Türkiye'deki depo işletmesinin Türkiye-Almanya ÇVÖA çerçevesinde bir işyeri veya daimi temsilci oluşturup oluşturmayacağı hk.
Özelge: Türkiye'deki depo işletmesinin Türkiye-Almanya
ÇVÖA çerçevesinde bir işyeri veya daimi temsilci oluşturup
oluşturmayacağı hk.
Sayı:
B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 3-5
Tarih:
02/03/2010
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 3-5 02/03/2010
Konu : Türkiye'deki depo işletmesinin Türkiye-Almanya ÇVÖA
çerçevesinde bir işyeri veya daimi temsilci oluşturup
oluşturmayacağı.
İlgide kayıtlı dilekçenizde, ..... şirketinin ihtiyaç duyduğu bilgisayar parçalarının .... ..... Serbest
Bölgesinde ...... şirketince işletilen depodan temin edileceği; 1999/1 sayılı Depolama Faaliyetlerine
İlişkin Genelgeye göre malların serbest bölgeye getirilmesinde ve bölgeden çıkarılmasında serbest
bölge işlem formunun düzenlenmesi, fonun ödenmesi ve mallardan sorumluluk gibi Serbest
Bölgeler Mevzuatı ile ilgili her türlü konuda Bölge Müdürlüğünün muhatabının depo işletmeciliği
faaliyet ruhsatı sahibi kullanıcının olduğu; anılan genelge hükümleri doğrultusunda, parçalar anılan
depodan ..... şirketine gönderilirken hem yurt dışında yerleşik 3 üncü kişi parça tedarikçisinin ....
Almanya'ya düzenleyeceği fatura hem de ....Almanya'nın ...... şirketine düzenleyeceği faturalar ile
ilgili işlemlerin Türkiye dışında gerçekleştirileceği belirtilerek bahse konu depo işletmesinin
Türkiye-Almanya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması çerçevesinde Türkiye'de bir işyeri veya
daimi temsilci oluşturup oluşturmayacağı konusunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında Kanunun birinci
maddesinde yazılı kurumlardan kanunî ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye'de
bulunmayanların, yalnız Türkiye'de elde ettikleri kazançlar üzerinden vergilendirileceği hükme
bağlanmış, üçüncü fıkrasında, dar mükellefiyette kurum kazancının hangi gelir unsurlarından
oluştuğu sayılmış ve Türkiye'de Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun iş yeri olan veya daimî
temsilci bulunduran yabancı kurumlar tarafından bu yerlerde veya bu temsilciler vasıtasıyla yapılan
işlerden elde edilen ticarî kazançların kurum kazancı olarak vergilendirileceği belirtilmiş; dördüncü
fıkrasında ise bu maddede belirtilen kazanç ve iratlar ile gelir unsurlarının Türkiye'de elde edilmesi
konusunda 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ilgili hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer
verilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci bendinde; dar mükellefiyete tabi
kimseler bakımından ticari kazancın Türkiye'de elde edilmiş sayılması için kazanç sahibinin
Türkiye'de iş yerinin olması veya daimi temsilci bulundurması ve kazancın bu yerlerde veya bu
temsilciler vasıtasıyla sağlanması gerektiği belirtilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 156 ncı maddesinde, "Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette iş
yeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane, şube, depo, otel, kahvehane, eğlence
ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler,
taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zirai veya mesleki bir faaliyetin
icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir." hükümlerine yer verilmiştir
Türkiye- Almanya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının "işyeri"ne ilişkin 5 inci maddesi ile
"Ticari Kazançlar"a ilişkin 7 nci maddesine göre ..... Almanya'nın Türkiye'deki fabrikaya gönderilenmalzemeler nedeniyle fatura edeceği kazançların Türkiye'de ticari kazanç olarak
vergilendirilmemesi için bu firmanın Türkiye'deki faaliyetlerinin Anlaşmanın 5 inci maddesi
kapsamında bir işyeri veya daimi temsilci vasıtasıyla yürütülmemesi gerekmektedir. Aksi takdirde,
bu kazançlar iç mevzuatımız hükümleri çerçevesinde Türkiye'de vergilendirilecektir.
Bahse konu Anlaşmanın "işyeri"ni düzenleyen 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında,
Almanya'da mukim bir şirket tarafından fıkrada sayılan faaliyetlerin Türkiye'de icra edilmesi
durumunda, söz konusu teşebbüs için ülkemizde bir işyerinin oluşmayacağı kabul edilecektir. Ancak
bu faaliyetlerin, teşebbüsün işi için hazırlayıcı veya yardımcı nitelik taşıması ve ülkemizdeki sabit
bir yerin (depo, antrepo vb.) yalnızca bu nitelikteki faaliyetlerin gerçekleştirilmesi amacıyla
kullanılması gerekmektedir.
Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü'nce çıkarılan Depolama Faaliyetlerine İlişkin 1999/1 sayılı
Genelgenin 1 inci maddesinde;
"(3) Depo Kullanma Belgesi sahibi kişiler kullanıcı statüsünde olmadığından, serbest bölge faturası,
serbest bölge adresli ve antetli belge kullanamaz, kullanıcıların yararlandığı muafiyet ve
teşviklerden faydalanamaz.
(4) Adına Depo Kullanma Belgesi düzenlenen kişilerin Serbest Bölgeler Mevzuatı ve ilgili diğer
mevzuata aykırı davrandığının Serbest Bölge Müdürlüğü veya ilgili diğer birimlerce tespiti halinde
söz konusu Belge iptal edilir ve depoda bulunan mallar Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği'nin
52 nci maddesi hükmüne tabi tutulur.
(5) Depo Kullanma Belgesi sahibi gerçek veya tüzel kişiler yurt içinden, yurt dışından, diğer serbest
bölgelerden ve aynı bölgedeki kullanıcılardan mal satın alabilirler ve buralara mal satabilirler.
Mallar bir defada veya partiler halinde bölgeden çıkartılabilir.
(6) Depo Kullanma Belgesi sahibi kişiler kiraladıkları depoyu ofis olarak kullanamaz ve depoya
demirbaş mal getiremez.
(7) Serbest bölgedeki depoda bulunan malların sahibi, adına Depo Kullanma Belgesi düzenlenen
kişidir ancak, malların serbest bölgeye getirilmesinde ve bölgeden çıkarılmasında Serbest Bölge
İşlem Formu'nun düzenlenmesi, Fonun ödenmesi ve mallardan sorumluluk gibi Serbest Bölgeler
Mevzuatı ile ilgili her türlü konuda Bölge Müdürlüğünün muhatabı depo işletmeciliği faaliyet
ruhsatı sahibi kullanıcıdır. Fon, Depo Kullanma Belgesi sahibi kişi adına söz konusu kullanıcı
tarafından ödenir. Serbest Bölge İşlem Formu'nda ve Fon makbuzunda kullanıcının ve parantez
içinde Depo Kullanma Belgesi sahibininadı yer alır.
(8) Depo işletmeciliği faaliyet ruhsatına sahip kullanıcılar depo kirası karşılığı elde ettiği gelir ve
depolama ile doğrudan ilgili işlemler dışındaki konularda serbest bölge faturası düzenleyemez. Bu
kullanıcılar düzenledikleri faturaların birer örneğini takip eden ayın ilk haftası sonuna kadar Bölge
Müdürlüğüne verirler.
(9) Serbest bölgedeki depoda bulunan mallar paketleme, şişeleme, kutulama, montaj, demontaj,
boyama, vb. niteliği ve niceliği değiştirir hiçbir işçiliğe ve işleme tabi tutulamaz. Aksi davrananların
Depo Kullanma Belgesi iptal edilir ve mallar Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği'nin 52'ci
maddesi hükmüne tabi tutulur."
açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, bilgisayar parçalarının satışının yapılması ve müteakiben Türkiye'deki fabrikaya
faturalandırılması işlemlerinin, 1999/1 sayılı Genelge hükümleri çerçevesinde, Serbest Bölgede
kullanılması planlanan depoda yapılmaması; deponun, gerek ...Almanya, gerekse 3 üncü parti satıcı
olarak belirtilen yurt dışında yerleşik tedarikçi şirketler tarafından yalnızca malların depolanması,
teşhiri, teslimi veya bir başka teşebbüse işlettirilmesi amacıyla kullanılması, söz konusu sabit yerin
yalnızca hazırlayıcı ve yardımcı faaliyetlerin icra edilmesi amacıyla kullanılması anlamına
gelecektir.Bu çerçevede, bahse konu depodan yürütülen faaliyetlerin Türkiye-Almanya Çifte Vergilendirmeyi
Önleme Anlaşmasının 5 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında yardımcı ve hazırlayıcı nitelikli
faaliyet olarak yürütülmesi halinde, ......Almanya'nın Türkiye'de bir işyeri oluşturmayacağı tabiidir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Vergi Dairesi Başkanı a.
Grup Müdürü
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.