Türkiyede Öğrenci olan Cezayir vatandaşının yurtdışında elde ediilen gelirinin vergilendirilmesi Hk.

Türkiye'de öğrenci olan Cezayir vatandaşının yurt dışında

 elde edilen gelirinin vergilendirilmesi hk.

 Sayı:

E-62030549-125[3]-1645316

Tarih:15/11/2024

 T.C.

 GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

 İstanbul Defterdarlığı

 Gelir Kanunları Gelir ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü

 Sayı : E-62030549-125[3]-1645316

 Konu : Türkiyede Öğrenci olan Cezayir

 vatandaşının yurtdışında elde ediilen

 gelirinin vergilendirilmesi Hk.

 İlgi: 09.02.2024 tarih ve 760905 sayılı özelge talep formu.

 15.11.2024

 İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti vatandaşı olduğunuz,

 Türkiye'de yüksek lisans öğrencisi olarak bulunduğunuz, hissedarı olduğunuz Amerika Birleşik

 Devletleri'nde (ABD) bulunan Liability Company LLC (Limited Şirket) kaynaklı gelirleriniz nedeniyle

 ABD'de mükellef olarak vergiye tabi olduğunuz, bahsi geçen şirketten elde ettiğiniz istisna sınırını

 aşan menkul sermaye iradı (kar payı) gelirlerini Türkiye'deki yaşamınızı idame ve öğrenim

 masraflarınızı karşılamak üzere Türk Banka hesaplarınıza intikal ettirdiğiniz belirtilerek,  ABD'den

 elde ettiğiniz gelirin vergilendirilmesi hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

 GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinde Türkiye'de yerleşmiş olan gerçek kişilerin

 Türkiye içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirileceği

 hükme bağlanmış olup, anılan Kanunun;- 4 üncü maddesinde, "Aşağıda yazılı kimseler Türkiye'de yerleşmiş sayılır:

 1. İkametgâhı Türkiye'de bulunanlar (İkametgâh, Kanunu Medeninin 19 uncu ve müteakip

 maddelerinde yazılı olan yerlerdir);

 2. Bir takvim yılı içinde Türkiye'de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar (Geçici ayrılmalar

 Türkiye'de oturma süresini kesmez.)",- 22 nci maddesinin dördüncü fıkrasında, "Kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan anonim ve

 limited şirket niteliğindeki kurumlardan elde edilen, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3)

 numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı, bu kurumların ödenmiş sermayesinin en az

 %50'sine sahip olunması ve kâr payının elde edildiği takvim yılına ilişkin yıllık gelir vergisi

 beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer edilmesi şartıyla gelir

 vergisinden müstesnadır.",- 75 inci maddesinde, "Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para

 ile temsil edilen değerlerden müteşekkül sermaye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve

 benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır.

 Kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı iratlar menkul sermaye iradı sayılır:

1. Her nevi hisse senetlerinin kâr payları (kurucu hisse senetleri ve diğer intifa hisse senetlerine

 verilen kâr payları ve pay sahiplerine hazırlık dönemi için faiz olarak veya başka adlarla yapılan her

 türlü ödemeler ile Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan yatırım fonları katılma belgelerine

 ödenen kâr payları ile konut finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul

 kıymetlere ve varlık finansmanı fonlarını temsilen ihraç edilen varlığa dayalı menkul kıymetlere

 ödenen faiz, kâr payı veya benzeri gelirler dahil.);

 2. İştirak hisselerinden doğan kazançlar (Limited Şirket ortaklarının, iş ortaklıklarının ortakları ve

 komanditerlerin kâr payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu zümreye dahildir.

 Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları muamelelerden doğan kârların ortaklara, kooperatifle

 yaptıkları muameleler nispetinde tevzii, kazanç dağıtımı sayılmaz.)

 ...",- 86 ncı maddesinde, "Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için

 beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez.

 1. Tam mükellefiyette;

 a) Gerçek usulde vergilendirilmeyen ziraî kazançlar, bu Kanunun 75 inci maddesinin (15) ve (16)

 numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratları, kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan

 kısmı,

 ...

 d) Bir takvim yılı içinde elde edilen ve toplamı 600 milyon lirayı (323 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel

 Tebliği ile 2023 yılı için 8.400 TL) aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul

 ve gayrimenkul sermaye iratları.

