Türkiye'de faaliyette bulunan bankanın yurtiçi ve yurtdışı mudilerine ve müşterilerine yapılacak SMS gönderim işleminin yurtdışındaki firmalar tarafın

Özelge: Türkiye'de faaliyette bulunan bankanın yurtiçi ve
yurtdışı mudilerine ve müşterilerine yapılacak SMS
gönderim işleminin yurtdışındaki firmalar tarafından
sağlanmasının vergi mevzuatı açısından durumu hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.1-2372
Tarih: 
31/07/2012
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MÜKELLEF HİZMETLERİ KATMA DEĞER VERGİSİ GRUP MÜDÜDRLÜĞÜ
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.1-2372 31/07/2012
Konu : Türkiye'de faaliyette bulunan bankanın yurtiçi ve yurtdışı  
mudilerine ve müşterilerine yapılacak SMS gönderim
işleminin yurtdışındaki firmalar tarafından sağlanmasının
vergi mevzuatı açısından durumu
 
            İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Türkiye'de faaliyette bulunan bankaların yurtiçi ve
yurtdışı müşterilerine "şifre ve bilgilendirme amaçlı SMS gönderim" hizmeti verileceği, bu hizmetin
Almanya, İngiltere ve Hırvatistan'da bulunan firmalardan sağlanacağı, bankanın yurtdışındaki
firmalara SMS mesajlarını ve alıcı numara listesini firmanız aracılığı ile ileteceği, ilgili firmaların bu
SMS' leri yapmış olduğu uluslararası anlaşmalar çerçevesinde Türkiye'de ... firmalarına, bu
firmaların da SMS'leri kendi şebekeleri üzerinden ilgili banka müşterilerinin belirtilen cep
telefonlarına ulaştıracağı, yurtdışındaki firmanın bu işlemler karşılığında ... firmalarına aralarındaki
anlaşmalar gereği gönderim bedellerini ödeyeceği belirtilerek, söz konusu "şifre ve bilgilendirme
amaçlı SMS gönderim" hizmetinin Gelir Vergisi (GV) Kanunu, Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu
ve Özel İletişim Vergisi (ÖİV) Kanunu karşısındaki durumu sorulmaktadır.
            1) Kurumlar Vergisi Kanunu ve Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları
Yönünden:
            5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrasında; Kanunun 1
inci maddesinde sayılan kurumlardan, kanunî ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye'de
bulunmayanların, dar mükellef esasında sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden
vergilendirileceği hükmü getirilmiş, 3 üncü fıkrasında ise dar mükellefiyette kurum kazancını
oluşturan kazanç ve iratlar sayılmıştır.
            Öte yandan, anılan Kanunun 30 uncu maddesinde, dar mükellefiyete tabi kurumların bu
madde de yer alan kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslarda dahil nakden veya
hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından % 15 oranında kurumlar vergisi kesintisi
yapılması öngörülmüş ise de, gerek bu madde de gerekse maddenin (8) numaralı fıkrasına istinaden
3/2/2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında (BKK)
ticari kazanç kapsamındaki ödemeler üzerinden tevkifat yapılmasına ilişkin herhangi bir hüküm
bulunmamaktadır.
            Diğer taraftan, "SMS gönderim hizmeti" karşılığında İngiltere, Almanya ve Hırvatistan
mukimi firmalara yapacağınız ödemelerin ilgili ülkelerle Türkiye'nin akdetmiş olduğu Çifte
Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları'nın "Ticari Kazançlar"ı düzenleyen 7 inci maddeleri
kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
            Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Gelir veSermaye Değer Artış Kazançları Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve
Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması" 1/1/1989 tarihinden itibaren, "Türkiye Cumhuriyeti ile
Hırvatistan Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme
Anlaşması" 1/1/2001 tarihinden itibaren uygulanmaktadır.
            Diğer taraftan "Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti Arasında Gelir ve
Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması" nın hükümleri
1/1/1990 - 31.12.2010 tarihleri arasında uygulanmakta olup 1/1/2011 tarihinden itibaren
uygulamadan kalkmıştır. Söz konusu Anlaşmayı revize eden yeni Çifte Vergilendirmeyi Önleme
Anlaşması henüz yürürlükte olmadığından gelirin 1/1/2011 tarihinden sonra elde edilmesi
durumunda, konu iç mevzuat hükümlerimiz çerçevesinde değerlendirilecektir.
            Söz konusu Anlaşmaların "Ticari Kazançlar"ı düzenleyen 7 inci maddelerinin 1 inci fıkraları
uyarınca İngiltere, Hırvatistan ve Almanya (31.12.2010 tarihine kadar olan gelirler için) mukimi
şirketlerin Türkiye'de, ilgili Anlaşmaların "İşyeri"ne ilişkin 5 inci maddeleri kapsamında bir işyerine
sahip olmaksızın elde edecekleri gelirleri vergileme hakkı mukim oldukları ülkelere aittir. Söz
konusu gelirlerin Türkiye'de bulunan bir işyeri vasıtasıyla elde edilmeleri durumunda ise bu
işyerine atfedilen gelirlerle sınırlı olmak üzere vergileme hakkı Türkiye'ye ait olacaktır.
