Teknoloji Geliştirme Bölgesinde geliştirilen teknoloji projesi ile ilgili olarak Bölge dışında geçirilen süreye ait ücretlerin gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanıp yararlanmayacağı hk.

Teknoloji Geliştirme Bölgesinde geliştirilen teknoloji

projesi ile ilgili olarak Bölge dışında geçirilen süreye ait

ücretlerin gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanıp

yararlanmayacağı hk.

Kanun Numarası

193

Kanun

GELİR VERGİSİ KANUNU

Özelge No

84098128-120[61-2024/1]-242162

Özelge Tarihi

30.04.2025

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İzmir Defterdarlığı

Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

Sayı :E-84098128-120[61-2024/1]-242162

Konu

Teknoloji Geliştirme Bölgesinde

geliştirilen teknoloji projesi ile ilgili

olarak Bölge dışında geçirilen

süreye ait ücretlerin gelir vergisi

stopaji teşvikinden yararlanıp

yararlanmayacağı hk.

30.04.2025

ilgi :

İlgide kayıtlı özelge talep formlarında, Defterdarlığımız Urla Vergi Dairesi

Müdürlüğünün "..." vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellefi olduğunuz, İzmir Yüksek

Teknoloji Enstitüsüne bağlı Teknopark-İzmir içerisinde "Bina veya Diğer İnşaat

Projelerinde Isıtma, Havalandırma, Soğutma ve İklimlendirme Sistemlerinin Bakım ve

Onarımı" ile "Enerji Projelerine Yönelik Mühendislik ve Danışmanlık" faaliyetlerinde

bulunduğunuz, alan içerisinde geliştirdiğiniz desalinasyon ve tuz üretim tesisini

Endonezya'ya kurduğunuz, söz konusu tesiste ..." (firmanızın patentli teknolojisi) ve

kristalizasyon teknolojisi kullanılarak deniz suyundan temiz su ve tuz (sodyum klorür)

elde edileceği, adı geçen ülkede projeye ait sürekli prototip ünite bulunduğu,

devreye alma ve tesis işletme aşamalarında ürünün düzenli çalışıp işleyişini görmek

adına biri bölüm başkanı konumunda buharlaşma ve kristalizasyon mühendisi,

diğeri proje mühendisi konumunda olmak üzere iki şirket çalışanınızın 183 günden

uzun süreyle Endonezya'da bulunması gerektiği ve anılan kişilerin ücretlerinin

Türkiye'de mukim tam mükellef şirketiniz tarafından verileceği, ayrıca Endonezya

mukimi firmada çalışan personel adına iş iznine başvurmayı planladığınız ve söz

konusu personelin bu işlemlerden sonra bünyenize kayıtlı olarak adı geçen ülkede

sürekli çalışacağı belirtilerek 4691 sayılı Kanun kapsamında söz konusu personele

ilişkin gelir vergisi stopaj teşviki ile SGK istisnası uygulaması hususunda

Defterdarlığımız görüşü talep edilmiştir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununuu;

-"Mevzuu" başlıklı 1 inci maddesinde, "Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine

tâbidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi

tutarıdır."

-"Mükellefler" başlıklı 3 üncü maddesinde, "Aşağıda yazılı gerçek kişiler Türkiye

içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirilirler:

1.Türkiye'de yerleşmiş olanlar;

2.Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye'de bulunan teşekkül ve

teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri

dolayısiyle yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları (Bu gibilerden,

bulundukları memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısiyle Gelir Vergisine

veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş bulunanlar, mezkür kazanç ve iratları

üzerinden ayrica vergilendirilmezler.)"

hükümleri yer almaktadır.

Buna göre, Türkiye'de yerleşme durumu iki esasa bağlanmış olup ikametgah

esasında, Türk Medeni Kanununun 19 uncu maddesi ve takip eden maddelerinde

yazılı olan yerler kastedilmiş ve "yerleşim yeri" bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle

oturduğu yer olarak tanımlanmıştır. Kanunun yerleşim yerini bu şekilde tarif etmesi,

onu "mesken" den ayırma amacına dayanmaktadır. Yerleşim yerinde sürekli kalmа

kasıt ve kararıyla oturulması söz konusuyken meskende ise böyle bir karar kasıt

bulunmamaktadır.

Dolayısıyla; ikametgah esasına göre, tabiiyeti ne olursa olsun bir gerçek kişinin

Türkiye'de ikametgahi tespit edildiği takdirde başka vasıf ve şart aranmaksızın bu

kişi Türkiye'de yerleşmiş sayılacak ve tam mükellef olarak vergiye tabi tutulacaktır.

Aynı Kanunuu;

"Ücretin tarifi" başlıklı 61 inci maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir iş

yerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve

para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat,

zam,avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında

ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın

belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez...

"İşverenin tarifi" başlıklı 62 nci maddesinde, "iş verenler, hizmet erbabını işe alan,

emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişilerdir. 61'inci maddenin 1 ila

6 numaralı bentlerinde yazılı ödemeleri yapanlar bu kanunda yazılı ödevleri yerine

getirmek bakımından işveren hükmündedir.",

"Vergi tevkifatı" başlıklı 94 üncü maddesinde, "Kamu idare ve müesseseleri,

iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler,

vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler,

gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai

kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler

aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya

hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat

yapmaya mecburdurlar.

1.Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan

ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104 üncü maddelere göre,

vergi tevkifatı yapılır.

hükümlerine yer verilmiştir.