 ..."

 hükümleri yer almaktadır.

 Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesine 27/12/2023 tarihli ve 7491 sayılı Kanunun 8 inci

 maddesi ile eklenen dördüncü fıkra hükmü gereği, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan

 anonim ve limited şirket niteliğindeki kurumlardan elde edilen kar paylarının yarısı, bu kurumların

 ödenmiş sermayesinin en az %50'sine sahip olunması ve kâr payının elde edildiği takvim yılına

 ilişkin yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye'ye transfer

 edilmesi şartıyla gelir vergisinden istisna olup söz konusu düzenleme 1/1/2023 tarihinden itibaren

 elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

 Diğer taraftan, anılan Kanunun 123 üncü maddesinde tam mükelleflerin yabancı memleketlerde

 elde ettikleri kazanç ve iratlardan mahallinde ödedikleri benzeri vergilerin, Türkiye'de tarh edilen

 gelir vergisinin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve iratlara isabet eden kısmından

 indirileceği, indirilecek miktarın gelir vergisinin yabancı memleketlerde elde edilen kazanç ve

 iratlara isabet eden kısmından fazla olması halinde, fazla olan tutarın indirim konusu

 yapılamayacağı hükme bağlanmıştır. Söz konusu vergi indiriminin yapılabilmesi için yabancı

 memlekette ödenen vergilerin gelir üzerinden alınan şahsi bir vergi olması ve yabancı memlekette

 vergi ödendiğinin yetkili makamlardan alınan ve mahallindeki Türk elçilik veya konsoloslukları,

 yoksa orada Türk menfaatlerini koruyan memleketin aynı mahiyetteki temsilcileri tarafından tasdik

 olunan belgelerle tevsik edilmesi şarttır.

 Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, MERNİS kayıtlarına göre, 22/2/2020 tarihinden itibaren

 Türkiye'de ikametgahınız bulunduğundan tam mükellefiyet esasında vergilendirilmeniz gerekmekte

 olup Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesinin dördüncü fıkrasında düzenlenen yurt dışından elde

 edilen kar paylarına ilişkin istisnaya ilişkin şartların sağlanması halinde elde edilen kar payının

 istisna sonrası kalan tutarının (kar payının yarısının) ilgili döneme ilişkin yıllık gelir vergisi

 beyannamesi ile beyanı gerekmektedir.

Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında istisnadan

 yararlanılmaması halinde Türkiye'de tevkif yoluyla vergilendirilmeyen ve istisna uygulamasına konu

 olmayan menkul sermaye iratlarına ilişkin Gelir Vergisi Kanununun 86 ncı maddesinin (1) numaralı

 fıkrasının (d) bendinde yer alan beyan haddini (2023 yılı için 8.400 TL, 2024 yılı için 13.000 TL)

 aşan yurt dışından elde edilen kar payı tutarının tamamının yıllık gelir vergisi beyannamesi ile

 beyan edilmesi gerekmektedir.

 Buna göre, yurt dışından elde etmiş olduğunuz kar payının yukarıda yer verilen açıklamalar

 çerçevesinde istisna kapsamında olup olmadığı hususu da dikkate alınarak yıllık gelir vergisi

 beyannamesi ile beyanı gerekmekte olup söz konusu gelirle ilgili olarak yurt dışında ödemiş

 olduğunuz vergilerin (istisnaya isabet eden tutarı hariç) ise beyanname üzerinden hesaplanan gelir

 vergisi tutarından, ilgili mevzuat çerçevesinde indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

 ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI (ÇVÖA) YÖNÜNDEN:

 Özelge talebinizde, Cezayir vatandaşı olduğunuz, Türkiye'de yüksek lisans öğrencisi olarak

 bulunduğunuz ve ABD'de sahip olduğunuz 'Limited Liability Company'nin ticari faaliyetinden elde

 ettiğiniz gelirin bu ülkede kişisel gelir olarak vergilendirildiği belirtilmektedir. Buna göre, söz

 konusu geliriniz Türkiye-ABD ÇVÖA'nın "Öğrenciler, Stajyerler ve Öğretmenler" başlıklı 20 nci

 maddesinde düzenlenen diğer Akit Devlette öğrenim amacıyla bulunan bir öğrencinin geçim veya

 öğrenim masraflarını karşılamak için bu Devletin dışından doğan ödeme veya gelirlerin bu Devlette

 vergilendirilmeyeceği hükmü kapsamına girmemektedir.