            Söz konusu Anlaşmaların "İşyeri"ne ilişkin 5 inci maddelerinin İngiltere ve Hırvatistan
Anlaşmalarının 5 inci, Almanya Anlaşması'nın ise (31.12.2010 tarihine kadar olan gelirler için) 4
üncü fıkrasında daimi temsilcilik düzenlenmiştir. Bu fıkralara göre; bir kişi, bir Akit Devlette diğer
Akit Devletin teşebbüsü adına hareket eder ve bu fıkralar kapsamında belirtilen faaliyetleri temsil
ettiği teşebbüs adına yürütürse bu durumda bu faaliyetler diğer Akit Devletin teşebbüsü için bir
işyeri oluşturacaktır.
            Aynı maddelerin bağımsız temsilciliğe ilişkin İngiltere ve Hırvatistan Anlaşmaları'nın 6 ncı,
Almanya Anlaşması'nın (31.12.2010 tarihine kadar olan gelirler için) 5 inci fıkralarında ise, bir
teşebbüsün bir Akit Devlette işlerinin yalnızca, kendi işlerini olağan şekilde devam ettiren bir
simsar, bir genel komisyon acentası veya bağımsız statüde diğer herhangi bir acenta vasıtasıyla
yürüttüğü için o Devlette bir işyerine sahip kabul olunmayacağı hükmü yer almaktadır.
            Bu hükümler uyarınca, söz konusu Anlaşmaların 5 inci maddelerinin daimi temsilciliğe
ilişkin fıkraları kapsamında gerçek veya tüzel kişilerin, diğer akit devletin bir teşebbüsü namına
hareket etmesi ve bu teşebbüs adına devamlı olarak mukavele akdetme yetkisi kullanmaları
durumunda, bu kişiler Anlaşmaların 5 inci maddelerinin bağımsız temsilciliğe ilişkin fıkralarında
belirtilen bağımsız nitelikteki temsilciler kapsamında değerlendirilmeyecekler ve bu faaliyetler
nedeniyle temsil ettikleri teşebbüsün bir işyerini oluşturacaklardır.
            Ayrıca, daimi temsilciliğe ilişkin olarak düzenlenen anılan fıkra hükümlerinde yer alan
"mukavele akdetme yetkisi" nin dar çerçevede yorumlanmaması, temsilci ile teşebbüs arasında
"bağımlılık" ilişkisinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu çerçevede, Anlaşmaların
temsilciliğe ilişkin hükümlerinin uygulanması bakımından, temsilcinin, teşebbüs adına herhangi bir
sözleşme akdetme yetkisi olmasa dahi, sözleşmenin gerekli bütün ön şartlarını (müzakereler,
fiyat/bedel pazarlığı vb.) yerine getirmesi, ticari faaliyetlerinin tamamını doğrudan veya dolaylı
olarak teşebbüsün emir ve talimatları uyarınca gerçekleştirmesi veya temsilcinin teşebbüs namına
gerçekleştirdiği faaliyetlerinin temsilcinin olağan faaliyetlerini aşacak bir nitelik arz etmesi gibi
durumlarda, yurt dışında yerleşik teşebbüsün, temsilcinin bulunduğu ülkede bir işyerine sahip
olduğunun kabul edilmesi gerekmektedir.
            İngiltere veya Hırvatistan mukimi şirketlerin Türkiye'de vergi ödemeleri durumunda söz
konusu vergi İngiltere'de veya Hırvatistan'da hesaplanacak vergiden mahsup edilebilecek, Almanya
mukimi şirketlerin bu şekilde Türkiye'de ödeyecekleri vergi ise Türkiye'de istisna edilebilecektir.
            Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma
hükümlerinden yararlanabilmek için İngiltere, Hırvatistan ve Almanya'da mukim şirketlerin
İngiltere, Hırvatistan ve Almanya'da tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden buülkelerde vergilendirildiğinin yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu
belgenin aslı ile noterce veya bu ülkelerdeki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen Türkçe
tercümesinin bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi
gerekmektedir.
            Bu hükümlere göre, Türkiye'de faaliyette bulunan bankaların mudilerine ve bu bankaların
geçici veya sürekli yurt dışına bulunan müşterilerine yapılacak SMS gönderim işlemi için söz
konusu bankalardan alınarak Almanya, İngiltere ve Hırvatistan'da mukim firmalara mesaj ve alıcı
numaralarının iletilmesi hizmetinin ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmesi, dolayısıyla bu
hizmet karşılığında anılan ülkelerde mukim firmalara yapılacak ödemelerden Kurumlar Vergisi
Kanununun 30 uncu maddesine göre kurumlar vergisi tevkifatı yapılmaması gerekmektedir.
