Tadil Sözleşmesinin Damga Vergisi ve Noter Harcı Hk.
Tadil Sözleşmesinin Damga Vergisi ve Noter Harcı Hk.
Sayı:73903997-140[38-2024/1]-53361
Tarih:13/08/2024
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
Eskişehir Defterdarlığı
Gelir Kanunları Grup Müdürlüğü
Sayı : E-73903997-140[38-2024/1]-53361
Konu : Tadil Sözleşmesinin Damga Vergisi ve
Noter Harcı Hk.
13.08.2024
İlgide kayıtlı özelge talep formları ile dilekçe ve eklerinin incelenmesinden, Noterliğinizce … tarih
ve … yevmiye numaralı işlemle Düzenleme Şeklinde (Arsa Payı) Daire-İşyeri-Ofis Kat Karşılığı
İnşaat Yapımı ve Satış Vaadi Sözleşmesi düzenlendiği, söz konusu işlemde noter harcının tarifenin
azami haddinden hesaplanarak tahsil edildiği, bu defa noterliğinize müracaat eden işlem ilgililerinin
aynı sözleşmenin müteahhit tarafına bir müteahhit daha eklemek suretiyle sözleşme tadili talep
ettikleri, sözleşmenin esas unsurlarında, süresinde, işlemin değerinde herhangi bir artış veya
değişiklik bulunmayacağı belirtilerek, düzenleyeceğiniz tadil sözleşmesinde noter harcı ve damga
vergisinin ne suretle hesaplanacağı, harcın nispi mi maktu olarak mı tahsil edileceği hususlarında
görüş talep edildiği anlaşılmıştır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya
imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli
etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik
ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 2 nci maddesinde, vergiye
tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların
hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin
mektup ve şerhlerin damga vergisine tabi olduğu; 3 üncü maddesinde, damga vergisinin
mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin
tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı; 6 ncı
maddesinde, bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde
bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınacağı, bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı
ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit
veya işlem üzerinden alınacağı, ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin akitlerinden başka bir şahsın
eklenen akit ve işleminin de ayrıca vergiye tabi olacağı; 10 uncu maddesinde, damga vergisinin
nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nev'i ve mahiyetlerine göre, bu
kağıtlarda yazılı belli paranın esas alınacağı, belli para teriminin ise kağıtların ihtiva ettiği veya
bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/8 fıkrasında,
resmi şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerinin; A/14 fıkrasında ise resmi şekilde
düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmelerinin nispi damga vergisine tabi
tutulacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan, 3/2/2017 tarihli ve 29968 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 31/1/2017 tarihli ve
2017/9759 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı
tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/8 fıkrasında yer alan, resmi şekilde
düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerine; 15/3/2017 tarihli ve 30008 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan 13/3/2017 tarihli ve 2017/9973 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile aynı
bölümün A/14 fıkrasında yer alan resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı
inşaat sözleşmelerine "0" (sıfır) nispetinde damga vergisi uygulanacağı karara bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinde, noter işlemlerinden bu Kanuna
bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanlarının noter harçlarına tabi olacağı; 41 inci maddesinde, noter
harçlarının (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi
ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı; 42 nci maddesinde, menkul ve gayrimenkul
mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer
gösterilmesinin mecburi olduğu; 47 nci maddesinde ise sürenin uzatılması ve vadenin yenilenmesi
halinde asıl senet, mukavele ve kağıtlardan alınmış olan harcın yarısının alınacağı, noterde işleme
konu edilmiş belli tutarı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtların değiştirilmesi
halinde, değişikliğe ilişkin senet, mukavelename ve kağıtların artan miktar üzerinden aynı nispette
harca tabi olacağı hüküm altına alınmıştır.
492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I-1 inci maddesinde de, muayyen bir meblağı ihtiva eden
her nevi senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için nispi oranda harç alınacağı hüküm
altına alınmıştır.