 Özelge talep formunuzda belirttiğiniz üzere ABD'den elde ettiğiniz temettü gelirlerinize 1 Ocak

 1998 tarihinden itibaren uygulanmakta olan Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik

 Devletleri Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve

 Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının aşağıda yer verilen 10 uncu maddesinin 1 ve 2 nci

 fıkralarının uygulanması gerekmektedir.

 "1. Bir Akit Devlet mukimi tarafından diğer Akit Devletin bir mukimine ödenen temettüler, bu diğer

 Devlette vergilendirilebilir.

 2. Bununla beraber, söz konusu temettüler, aynı zamanda, ödemeyi yapanın mukimi olduğu

 Devlette ve bu Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebilir; ancak temettünün gerçek lehdarı

 diğer Akit Devletin mukimi ise bu şekilde alınacak vergi;

 a) gerçek lehdar, temettüyü ödeyen şirketin oy gücüne haiz hisselerinin en az % 10' una sahip bir

 şirketse, gayrisafi temettü tutarının yüzde 15'ini;

 b) tüm diğer durumlarda gayrisafi temettü tutarının yüzde 20'sini

 aşmayacaktır."

 Buna göre, Türkiye'de mukim olduğunuz dönemde ABD mukimi şirketten elde ettiğiniz temettü

 gelirleriniz Türkiye'de vergilendirilebilecek olup, bununla birlikte ABD'de %20' yi aşmayan oranda

 ABD mevzuatına göre vergilendirilebilecektir.

 Diğer taraftan, Türkiye' de mukim olduğunuz dönemde ABD'den elde ettiğiniz ticari kazanç

 niteliğindeki gelirleriniz Anlaşmanın 'Ticari Kazançlar' başlıklı 7 nci maddesi kapsamında

 değerlendirilecektir.

 ÇVÖA'nın ABD'ye vergi alma hakkı verdiği durumlarda, Anlaşmanın çifte vergilendirmenin

 önlenmesine ilişkin 23 üncü maddesinin 2 nci fıkrası hükmü gereğince, ABD'de ödenen verginin

 Türkiye'de ödenecek vergiden mahsup edilmesi suretiyle aynı gelir üzerinden iki defa vergi alınması

 önlenmiş olacaktır.

 Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmeniz için mukimlik belgesi vermeye yetkili makamlardan

 (İstanbul Defterdarlığı) alacağınız, Türkiye'de tam mükellef olduğunuzu ve tüm dünya kazançları

üzerinden Türkiye'de vergilendirildiğinizi gösteren mukimlik belgesini ABD'deki vergi

 sorumlularına ibraz etmeniz gerekmektedir. Mukimlik belgesinin düzenlenmesine ilişkin

 açıklamalara 20/12/2013 tarihli ve ÇVÖA/2013-1 sayılı Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları

 Sirküleri/3'te yer verilmiştir. Ayrıca, mukimlik belgesi başvuruları e-devlet üzerinden de

 yapılabilmektedir.

 Bilgi edinilmesini rica ederim.

 (*)     Bu Özelge 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesine dayanılarak verilmiştir.

 (**)   İnceleme, yargı ya da uzlaşmada olduğu halde bu konuya ilişkin olarak yanlış bilgi verilmiş ise

 bu özelge geçersizdir.

 (***) Talebiniz üzerine tayin edilmiş olan bu özelgeye uygun işlem yapmanız hâlinde, bu fiilleriniz

 dolayısıyla vergi tarh edilmesi icap ederse, tarafınıza vergi cezası kesilmeyecek ve tarh edilen vergi

 için gecikme faizi hesaplanmayacaktır.