Türkiye ile yabancı ülkeler arasında gerçekleştirilen deniz taşımacılığı faaliyetlerinden elde edilecek kazancın vergilendirilmesi hk.
Özelge: Türkiye ile yabancı ülkeler arasında gerçekleştirilen
deniz taşımacılığı faaliyetlerinden elde edilecek kazancın
vergilendirilmesi hk.
Sayı:
84098128-125[30-2013/2]-159
Tarih:
03/04/2014
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
MÜKELLEF HİZMETLERİ GELİR VERGİLERİ GRUP MÜDÜRLÜĞÜ
Sayı : 84098128-125[30-2013/2]-159 03/04/2014
Konu : Türkiye ile yabancı ülkeler arasında gerçekleştirilen deniz
taşımacılığı faaliyetlerinden elde edilecek kazancın
vergilendirilmesi
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; şirketinizin dar mükellef kurum olan İsviçre mukimi
... Company (...) ünvanlı armatörlük şirketinin acentesi olduğu, dar mükellef ...'nin Türkiye ile
yabancı memleketler arasında uluslararası deniz taşımacılığı yaptığı ve Kurumlar Vergisi
Kanunu'nun 23'üncü maddesine istinaden kurumlar vergisi ödedikten sonra kalan tutar üzerinden
her yıl Mayıs ayında 2009/14593 sayılı BKK gereği, %15 oranında tevkifat yapıldığı ve tüm bu
beyanların acente sıfatı ile şirketiniz tarafından yürütüldüğü belirtilerek, İsviçre Hükümeti ile
Türkiye Hükümeti arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının 01.01.2013
tarihinde yürürlüğe girmesi nedeniyle, armatör ... şirketinin acenteliğiniz vasıtası ile elde ettiği
navlun hasılatı üzerinden emsal nispete göre hesaplanan kazancından 2012 yılı için verilen
kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısım
üzerinden Mayıs 2013 döneminde verilecek muhtasar beyannamede beyan edilecek tevkifat
oranının ne olacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 3'üncü maddesinde, bu Kanunun 1'inci
maddesinde sayılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye'de bulunmayanların,
sadece Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirilecekleri hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun;
- 23'üncü maddesinin birinci fıkrasında, yabancı ulaştırma kurumlarının vergiye matrah
olacak kurum kazancının, hasılata maddede yer alan ortalama emsal oranlarının uygulanması
suretiyle hesaplanacağı,
- 25'inci maddesinin dördüncü fıkrasında, dar mükellef kurumlara ait yıllık kurumlar vergisi
beyannamesinin, kurumun Türkiye'deki işyerinin veya daimî temsilcisinin bulunduğu yerin;
Türkiye'de iş yeri veya daimî temsilcisi olmadığı takdirde yabancı kuruma kazanç sağlayanların
bağlı olduğu yerin vergi dairesine verileceği,
- 26'ncı maddesinin birinci fıkrasında, dar mükellefiyete tâbi olan yabancı kurumların
vergiye tâbi kazancının Gelir Vergisi Kanununda yazılı diğer kazanç ve iratlardan (telif, imtiyaz,
ihtira, işletme, ticaret unvanı, marka ve benzeri gayrimaddî hakların satışı, devir ve temliki
karşılığında alınan bedeller hariç) ibaret bulunması halinde, yabancı kurum veya Türkiye'de adına
hareket eden kimsenin, bu kazançları elde edilme tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kanunun
27'nci maddesinde belirtilen vergi dairesine beyanname ile bildirmek zorunda olduğu, - 28'inci maddesinin birinci fıkrasında, dar mükellefiyete tâbi yabancı kurumların
vergisinin, bunlar hesabına Türkiye'deki müdür veya temsilcileri; müdür veya temsilcileri mevcut
değil ise kazanç ve iratları yabancı kuruma sağlayanlar adına tarh olunacağı,
- 30'uncu maddesinin altıncı fıkrasında, yıllık veya özel beyanname veren dar mükellef
kurumların, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar
vergisi düşüldükten sonra kalan kısımdan ana merkeze aktardıkları tutar üzerinden, kurum
bünyesinde % 15 (2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre %15) oranında kurumlar vergisi
kesintisi yapılacağı
hükme bağlanmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanununda düzenlenen bu özel vergileme rejimi, yabancı ulaştırma
kurumlarının sadece Türkiye ile yabancı ülkeler arasında gerçekleştirdikleri taşımacılık
faaliyetlerini kapsamaktadır. Faaliyetin Türkiye içinde başlayıp biten bir taşımacılık faaliyeti olması
halinde ise genel hükümler uygulanacak olup sadece Türkiye'de vergilendirilecektir.
Dolayısıyla, yabancı deniz ulaştırma kurumları tarafından ''deniz taşımacılığı'' hariç olmak
üzere Türkiye içinde gerek yükleme limanına kadar sunulan taşıma hizmeti gerekse söz konusu
deniz taşıma işinden bağımsız olarak sunulabilen yükleme ve tahliye gibi hizmetler anılan bu
Kanunun 23 üncü maddesi kapsamında değerlendirilemeyecek olup bu faaliyetlere ait hasılatın ayrı
olarak tespit edilmesi ve genel hükümler çerçevesinde kurumlar vergisine tabi tutulması ve ana
merkeze aktarılan tutarlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin altıncı
fıkrası uyarınca %15 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.
II- ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI YÖNÜNDEN
Türkiye Cumhuriyeti ile İsviçre Konferedasyonu Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması" 01/01/2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere
08/02/2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Anlaşma'nın "Yürürlüğe Girme" başlıklı 27 nci maddesinde;
"....
2. Anlaşma onay belgeleri teati edildikten sonra yürürlüğe girecek ve Anlaşma hükümleri,
Anlaşma'nın yürürlüğe girdiği yılı izleyen Ocak ayının birinci günü veya daha sonra başlayan her
vergilendirme yılına ilişkin vergiler için uygulanacaktır."
hükmü yer almaktadır.
Anlaşma hükümlerinin 01.01.2013 tarihinden itibaren elde edilen gelirler için uygulandığı
dikkate alındığında, ... Gemi Acenteliği A.Ş.'nin 2012 yılında elde etmiş olduğu kazançların
vergilendirilmesinin iç mevzuat hükümlerimiz çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
(*) Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.
(**) İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise
bu özelge geçersizdir.
(***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz
dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi
için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.