Buna göre, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtlardan beher
imza için nispi harç alınması gerekmekte olup; sürenin uzatılması ve vadenin yenilenmesi halinde
asıl senet, mukavele ve kağıtlardan alınmış olan harcın yarısının alınması; sözleşme sonrasında
düzenlenen kağıt yalnızca sözleşme bedelinde bir değişikliği içeriyorsa, sözleşme bedelinde
meydana gelen artış tutarı üzerinden nispi harç alınması gerekmektedir. Ancak, sürenin uzatılması
ve vadenin yenilenmesi veya sözleşme bedeli dışındaki unsurların değiştirilmesine yönelik hükümler
içeren bir kağıt, yeni bir kağıt olarak kağıdın düzenleyici hükümlerine paralellik teşkil edecek
şekilde taraflarca gösterilecek değer üzerinden harca tabi tutulacaktır.
Özelge talep formu ekinde yer alan "Düzenleme Şeklinde (Arsa Payı) Daire-İşyeri-Ofis Kat Karşılığı
İnşaat Yapımı ve Satış Vaadi Sözleşmesi Tadil Sözleşmesi"nin incelenmesinden, … tarihli ve …
yevmiye numaralı "Düzenleme Şeklinde (Arsa Payı) Daire-İşyeri-Ofis Kat Karşılığı İnşaat Yapımı ve
Satış Vaadi Sözleşmesi"ne atıf yapılarak, sözleşmede yer alan müteahhit şirketin yetki belgesinin
sözleşmeye konu gayrimenkuldeki inşaatı yapmaya yeterli olmaması nedeniyle ek bir müteahhit
eklendiği ve tarafların sözleşmenin tüm maddelerini aynen geçerli kalmak kayıt ve şartı ile tam bir
rıza ve mutabakat tahtı altında ek bir sözleşme tanzim ve imza edildiği, eski metinde yer alan "iş bu
sözleşmede; "… San. ve Tic. Ltd. Şti." arsa sahipleri, "… San. ve Tic. Ltd. Şti" müteahhit olarak
adlandırılmıştır." şeklindeki ibarenin "iş bu sözleşmede; … Tic. ve San. Ltd. Şti. ve …San. ve Tic.
Ltd. Şti." arsa sahipleri, "… San. ve Tic. Ltd. Şti ve…. San. ve Tic. A.Ş." müteahhit olarak
adlandırılmıştır." şeklinde değiştirildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, "Düzenleme Şeklinde (Arsa Payı) Daire-İşyeri-Ofis Kat Karşılığı İnşaat Yapımı ve Satış
Vaadi Sözleşmesi Tadil Sözleşmesi"nin, daha önce Noterliğinizde düzenlenen "Düzenleme Şeklinde
(Arsa Payı) Daire-İşyeri-Ofis Kat Karşılığı İnşaat Yapımı ve Satış Vaadi Sözleşmesi"ne yeni bir taraf
eklenmesi amacıyla düzenlendiği anlaşıldığından, söz konusu tadil sözleşmesinin düzenleyici
hükümlerine paralellik teşkil edecek şekilde taraflarca değer gösterilmesi ve bu değer üzerinden
492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 fıkrasına göre harç aranılması
gerekmektedir.
Diğer taraftan, Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun "I.Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı
bölümünün A/14 fıkrasında, resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat
sözleşmelerine sıfır nispet damga vergisi uygulanacağı dikkate alındığında, Noterliğinizde
düzenlenen "Düzenleme Şeklinde (Arsa Payı) Daire-İşyeri-Ofis Kat Karşılığı İnşaat Yapımı ve Satış
Vaadi Sözleşmesi"ne atıf yapan "Düzenleme Şeklinde (Arsa Payı) Daire-İşyeri-Ofis Kat Karşılığı
İnşaat Yapımı ve Satış Vaadi Sözleşmesi Tadil Sözleşmesi" başlıklı kağıdın da "0" (sıfır) nispette
damga vergisine tabi tutulması mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.