Türkiye'de şube olarak faaliyet gösteren dar mükellef kurumun verdiği jeofizik hizmetlerine ilişkin ödenen tutarlardan tevkifat yapılıp yapılmayacağı

Özelge: Türkiye'de şube olarak faaliyet gösteren dar
mükellef kurumun verdiği jeofizik hizmetlerine ilişkin
ödenen tutarlardan tevkifat yapılıp yapılmayacağı hk.
Sayı: 
B.07.1.GİB.4.06.16.01-2010-KVK-30-3-266
Tarih: 
08/04/2010
 
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
 
   
Sayı : B.07.1.GİB.4.06.16.01-2010-KVK-30-3-266 08/04/2010
Konu : Türkiye'de şube olarak faaliyet gösteren dar mükellef  
kurumun  verdiği jeofizik hizmetlerine ilişkin ödenen
tutarlardan tevkifat yapılıp yapılmayacağı
 
İlgide kayıtlı dilekçenizde merkezi ...'da bulunan şirketin ... Şubesi olarak enerji sektöründe jeofizik
hizmetleri konusunda faaliyet gösterdiğinizi belirterek, Şubeniz tarafından elde edilen serbest
meslek kazancı kapsamındaki gelirler üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı ile söz konusu
gelirlerinizin tevkifata tabi tutulması halinde tevkifata tabi tutulan bu gelirlerin ayrıca kurumlar
vergisi beyannamesi ile beyan edilip edilmeyeceği hususunda Başkanlığımızdan görüş talep
edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrasında; birinci maddede yazılı
kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların yalnız
Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirileceği hükme bağlanmış, 3'üncü
fıkrasında ise dar mükellefiyet mevzuuna giren kurum kazancının hangi kazanç ve iratlardan
oluştuğu belirtilmiştir.
Anılan maddenin 3 üncü fıkrasının (a) bendinde de Türkiye'de Vergi Usul Kanunuhükümlerine
uygun iş yeri olan veya daimi temsilci bulunduran yabancı kurumlar tarafından bu yerlerde veya bu
temsilciler vasıtasıyla yapılan işlerden elde edilen ticari kazançların, (c) bendinde de Türkiye'de
elde edilen serbest meslek kazançlarının dar mükellefiyet konusuna giren kurum kazancı olarak
vergilendirileceği hükme bağlanmıştır.
Buna göre, kanuni ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye'de bulunmayan mükellefler yalnızca
Türkiye'de elde ettikleri kazançlar üzerinden vergilendirilmektedir. Yurt dışındaki firmanın
Türkiye'de temsilci bulundurmadan mal veya hizmeti kendisinin satması halinde de bu kurumun dar
mükellef olma özelliği değişmeyecektir.
Öte yandan, aynı Kanunun 30 uncu maddesinde, Dar mükellefiyete tabi kurumların maddede
sayılan kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslar da dahil olmak üzere nakden
veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından kurumlar vergisi kesintisi yapılacağı
hükme bağlanmış olup serbest meslek kazançlarında yapılacak tevkifat oranı 2009/14593 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca 03.02.2009 tarihinden itibaren, petrol arama faaliyetleri
dolayısıyla sağlanacak kazançlardan % 5, diğer serbest meslek kazançlarında % 20 olarak
belirlenmiştir.
Aynı maddenin 9'uncu fıkrasında ise, "Ticari ve zirai kazançlar hariç olmak üzere bu maddeye göre
vergisi kesinti yoluyla alınan kazanç ve iratlar için Kanunun 24 veya 26 ncı maddelerine göre
beyanname verilmesi veya bu madde kapsamına girmeyen kazanç ve iratlar için verilecek
beyannamelere söz konusu kazanç ve iratların dahil edilmesi ihtiyaridir. Şu kadar ki, Gelir VergisiKanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5), (7) ve (14) numaralı bentlerinde yer alan
menkul sermaye iratları ile fonların katılma belgelerinden ve yatırım ortaklıklarının hisse
senetlerinden elde edilen kâr paylarının verilecek beyannamelere dahil edilmesi zorunludur."
hükmü yer almıştır.
1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "30.3." bölümünün beşinci ve altıncı paragraflarında;
"Öte yandan, dar mükellefiyete tabi kurumların, Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilci
bulundurmak suretiyle yaptıkları ticari ve zirai faaliyet kapsamında, bu işyerleri veya daimi
temsilcileri vasıtasıyla elde ettikleri serbest meslek kazançları, gayrimenkul sermaye iratları (dar
mükellef kooperatiflere ait taşınmazların kiralanması karşılığında bunlara yapılan kira ödemeleri
hariç) ve menkul sermaye iratları (kâr payları ile Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasında
vergi kesintisine tabi tutulan menkul sermaye iratları hariç) üzerinden anılan Kanunun 30 uncu
maddesine göre vergi kesintisi yapılmayacaktır.
Ancak, dar mükellefiyete tabi kurumların Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilcisi bulunmadan
veya Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilci bulunsa da bu işyerlerinde yürüttükleri ticari
faaliyetle bağlantılı olmamak suretiyle elde ettikleri, serbest meslek kazançlarından, gayrimenkul
sermaye iratlarından ve kâr payları hariç menkul sermaye iratlarından Kanunun 30 uncu maddesine
göre vergi kesintisi yapılacağı tabiidir. " 
açıklamaları yapılmıştır.
Bu açıklamalara göre; jeofizik hizmetleri serbest meslek faaliyeti kapsamında olup, söz konusu
serbest meslek faaliyetinin; 
- Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilci bulundurmak suretiyle  ticari faaliyet kapsamında
yürütülmesi halinde, yapılan ödemelerden  kurumlar vergisi kesintisi yapılmayacak, elde edilen
kazançlar ticari kazanç hükümleri  çerçevesinde iç mevzuatımıza göre vergilendirilecektir.
-Türkiye'de bir işyeri veya daimi temsilcisi bulunmadan veya Türkiye'de bir işyeri veya daimi
temsilci bulunsa da bu işyerlerinde yürütülen ticari faaliyetle bağlantılı olmamak suretiyle
yürütülmesi halinde ise yapılan ödemelerin tamamı üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 30/1-b
maddesi gereğince % 20 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Ayrıca, söz konusu serbest meslek faaliyetleriniz üzerinden vergi kesintisi yapılması durumunda, bu
kazançlarınız için Kanunun 24 veya 26 ncı maddelerine göre beyanname verilmesi veya 30 uncu
maddeye göre vergi kesintisi yapılmayan kazanç ve iratlarınız için verilecek beyannamelere söz
konusu kazancınızın dahil edilmesi ihtiyaridir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
  Vergi Dairesi Başkanı a.
Gelir İdaresi Grup Müdürü
V.
 
(*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.