Tarlanın cins tahsisi yapılarak vişne bahçesi dönüştürülmek suretiyle tapuda tescil edildiği tarihin iktisap tarihi olarak kabul edilmesi ve söz konus
Tarlanın cins tahsisi yapılarak vişne bahçesi dönüştürülmek
suretiyle tapuda tescil edildiği tarihin iktisap tarihi olarak
kabul edilmesi ve söz konusu taşınmazın 5 yıl içinde
satılmasından elde edilen kazancın değer artış kazancı
kapsamında olduğu hk.
Sayı:
85373914-120[40.01.59]-69
Tarih:
16/06/2016
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
MANİSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
Sayı : 85373914-120[40.01.59]-69 16/06/2016
Konu : Değer Artışı Kazancı
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin tetkik edilmesi sonucu, ... San. ve Tic.
Ltd.Şti.'ne ait vişne bahçesini üç ortak satın almak istediğinizi, ancak ... Gıda Tarım ve Hayvancılık
İlçe Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı yazısında, tapu kayıtlarında cinsi tarla olan taşınmazın
mutlak tarım arazisi olduğu, 5403 ve 6537 sayılı Kanun gereğince tamamının bir kişiye
satılabileceği belirtildiğinden adınıza kaydedildiği, ... Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğünün
... tarihli raporuna istinaden yapılan cins tashihi işleminden sonra diğer ortaklarınıza hisselerinizi
devrettiğiniz belirtilerek cins değişikliğinden dolayı emlak vergi değeri değişen söz konusu vişne
bahçesi ortaklarınıza devrinden dolayı gerçekte kazanç sağlamadığınız halde değer artışı kazancı
elde etmiş gibi göründüğünüzü belirterek söz konusu kazancın beyan edilip edilmeyeceği
hususunda bilgi talep ettiğiniz anlaşılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Değer Artışı Kazançları" başlıklı Mükerrer 80 inci
maddesinde;
"Aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı
kazançlarıdır.
...
6. İktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70 inci maddenin
birinci fıkrasının (1), (2), (4) ve (7) numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tâbi
çiftçilerin ziraî istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden
başlayarak beş yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar (Kooperatiflerin ortaklarına bu
sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkulleri tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış
sayılır.).
Bu maddede geçen "elden çıkarma" deyimi, yukarıda yazılı mal ve hakların satılması, bir
ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi,
ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade eder.
Bir takvim yılında elde edilen değer artışı kazancının, menkul kıymet ve diğer sermaye
piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlananlar hariç 10.600 (287 Seri No'lu Gelir Vergisi
Genel Tebliği ile 2015 yılı için belirlenen tutar) Türk Lirası gelir vergisinden müstesnadır."
hükmü yer almaktadır.
Anılan Kanunun Mükerrer 81 inci maddesinin birinci fıkrasında, değer artışında safi
kazancın, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen
her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden
çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların
indirilmesi suretiyle bulunacağı hükme bağlanmış olup, son fıkrasında ise "Mal ve hakların elden
çıkarılmasında iktisap bedeli, elden çıkarılan mal ve hakların, elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere
Devlet İstatistik Enstitüsünce belirlenen toptan eşya fiyat endeksindeki artış oranında artırılarak
tespit edilir. Şu kadar ki, bu endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının % 10 veya üzerinde
olması şarttır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin (C) bendinde,
"Vergi Kanunlarında yer alan "toptan eşya fiyatları genel endeksi" ibaresi "üretici fiyatları genel
endeksi" ve "TEFE" ibaresi "ÜFE" olarak uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 3 üncü maddesinin (B) bendinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olayın ve
bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, iktisadi, ticari ve teknik icaplara
uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde
ispat külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olacağı hüküm altına alınmıştır. Gayrimenkulün gerçek satış bedelinin, tapu harcına esas matrahı oluşturan emlak vergi
değerinden düşük veya yüksek olduğu durumlarda değer artışı kazancının tespitinde tapu harcına
esas teşkil eden vergi değeri değil, gerçek satış bedelinin dikkate alınacağı tabiidir.
Ayrıca konuya ilişkin olarak ayrıntılı açıklamaların yapıldığı 76 seri no.lu Gelir Vergisi
Sirkülerinin ''5. Cins Tashihi Yapılan Gayrimenkuller ile Kat Karşılığı Olarak Müteahhit veya Konut
Yapı Kooperatiflerinden Alınan Gayrimenkullerin Satılması Halinde İktisap Tarihinin Belirlenmesi''
başlıklı bölümünde;
''Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 16.03.2010 gün ve 2010/4-1697 No.lu Genelgesinde,
cins değişikliği (cins tashihi), bir taşınmaz malın cinsinin, yapısız iken yapılı veya yapılı iken yapısız
hale; bağ, bahçe, tarla vb. iken arsa, arazi iken, bağ, bahçe vb. duruma dönüştürmek için paftasında
ve tapu sicilinde yapılan işlem olarak tanımlanmıştır.
Arazi vasfında iktisap edilen gayrimenkulün belediyelerce ifraz ve taksim işlemine tabi
tutularak satılması halinde iktisap tarihi olarak arazinin iktisap edildiği tarih değil, belediyenin ifraz
işlemi sonucu arsa vasfını kazanarak, cins tashihi yapıldığı tarihin esas alınması gerekir.''
açıklamasına yer verilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, tapuda adınıza kayıtlı tarlanın cins tahsisi yapılarak
vişne bahçesi olarak adınıza tescil edildiği tarihin iktisap tarihi olarak kabul edilerek 5 yıl içinde
diğer hissedarlara devrinden elde edilen kazancın değer artış kazancı olarak beyan edilmesi ve
değer artışı kazancınıza ilişkin matrahınızın tespiti sırasında gerçek alım satım bedellerinin esas
alınması gerekmektedir. Vergilendirmeye esas matrahınızın tespitinin de Vergi Usul Kanununa göre
tevsik edici belge olarak kabul edilen belgelerle ispat edilmesi gerektiği tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge
geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla
vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi
hesaplanmayacaktır.