Sporculara yapılan gıda ve yol yardımının vergilendirilmesi hk.

Özelge: Sporculara yapılan gıda ve yol yardımının
vergilendirilmesi hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.22.15.01-2010/GVK:1-2/-18
Tarih: 
19/07/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
EDİRNE VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.22.15.01-2010/GVK:1-2/-18 19/07/2011
Konu : Gelir Vergisi  
 
İlgide kayıtlı dilekçenizde, Derneğinizce bazı başarılı (Milli olmuş yada Tarihi Kırkpınar
Güreşlerinde derece almış)  sporculara beslenmelerine katkı amacıyla "Gıda Yardımı" ve
antrenmanlara gelip gitmeleri için (dolmuş ücretleri) "Yol Yardımı" adıyla, aylık nakit ödeme
yaptığınızı bu ödemeleriniz üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı ile söz konusu
ödemelerinizi  ne  şekilde  belgelendirmeniz  gerektiği    hususlarında  Başkanlığımız  görüşü
sorulmuştur.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Ücretin Tarifi" başlıklı 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene
tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile
sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.
Ücretin  ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat,
huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir
ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş
bulunması onun mahiyetini değiştirmez"  hükmüne yer verilmiş olup, aynı maddenin 6 ncı bendinde
de sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatlerin ücret
ödemesi sayıldığı belirtilmiştir.
Aynı Kanunun "Vergi Tevkifatı" başlığını taşıyan 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare
ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları,
dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler,
gerçek gelirlerini  beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını
bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan
ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak
sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar"  denildikten sonra, aynı
maddenin birinci bendinde, hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret
sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre vergi
kesileceği hüküm altına alınmıştır.
Diğer yandan, Kanunun "Müteferrik İstisnalar" başlıklı 23 üncü maddesinin 10 numaralı bendinde,
"Hizmet erbabının toplu olarak işyerlerine gidip gelmelerini sağlamak maksadıyla işverenler
tarafından yapılan taşıma giderleri"  ile aynı maddenin 15 numaralı bendinde yer alan "Yüz ve daha
aşağı sayıda işçi çalıştıran işyerlerinde bir, yüzden fazla işçi çalıştıran işyerlerinde iki, amatör
sporcu çalıştıranların, her  yıl milli müsabakalara iştirak ettiklerinin belgelenmesi ve bu amatör
sporculara ödenen ücretler. (Asgari ücretin iki katını aşmamak kaydıyla)" in gelir vergisinden
istisna edildiği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, Gelir Vergisi Kanununun 24 üncü maddesinin 2 numaralı bendinde ise "Harcırah Kanunu
kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine,tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanunu'na tabi olsun olmasın her türlü
sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine
karşılık verilen gündelikler (Bu gündelikler aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen
gündeliklerden fazla ise veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa, aradaki fark
ücret olarak vergiye tabi tutulur);" in ve Kanunun 29 uncu maddesinin (3) numaralı bendinde spor
yarışmalarına katılan amatör sporculara ödenen ödül ve ikramiyelerin gelir vergisinden istisna
olduğu belirtilmiştir.
Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun Geçici 72 inci maddesinde, "31/12/2017 tarihine kadar
sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden aşağıdaki oranlarda gelir vergisi tevkifatı
yapılır.
a) Lig usulüne tabi spor dallarında; 
1) En üst ligdekiler için % 15,
2) En üst altı ligdekiler için % 10,
3) Diğer liglerdekiler için %  5,
b) Lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara
uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden % 5.
(2) Bu ödemeler üzerinden 94 üncü madde kapsamında ayrıca tevkifat yapılmaz. Bu gelirler için
yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu gelirler
beyannameye dahil edilmez.
(3) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olan ücret ve ücret sayılan ödemelerin
vergilendirilmesinde 31/12/2007 tarihinde yürürlükte olan hükümler uygulanır.
(4) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir."
hükmü yer almıştır.
Konu ile ilgili olarak 267 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılmıştır.
Diğer taraftan, 5253 sayılı Dernekler Kanunu ile ilgili olarak yayımlanan Dernekler Yönetmeliğinin
38 inci maddesinin ikinci fıkrasında, "Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest
meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile yapılır. Ancak dernekler, Gelir Vergisi Kanununun 94
üncü maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider
pusulası, bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için Gider Makbuzu düzenlerler." denilmektedir.
Bu açıklamalara göre, Derneğiniz tarafından yapılan ödemelerin ücret kabul edilebilmesi için
sporcuların bir hizmet akdi ile Derneğinize tabi ve bağlı olarak çalıştırılmaları gerekmektedir.
Ancak, söz konusu ödemelerin ücret kapsamında yapılmayıp bağış ve yardım olarak yapılması
halinde ise bu ödemeler gelir vergisinin konusuna girmeyecektir.
Bu durumda, söz konusu sporculara gıda ve yol yardımlarının ücret kapsamında yapılması halinde
bu ödemelerin, Gelir Vergisi Kanununun Geçici 72 nci maddesine göre gelir vergisine tabi tutulması
gerekir. Ayrıca, bu ödemeler yukarıda sayılan ve gelir vergisinden istisna edilen  ödemeler
kapsamına girmemesi nedeniyle, gelir vergisinden istisna edilmesi mümkün değildir.
Yapacağınız ödemelerin, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 235 inci maddesinde tanımı yapılan gider
pusulası veya 238 inci maddesinde tanımı yapılan ücret bordrosu ile bu kapsamda bulunmayan
ödemeleriniz için ise Dernekler Kanununda belirtilen gider makbuzları ile yapılması gerekmektedir.
Bilgilerinize rica ederim.
  
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.