Taşınmaz devir işleminin Kısmi bölünme kapsamında değerlendirlip değerlendirilemeyeceği.

Özelge: Şirketin satmak üzere alıp ticari mallar hesabına
kaydettiği taşınmazın kısmi bölünmeye konu olup
olamayacağı, bu satış işleminin KDV ve harçlar karşısındaki
durumu hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.07.16.01-KVK.ÖZ.2010.59-276
Tarih:
26/08/2011
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANTALYA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.07.16.01-KVK.ÖZ.2010.59-276 26/08/2011
Konu : Taşınmaz devir işleminin Kısmi bölünme kapsamında
değerlendirlip değerlendirilemeyeceği.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numaralı
mükellefi olduğunuzu,
- Emlak alım-satım işi ile iştigal ettiğinizi, satmak üzere aldığınız ve halen şirketinizin "153-Ticari
Mallar" hesabında bulunan taşınmazlardan bir kısmını aynı vergi dairesinin ... vergi kimlik numaralı
mükellefi ... devir etmek istediğinizi,
-Söz konusu devir işleminin, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19/3-b maddesindeki "Kısmi
Bölünme" kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ile bu devir işleminin kurumlar
vergisi, katma değer vergisi ve tapu harcı karşısındaki durumu hakkında özelge talep ettiğiniz
anlaşılmıştır.
KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde;
"Kısmi bölünme: Tam mükellef bir sermaye şirketinin veya sermaye şirketi niteliğindeki bir yabancı
kurumun Türkiye'deki iş yeri veya daimi temsilcisinin bilançosunda yer alan taşınmazlar ile en az iki
tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ya da sahip oldukları üretim veya hizmet işletmelerinin
bir veya bir kaçını kayıtlı değerleri üzerinden ayni sermaye olarak mevcut veya yeni kurulacak tam
mükellef bir sermaye şirketine devretmesi, bu Kanunun uygulanmasında kısmi bölünme
hükmündedir. Ancak, üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak
şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur.
Kısmi bölünmede devredilen varlıklara karşılık edinilen devralan şirket hisseleri, devreden şirkette
kalabileceği gibi doğrudan bu şirketin ortaklarına da verilebilir. Taşınmaz ve iştirak hisselerinin bu
bent kapsamında devrinde, devralan şirketin hisselerinin devreden şirketin ortaklarına verilmesi
halinde, devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerine ilişkin borçların da devri zorunludur." hükmüne
yer verilmiştir.
Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre, bilançoda yer
alan taşınmazlar, en az iki tam yıl süreyle elde tutulan iştirak hisseleri ile üretim veya hizmet
işletmelerinin mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine kayıtlı değerleri
üzerinden ayni sermaye olarak konulabilmesi mümkün bulunmaktadır.
Konuyla ilgili olarak 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "19.2.2. Kısmi bölünme" başlıklı
bölümde; "Üretim veya hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde
faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur. Kısmi
bölünme sonucu hem bölünen işletmenin hem de bölünme sonucunda varlıkları devralan işletmenin
faaliyetine devam etmesi esastır. Bu kapsamda, söz konusu işletmelerin devrinde, işletme
bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli taşınmaz, her türlü tesis, makine ve
teçhizat, alet, edevat, taşıtlar, gayrimaddi haklar ile hammadde, mamul, yarı mamul mallar gibi
aktif kıymetler ile ilgili pasif kıymetlerin tümünün devredilmesi zorunludur." açıklamalarına yer
verilmiştir
Buna göre, kısmi bölünmeye konu edilebilecek taşınmazlar işletmenin aktifinde duran varlıklar
bölümünde kayıtlı bulanan taşınmazlar olup, ticari amaçla satmak üzere alınan ve "153-Ticari
Mallar" hesabında kayıtlı bulunan emtia niteliğindeki taşınmazların ise ancak, üretim veya hizmet
işletmelerinin işletme bütünlüğünün korunması çerçevesinde devri mümkündür.
Dolayısıyla, şirketinizin ticari amaçla satmak üzere aldığı ve "153-Ticari Mallar" hesabında bulunan
taşınmazların bir kısmını başka bir şirkete devretmesinin, Kurumlar Vergisi Kanununun 19 uncu
maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi çerçevesinde kısmi bölünme kapsamında değerlendirilmesi
mümkün bulunmamaktadır.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesi ile ticari, sınai, zirai faaliyet ve
serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler vergiye tabi tutulmuştur.
Yine aynı Kanunun "Diğer İstisnalar" başlıklı 17 inci maddenin 4/c bendinde, Gelir Vergisi
Kanununun 81 inci maddesinde belirtilen işlemler ile Kurumlar VergisiKanununa göre yapılan devir
ve bölünme işlemleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir.
Aynı maddenin, 4/r bendinde; Kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin
mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle
gerçekleşen devir ve teslimleri katma değer vergisinden istisna edilmiş olup istisna kapsamındaki
kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak
hisselerinin teslimleri istisna kapsamı dışında tutulmuştur.
Buna göre, şirketinizin satmak üzere aldığı ve halen "153-Ticari Mallar" hesabında bulunan emtia
niteliğindeki taşınmazların devri 3065 sayılı Kanunun 4/c ve 4/r maddeleri kapsamında
değerlendirilemeyeceğinden sözkonusu satış işleminin ait olduğu oranda katma değer vergisine tabi
tutulması gerekmektedir.
HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN :
492 sayılı Harçlar Kanununun 57 inci maddesinde; "Tapu ve kadastro işlemlerinden bu Kanuna
bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına tabidir." denilmektedir.
Kanuna ekli (4) sayılı tarifenin I-20/a maddesinde de; gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya
ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında
gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri
üzerinden (Cebri icra ve şuyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilenbedel
üzerinden) devir eden ve devir alan içinayrı ayrı binde 16,5 oranında tapu harcı aranılacağı
hükmebağlanmıştır.
Buna göre, şirket adına kayıtlı taşınmazların satışında, Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı tarifenin
I-20/a maddesi uyarınca devir eden ve devir alandan ayrı ayrı binde 16,5 oranında tapuharcı
aranılması gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.