Tereke idare memurunun beyanname verip vermeyeceği.

Özelge: Tereke idare memurunun terekeye ait kira
gelirleriyle ilgili beyanname verip vermeyeceği hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-42
Tarih:
16/01/2012
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.35.16.01-176200-42 16/01/2012
Konu : Tereke idare memurunun beyanname verip vermeyeceği.
İlgi (a)'da kayıtlı özelge talep formu ve ilgi (b)'de kayıtlı dilekçenizin incelenmesinden; ...
Vergi Dairesi Müdürlüğü'nün ... TC. kimlik numarasında kayıtlı mükellefi iken 26.03.2009 tarihinde
vefat eden muris ... terekesini idare etmek üzere İzmir 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin ... tarih ve
Esas No:... Tereke, Karar No:... sayılı kararı ile tereke idare memuru olarak görevlendirildiğiniz,
İzmir 12. Sulh Hukuk Mahkemesinin ... E, .... K. sayılı dosyası ve ... tarihli Kararı ile adı geçen
murisin mirasçıları ve miras payları tespit edilmişse de vasiyetnamenin tenfizi, vasiyetnamenin
iptali ve tenkiz davalarının devam etmesi nedeniyle, mirasçılara söz konusu menkul ve
gayrimenkullerin devrinin gerçekleşmediği belirtilerek, terekeye ait kira gelirleri için beyanname
verilip verilmeyeceği, verilmesi durumunda terekenin idare edildiği dönemlerde beyanname verme
yetki ve sorumluluğunun kime ait olacağı hususlarında Başkanlığımız görüşlerinin istenildiği
anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70 inci maddesinin birinci fıkrasında,
maddede yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri
veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı
olduğu hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, aynı Kanunun 107 inci maddesinde gelir vergisinin bu vergiyle mükellef olan gerçek
kişiler namına tarh edileceği, aynı maddenin 1 inci bendinde küçüklerle kısıtlılarda; bunların nam
ve hesabına kanuni temsilcilerine, tarh edileceği hüküm altına alınmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında mükellef, "vergi
kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettüb eden gerçek veya tüzelkişidir..."; ikinci fıkrasında
ise vergi sorumlusu, "verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan
kişidir..." şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Kanununun 10 uncu maddesinde "Tüzelkişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, Vakıflar ve
cemaatler gibi tüzelkişiliği olmayan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde
bunlara düşen ödevler kanuni temsilcileri, tüzelkişiliği olmayan teşekkülleri idare edenler ve varsa
bunların temsilcileri tarafından yerine getirilir..." denilmiş, yine aynı Kanunun 12 nci maddesinde
ise "Ölüm halinde mükelleflerin ödevleri, mirası reddetmemiş kanuni ve mansup mirasçılarına
geçer. Ancak, mirasçılardan her biri ölünün vergi borçlarından miras hisseleri nispetinde sorumlu
olurlar." hükümleri yer almıştır.
Diğer taraftan, tereke idare memurunun görev, yetki ve sorumluluklarının belirlendiği Türk
Medeni Kanununun 593 üncü maddesinde;
" Terekeyi resmen yöneten sulh hâkimi veya onun yönetimle görevlendirdiği kimse, resmen
yönetme sebeplerinin ortadan kalkmasına ya da paylaştırmaya kadar, terekeyi hak sahiplerinin
haklarının kaybına meydan vermeyecek biçimde iyi bir yönetici gibi özenle yönetmek ve özellikle
aşağıda yazılı işleri görmekle yükümlüdür:
1. Henüz yapılmamışsa, terekenin yazımı,
2 . Gereken koruma önlemlerinin alınması,
3. ...
4. Miras bırakanın alacaklarının tahsili ve borçlarının ödenmesi,
5. ...
6 . ...
7. ...
Tereke yöneticisi, görevine giren hususlarda miras ortaklığının temsilcisi olup, ortaklık
aleyhine açılan davalarda ve yapılan icra takiplerinde ortaklığı temsil eder ve gereken hâllerde
ortaklık adına dava açmaya, icra takibinde bulunmaya, davadan feragate, kabule, sulh olmaya ve
tahkime yetkilidir; davaları ve takipleri mirasçılara ihbar eder.''
hükmü yer almaktadır.
Buna göre, ilgili mahkemenin izni ile murise ait mal varlığı üzerinde her türlü yasal işlem
yapabilme yetkisine tereke idare memuru sahiptir. Dolayısıyla, ...'e ait terekenin yönetimi için
tereke idare memuru olarak atanmış olmanız nedeniyle mirasçılara düşen ödevlerin de tarafınızca
yerine getirilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede, murisin terekesinden kaynaklanan gayrimenkul sermaye iradına ilişkin olarak
murise ait mal varlığı paylaştırılana kadar ... terekesi ortaklığı adına mükellefiyet açılması ve bu
mükellefiyete ilişkin ödevlerin tereke temsilcisi olarak tarafınızca yerine getirilmesi gerekecektir.
Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, muris ... terekesine ait kira
gelirlerinin beyanı ile ilgili olarak, adı geçenin ölüm tarihinden mirasın paylaştırılmasına kadar olan
dönemlere ait gelirlerin, vergi sorumlusu sıfatıyla tarafınızca beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.
Ancak, terekenin paylaşıldığı tarihten itibaren de gayrimenkul sermaye iradı elde eden
mirasçılar vergisel yükümlülüklerini yerine getirecektir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.