TUGS'ye Kayıtlı Geminin Kiralanmasında Elde Edilen Kazancın K.V.'den İstisna Olup Olmadığı.

TUGS'ye Kayıtlı Geminin Kiralanmasında Elde Edilen
Kazancın K.V.'den İstisna Olup Olmadığı.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.48.15.01-125-3385
Tarih:
08/01/2018
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
MUĞLA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü
Sayı : 96620903-125-3385 08.01.2018
Konu : TUGS'ye Kayıtlı Geminin
Kiralanmasında Elde Edilen
Kazancın K.V.'den İstisna Olup
Olmadığı.
İlgi : 20/01/2017 tarihli özelge talep formunuz..
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, şirketinizin faaliyet konusunun uluslararası yolcu
taşımacılığı olduğu ve Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı bir gemiyi kiraladığınızı belirterek söz
konusu geminin işletilmesinden elde edilen kazancın kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı
hakkında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Safi kurum kazancı" başlıklı 6 ncı maddesinde;
kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı
üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç
hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde ise bilanço esasına göre ticari
kazancın, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki
müspet fark olduğu; bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce işletmeye ilave olunan değerlerin bu
farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı; ticari kazancın bu
suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun
40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan, 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanununun 2 nci maddesinde, bu
Kanunda geçen gemi kavramının kabotaj ve/veya kabotaj harici sularda ticari amaçla kullanılan her
türlü yük, yolcu ve açık deniz balıkçı gemileri ile özel maksatlı ve özel yapılı gemileri ifade ettiği; 12
nci maddesinde ise bu Kanun uyarınca oluşturulan Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı gemilerin
ve yatların işletilmesinden ve devrinden elde edilen kazançların, gelir ve kurumlar vergileriyle
fonlardan istisna olduğu hüküm altına alınmıştır.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı
gemilerin işletilmesinden ve devrinden elde edilecek kazançlara ilişkin istisna ile ilgili açıklamaların
yer aldığı "5.12.1.1. Yasal düzenleme ve istisnanın kapsamı" başlıklı bölümünde;
"4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 5266 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle değişik
12 nci maddesinin birinci fıkrasında, "Bu Kanun uyarınca oluşturulan Türk Uluslararası Gemi
Siciline kayıtlı gemilerin ve yatların işletilmesinden ve devrinden elde edilen kazançlar, gelir ve
kurumlar vergileriyle fonlardan istisnadır." hükmü yer almaktadır.
Bu hükme göre, 4490 sayılı Kanunla oluşturulan Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı
gemilerin ve yatların işletilmesinden elde edilen kazançlar, faaliyetin gelir vergisi mükelleflerince
(dar mükellefler dahil) yapılması halinde gelir vergisinden, kurumlar vergisi mükelleflerince (dar
mükellefler dahil) yapılması halinde kurumlar vergisinden; Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı
gemilerin devrinden elde edilecek kazançlar da gelir ve kurumlar vergisinden istisna olacaktır.
Bu istisna, gerçek ve tüzel kişilerin Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıt ettirdikleri
gemilerin ve yatların işletilmesinden ve devrinden elde ettikleri kazançları ile sınırlıdır. Ancak,
Türkiye'de inşa edilen gemi ve yatlardan anılan Sicile kayıtlı olanların işletilip işletilmediğine
bakılmaksızın devrinden elde edilen kazançlar da istisna kapsamında değerlendirilecektir.
..."
açıklamasına, Tebliğin "5.12.1.6. Time-charter işletmeciliği" başlıklı alt bölümünde ise;
"Deniz taşımacılığında, zamana veya yüke bağlı olarak geminin tamamını veya bir kısmını
taşıtana tahsis etmek suretiyle yük ve eşya taşıma taahhüt sözleşmeleri kapsamında yapılan "Time-
Charter İşletmeciliği" gemi işletmeciliği faaliyeti kapsamında değerlendirileceğinden, söz konusu
faaliyetlerden elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir.
Ancak, uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin zamana ve yüke bağlı olmaksızın
doğrudan kiraya verilmesi durumunda gemi işletmeciliği faaliyetinden söz edilemeyeceğinden elde
edilen kira gelirine istisna uygulanmayacağı tabiidir."
açıklamaları yer almaktadır.
Gemi kiralama hizmetleri iki şekilde yapılabilmektedir.
1-Gemi Kira Sözleşmesi
2-Navlun (Time Charter) Sözleşmesi
Navlun sözleşmesinde, taşımayı taahhüt eden asıl taşıyıcı firmaya, taşıma işi şeklinde bir
hizmet verilmekte ve gemi asıl taşıyıcıya kiralanmamaktadır. Geminin bir bölümü ya da tamamı
yükün belirli bir süre içinde taşınması için tahsis edildiği için time charter sözleşmelerinde bedel,
belirli bir yükün taşınması karşılığı olarak değil, yükün belirli bir süre içinde taşınması karşılığı
olarak belirlenmektedir. Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, burada geminin kiralanması
değil, taşımanın taahhüdü söz konusudur.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1119 uncu maddesinde; gemi kira sözleşmesi, kiraya
verenin belirli bir süre için geminin kullanılmasını, kira bedeli karşılığında kiracıya bırakmayı
üstlendiği bir sözleşme olarak tanımlanmış olup müteakip maddelerde kiracının gemiyi tahsis
amacına uygun olarak sözleşme hükümleri çerçevesinde dilediği gibi kullanabileceği, gemi
adamlarının çalıştırılmasından doğan bütün borç ve yükümlülüklerin kiracıya ait olduğu hüküm
altına alınmıştır.
İlgi özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, …… Denizcilik Turizm San. Tic. Ltd.
Şti.'ne ait "………" isimli geminin TUGS'a kayıt edildiği, anılan şirket ile şirketiniz arasındaki gemi
kira sözleşmesine göre, …/…/2017 tarihinden itibaren 1 yıl süre ile söz konusu geminin kiralandığı;
geminin seyire hazır, tüm evrakları, donanımı, makinaları tam ve çalışır halde, demirbaş listesi ile
hiçbir borcu bulunmaksızın şirketinize işletilmek üzere (Bareboat) teslim edildiği; geminin
sigortasının şirketinizce yapılacağı; geminin ……, …… veya başka bir hatta çalıştırılabileceği;
geminin kira süresince tüm personel sorumluluklarının (ücret, sigorta, vergi, vs.) şirketinize ait
olduğu; şirketinizin gemi personelini seçme hakkına sahip olduğu; geminin kira süresi boyunca tüm
liman, acenta, yakıt, yağ, bakım-onarım gibi masraflarının şirketinizce karşılanacağı
anlaşılmaktadır.
Buna göre, TUGS'a kayıtlı geminin sahibi tarafından zamana ve yüke bağlı olmaksızın
doğrudan kiraya verilmesi sonucunda elde edilen kira geliriyle ilgili olarak kiraya veren şirket
tarafından kurumlar vergisi istisnasından yararlanılması mümkün bulunmamakta olup, aynı geminin
kiracı sıfatıyla şirketinizce işletilmesinden elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisna
edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise bu özelge
geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz dolayısıyla
vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi için gecikme faizi
hesaplanmayacaktır.