TOKİ tarafından istimlak edilen kooperatif arsasına ilişkin bedelin, kooperatif amacı doğrultusunda kullanılması halinde muafiyetin bozulup bozulmayac

Özelge: TOKİ tarafından istimlak edilen kooperatif arsasına
ilişkin bedelin, kooperatif amacı doğrultusunda
kullanılması halinde muafiyetin bozulup bozulmayacağı hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 5-1344
Tarih: 
19/08/2011
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 5-1344 19/08/2011
Konu : Kooperatife ait arsanın TOKİ tarafından istimlak edilmesi  
durumunda vergilemenin nasıl yapılacağı
 
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; ... Vergi Dairesi Müdürlüğünün ... vergi kimlik numaralı
kurumlar vergisi mükellefi olduğunuzu, kooperatifinizin üyelerine konut yapmak amacıyla 2006
takvim yılında satın aldığı arsanın bir kısmının Toplu Konut İdaresince bedeli ödenmek sureti ile
2009 yılında istimlak edildiği, istimlak bedelinin ortaklara dağıtılmayıp kooperatifin amacı
doğrultusunda kullanılacağı belirtilerek; vergilemenin nasıl olacağı hususunda Başkanlığımız
görüşü sorulmaktadır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüyle
kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış olmakla beraber aynı kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde, tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere,
ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine
kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş
görülmesine ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatiflerin kurumlar
vergisinden muaf olduğu hüküm altına alınmıştır.        
Anılan Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, kurumların en az iki tam yıl
süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu
senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançlarının % 75'lik kısmı;
maddede belirtilen şartlar çerçevesinde kurumlar vergisinden müstesna tutulmuştur.
Bu istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanır ve satış kazancının istisnadan yararlanan kısmı
satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur. Ancak
satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır.
Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk
ettirilmeyen vergiler ziya uğramış sayılır.
Ayrıca, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "5.6.2.3.4.1. Kooperatiflerin durumu" başlıklı
bölümünde, yapı kooperatiflerinin de önceki bölümlerde yapılan açıklamalar çerçevesinde söz
konusu istisnadan yararlanabilmesinin mümkün olduğu; ancak istisna edilen kazancın özel bir fon
hesabında tutulması, hiç bir şekilde ortaklara dağıtılmayarak kooperatif amaçları doğrultusunda
kullanılması gerektiği belirtilmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; kooperatifinizin 5520 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (k) bendinde belirtilen şartları sağlaması ve herhangi bir ortak dışı işleminin de
bulunmaması halinde kurumlar vergisinden muaf tutulması gerekmekte olup aktifinde kayıtlı olan
taşınmazın (arsanın) bir kısmının TOKİ (Toplu Konut İdaresi) tarafından istimlak edilmesi sonucu
elde edilen kazancın  ortaklara dağıtılmayıp kooperatif amaçları doğrultusunda harcanması halindede bu işlem ortak dışı işlem sayılmayacak ve kurumlar vergisi muafiyetini etkilemeyecektir.
Öte yandan, muafiyet şartlarının sağlanamaması nedeniyle kurumlar vergisi mükellefi olmanız
durumunda ise  söz konusu taşınmazın istimlak edilmesi  neticesinde elde edilen kazancın özel bir
fon hesabında tutulması, hiç bir şekilde ortaklara dağıtılmayarak kooperatif amaçları doğrultusunda
kullanılması şartıyla %75'lık kısmı, 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (e)
bendi hükmü çerçevesinde kurumlar  vergisinden müstesna tutulacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
   
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.