkınma projelerini ve bölge içi ticareti finanse etmek;

(b) Ulusal ve uluslararası mali kuruluşlar ile işbirliği yapmak ve bu tür kuruluşları kendi faaliyetleri

için mali kanallar olarak kullanmak;

oluşturmak ve çalıştırmak;

(d) Kaynakları harekete geçirmek ve amaçlarını geliştirebilecek türde gerekli veya sonradan ortaya

çıkabilecek bankacılık hizmetlerini sağlamak amacıyla hertürlü diğer bankacılık faaliyetlerini

üstlenmek."

"Hisse Senedi Katılımı" başlıklı 7 nci maddesinde;

"Banka'nın yapmış olduğu toplam özsermaye yatırımlarının miktarı Bankanın ödenmiş sermayesinin

% 25'ini geçemeyecektir."

"Denetçiler - Raporlar" başlıklı 26 ncı maddesinde;

"1. Direktörler Kurulu'nun tavsiyesi ve Guvernörler Kurulu'nun onayı ile uluslararası alanda kabul

görmüş bir üye ülkeye kayıtlı nitelikli denetçiler Banka ile ilgili işlemleri denetlemek, Direktörler

Kurulu'nda kararlaştırılmak üzere periyodik olarak Direktörler Kurulu'na rapor vermek için

Direktörler Kurulu'nca onaylanan şart ve koşullarda yenilenebilir şekilde bir yıl süre için

atanacaklardır.

2. Banka, Üyelerine ve ECO Sekreteryası'na denetlenmiş Banka hesaplarını içeren yıllık bir Rapor

gönderecek ve bu raporları yayınlayacaktır. Banka ayrıca, üyelerine üç aylık bazda Banka

faaliyetlerinin sonuçlarını gösteren özet bir rapor da gönderecektir.

3- Banka, ayrıca amaç ve işlevleri ile ilgili olarak arzu edildiğinde başka raporlar da

yayınlayabilecektir. Bu raporlar üyelere, ve ECO Sekreteryası'na gönderilecektir." hükümleri yer

almaktadır.

Bu itibarla, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ticaret ve Kalkınma Bankası ile … Bağımsız Denetim ve

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş arasında imzalanan "Denetim Anlaşması"nın, "Merkez

Anlaşma" ve "Kuruluş Anlaşması" uyarınca Bankanın resmi faaliyetleri kapsamında damga

vergisinden istisna tutulması mümkün bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.