            Öte yandan, söz konusu ülkelerde mukim firmaların, Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun
Türkiye'de işyerlerinin olması veya daimi temsilci bulundurmaları ve söz konusu kazançlarını bu
yerlerde veya temsilcileri vasıtasıyla elde etmeleri halinde, elde ettikleri kazancın ticari kazanç
olarak değerlendirilmesi ve yıllık beyanname ile beyan edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.
            2) KDV Kanunu Yönünden:
            KDV Kanununun;
            -1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti
çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, 1/2 nci maddesinde, her türlü mal ve hizmet ithalatının
KDV ye tabi olduğu,
            -4/1 inci maddesinde, hizmetin; teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan
işlemler olduğu; bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak,
temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt
etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,
            -6/b maddesinde, hizmet işlemlerinde hizmetin Türkiye'de yapılmasının veya hizmetten
Türkiye'de faydalanılmasının işlemin Türkiye'de yapılmasını ifade ettiği,
            -9/1 maddesinde, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanunî merkezi ve iş
merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığının, vergi
alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin
ödenmesinden sorumlu tutabileceği,
            hüküm altına alınmıştır.
            Buna göre, Türkiye'de bulunan bankaların mudilerine ve bankanın geçici veya sürekli olarak
yurt dışında bulunan müşterilerine firmanız aracılığıyla yurtdışında mukim firmalar vasıtasıyla
verilecek "şifre ve bilgilendirme amaçlı SMS gönderim hizmeti" ile ilgili olarak yurtdışındaki
firmalar tarafından firmanıza verilen bu hizmetten Türkiye'de faydalanıldığından, söz konusu
hizmet genel oranda (%18) KDV ye tabi tutulacaktır. Hizmet ithali kapsamındaki bu işlem nedeniyle
yurtdışındaki firmalar tarafından firmanız adına düzenlenecek faturada hesaplanan KDV nin
sorumlu sıfatıyla verilecek 2 No.lu KDV Beyannamesi ile firmanızca beyan edilip ödenmesi
gerekmektedir.
            Öte yandan, firmanız tarafından Türkiye'deki bankalara verilen "şifre ve bilgilendirme
amaçlı SMS gönderim hizmeti" ne yönelik aracılık hizmeti KDV Kanununun 1/1 inci maddesine göre
KDV ye tabi olup, söz konusu aracılık hizmetine ilişkin olarak firmanız tarafından ilgili bankalara
düzenlenecek faturada genel oranda (%18) KDV hesaplanacaktır.
            3) Özel İletişim Vergisi Yönünden:
            6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 uncu maddesinde, 406 sayılı Telgraf ve Telefon
Kanunu uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuyla görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalamaksuretiyle veya 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu uyarınca bu Kuruma bildirim yapılması
veya bu Kurumca kullanım hakkı verilmesi yoluyla yetkilendirilen veya yetkilendirilmiş sayılan
işletmecilerin sundukları elektronik haberleşme hizmetlerinin ÖİV ye tabi olduğu, elektronik
haberleşme hizmetlerini sunan işletmecilerin verginin mükellefi olduğu ve bu maddede hüküm
bulunmayan hallerde 3065 sayılı KDV Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
            Diğer taraftan, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun "Tanımlar ve Kısaltmalar"
başlıklı 3 üncü maddesinde; elektronik haberleşme, elektriksel işaretlere dönüştürülebilen her türlü
işaret, sembol, ses, görüntü ve verinin kablo, telsiz, optik, elektrik, manyetik, elektromanyetik,
elektrokimyasal, elektromekanik ve diğer iletim sistemleri vasıtasıyla iletilmesi, gönderilmesi ve
alınması şeklinde, elektronik haberleşme hizmeti ise elektronik haberleşme tanımına giren
faaliyetlerin bir kısmının veya tamamının hizmet olarak sunulması şeklinde tanımlanmıştır.
            Buna göre,
            Yurt dışında faaliyet gösteren firmaların Türkiye'de faaliyette bulunan bankaların yurt içi ve
yurt dışı müşterilerine şifre ve bilgilendirme amaçlı SMS gönderebilmesi için bunlara firmanız
tarafından bankaların SMS mesajları ile alıcı numara listesinin iletilmesi, Bilgi Teknolojileri ve
İletişim Kurumunca yetkilendirmeyi gerektirmemesi ve dolayısıyla elektronik haberleşme hizmeti
olarak değerlendirilmemesi nedeniyle ÖİV nin konusuna girmemektedir.
            Yurt dışında faaliyet gösteren firmalar ÖİV mükellefi olmadığından, bu firmaların bankaların
müşterilerine ulaştırmak üzere Türkiye'deki GSM operatörlerine yapacakları SMS gönderim
işlemleri nedeniyle ÖİV hesaplanmayacaktır.
            Bilgi edinilmesini rica ederim.