4691 sayıli Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun;

- "Tanımlar" başlıklı 3 üncü maddesinde; "(1) Bu Kanunun uygulanmasında;

b) Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Bölge): Yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni

teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü

ya da AR-GE merkez veya enstitüsünün olanaklarından yararlanarak teknoloji veya

yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya

hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin

kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da

AR-GE merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve

sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip teknoparkı,

c) Araştırma ve Geliştirme (AR-GE): Araştırma ve geliştirme, kültür, insan ve

toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yazılım dahil

yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir

temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları,

m) AR-GE Personeli: AR-GE faaliyetlerinde doğrudan görevli araştırmacı,

yazılımcı ve teknisyenleri,

n) Araştırmaсı: AR-GE faaliyetleri ile yenilik tanımı kapsamındaki projelerde, yeni

bilgi, ürün, süreç, yöntem ve sistemlerin tasarım veya oluşturulması ve ilgili projelerin

yönetilmesi süreçlerinde yer alan en az lisans mezunu uzmanları,

o) Teknisyen: Meslek lisesi veya meslek yüksekokullarının tasarım, teknik, fen

veya sağlık bölümlerinden mezun, teknik bilgi ve deneyim sahibi kişileri,

p) Destek Personeli: AR-GE veya tasarım faaliyetlerine katılan veya bu

faalivetlerle doărudan iliskili vönetici. teknik ele laborant. sekreter. isci ve

benzeri personeli,

r) Yazılımcı Personel: Yazılım olarak tanımlanan süreçte çalışıp program

geliştiren, üreten, alanında yeterli deneyime veya eğitime sahip nitelikli personeli,

y) AR-GE Projesi: Amacı, kapsamı, genel ve teknik tanımı, süresi, bütçesi, özel

şartları, diğer kurum, kuruluş, gerçek ve tüzel kişilerce sağlanacak ayni ve/veya

nakdî destek tutarları, sonuçta doğacak fikri mülkiyet haklarının paylaşım esasları

tespit edilmiş ve AR-GE faaliyetlerinin her safhasını belirleyecek mahiyette ve

bilimsel esaslar çerçevesinde gerçekleştirilen ve araştırmacı ve/veya yazılımcı

personel tarafından yürütülen projeyi,

ifade eder.",

-Geçici 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında; "31/12/2028 tarihine kadar, bölgede

çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri

üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi;

verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek

suretiyle terkin edilir. Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kāğıtlar damga

vergisinden istisnadır..."

hükümlerine yer verilmiştir.

Diğer taraftan, 10/8/2016 tarili ve 29797 sayılı Resmî Gazete yayımlanan Teknoloji

Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinin "Tanımlar ve kısaltmalar" başlıklı 3

üncü maddesinde, "(1) Bu Yönetmelikte geçen;

c) Ar-Ge'ye dayalı üretim faaliyetleri: Bölgede faaliyet gösteren girişimcilerin, bu

Bölgede gerçekleştirdikleri Ar-Ge faaliyetlerinin sonucunda ortaya çıkan özgün

süreç, hizmet, yöntem, üretim tekniği, faydalı araç gereç, malzeme, yazılım, ürün ve

sistemlerin Bölge içinde yer alan üretim birimlerinde ticari ürün haline getirilmesi,

üretilmesi faaliyetlerini,

ifade eder. "açıklamasına yer verilmiştir.

Buna göre, 4691 sayılı Kanun kapsamında çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek

personelinin bu görevleri ile ilgili ücret ödemeleri üzerinden hesaplanan gelir

vergisinin, muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek

suretiyle stopaj teşviki kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Söz konusu gelir vergisi stopaj teşviki, ürünün Ar-Ge faaliyeti sürecinde nihai

(ticari) ürüne dönüşmeden önceki sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı

çalışmaları kapsamaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, teknolojik bir buluşu, ticari bir ürün, yöntem

veya hizmet haline dönüştürmek maksadıyla faaliyet göstermiş olduğunuz İzmir

Yüksek Teknoloji Enstitüsüne bağlı Teknopark alanı içeresinde geliştirdiğiniz ve

Endonezya'da kurulu olan desalinasyon ve tuz üretim tesisinde deniz suyundan

temiz su elde edilmesi aşamasında kullanılmak üzere firmanızın patentli teknolojisi

olan ve teknopark bölgesinde yer alan üretim birimlerinde ticari ürün haline

getirdiğiniz “..." ve kristalizasyon ürün teknolojisinin, adı geçen ülkede devreye

alınması ve tesis işletme aşamalarında söz konusu ürün teknolojisinde hizmet

vermek üzere gönderilecek personelinizin, 4691 sayılı Kanun kapsamında gelir

vergisi stopaj teşvikinden faydalanması mümkün bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, ürün teknolojisini, adı geçen ülkede devreye alma ve tesis

işletme aşamalarında hizmet vermek üzere gönderilecek personelin Türkiye'de

ikametaghının tespit edilmesi durumunda baska vasif ve sart aranmaks

personelin Türkiye'de yerleşmiş sayılması ve tam mükellef olarak, Gelir Vergisi

Kanununun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddeleri uyarınca gelir vergisi tevkifatına tabi

tutulması gerekmektedir.

Öte yandan, iş iznine başvurmayı planladığınız Endonezya mukimi firmada

çalışan personele ilişkin husus, somut bir olaya dayanmadığından herhangi bir

değerlendirme yapılmamış olup sosyal güvenlik prim desteği ile ilgili hususun ise

Sosyal Güvenlik Kurumundan sorulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

İmza

(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

(**) inceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge

geçersizdir.

(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla

vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi

hesaplanmayacaktır.