Takas sözleşmesinin döviz kazandırıcı faaliyetler kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı
Takas sözleşmesinin döviz kazandırıcı faaliyetler
kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı
Sayı:
B.07.1.GİB.4.99.16.02-155[EK 2-2014]-1304
Tarih:
17/01/2018
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
BÜYÜK MÜKELLEFLER VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
Sayı :64597866-155[EK 2-2016]-1304
17.01.2018
Konu : Takas sözleşmesinin döviz kazandırıcı
faaliyetler kapsamında damga vergisinden
istisna olup olmadığı
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, firmanızın İran'da yaşanan
uluslararası ödeme zorlukları nedeniyle bu ülkede bulunan bazı müşterileri ile takas yoluyla ticaret
yaptığı ve takas kapsamında yapılan ithalat ve ihracat işleminde takas sözleşmelerinin takas işlemi
başlamadan önce ilgili gümrük idaresine beyanname ekinde sunulduğu belirtilerek, takas
sözleşmelerinin döviz kazandırıcı faaliyetler kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı
hususunda Başkanlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı
kâğıtların damga vergisine tabi olduğu; bu Kanundaki kağıtlar teriminin yazılıp imzalanmak veya
imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli
etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik
ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği; 3 üncü maddesinde, damga
vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait
kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi
olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin
bulunacağı; 6 ncı maddesinde, bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem
bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınacağı, bir kağıtta toplanan akit ve
işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin en yüksek vergi
alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınacağı, ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin
akitlerinden başka bir şahsın eklenen akit ve işleminin de ayrıca vergiye tabi olacağı; 10 uncu
maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide, kağıtların nevi ve
mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas
olduğu, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceğiparayı ifade ettiği hükme bağlanmıştır.
Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I. Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrasında, belli
parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin nispi oranda damga
vergisine tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 6728 sayılı Kanunla değişmeden önceki ek 2 nci maddesinde, döviz kazandırıcı
faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtların damga vergisinden müstesna
olduğu, bu maddenin uygulanması bakımından döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu ve bu
maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı
(Ekonomi Bakanlığı) tarafından birlikte tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
Mezkur kanun hükmünün uygulanmasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği Döviz Kazandırıcı
Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında (1) Seri No.lu Tebliğde, döviz
kazandırıcı faaliyet tanımının, ihracat ile bu Tebliğde sayılan diğer döviz kazandırıcı faaliyetleri
kapsayacağı belirtilmektedir. Bu doğrultuda, ihracat olarak istisnadan yararlanacak işlemler ve
Vergi Resim Harç İstisnası Belgesine dayalı olarak istisna kapsamına alınan faaliyetler tebliğde tek
tek sayılarak belirlenmiş, sayılanlar dışındaki faaliyetler damga vergisi ve harç istisnası kapsamında
değerlendirilmemiştir.
Mezkur Tebliğin "3.1.İhracat İşlemleri" başlıklı bölümünün (3.1.3) bendinde, ihracat bağlantıları
için düzenlenen kağıtlara (gümrük idarelerine verilen beyannameler dahil), ihracata ilişkin
olduğunun tevsik edilmesi kaydıyla, işlem yapan kuruluşlarca re'sen damga vergisi ve harç istisnası
tatbik edileceği belirtilmiştir.
Özelge talep formunuz ekinde yer alan "… Satış Sözleşmesi"nin 1 inci maddesinde şirketinizin …'a
2100 euro fiyat/ton ile 1715 ton kakao tohumu sattığı, 2 nci maddesinde …'ın şirketinize 3600 euro
fiyat/ton ile 1.000 ton kakao yağı satışı yaptığı, 3 üncü maddesinde de karşılıklı satın alıma karşı
herhangi bir ödeme yapılmayacağının belirtildiği dolayısıyla, sözleşmenin hem ithalat hem de
ihracat işlemini içerdiği anlaşılmaktadır.
Buna göre, özelgeniz konusu sözleşmenin, takas kapsamında hem ihracat hem de ithalat işlemini
içerdiği, bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu dikkate
alındığında, ihracata isabet eden kısmının, ihracata ilişkin olduğunun tevsiki halinde damga
vergisinden istisna edilmesi; ithalata isabet eden kısmının ise ihtiva ettiği tutar üzerinden Kanuna
ekli (1) sayılı tablonun I-A/1 fıkrasına göre nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.